Bệnh vàng lùn trên cây lúa gây ra thiệt hại nặng nề cho năng suất và chất lượng của cây trồng khiến rất nhiều hộ nông dân phải đau đầu. Bài viết dưới đây sẽ tìm hiểu về nguyên nhân và cách phòng trừ hiệu quả nhất.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng lúa bị vàng lùn
Nguyên nhân gây ra hiện tượng lúa vàng lùn có nguồn gốc từ vi khuẩn. Loại vi khuẩn này thường lan truyền qua tuyến nước bọt của côn trùng rầy nâu (tên khoa học: Nilaparvata lugens). Khi côn trùng này hút dịch từ cây lúa đã bị nhiễm bệnh, vi khuẩn sẽ chuyển vào tuyến nước bọt của chúng. Khi côn trùng rầy nâu này tiếp xúc với cây lúa khác chưa bị nhiễm bệnh, vi khuẩn sẽ được truyền sang cây mới và tạo điều kiện cho cây này bị mắc bệnh.
Tuy nhiên, bệnh này không lây lan qua môi trường như đất, nước, hạt giống hay không khí.
Dấu hiệu nhận biết lúa bị bệnh vàng lùn trên cây lúa
Dấu hiệu nhận biết cây lúa bị nhiễm bệnh vàng lùn có thể được nhận ra như sau:
Trên cánh đồng:
- Bệnh vàng lùn thường xuất hiện đơn lẻ trên từng cây lúa. Trong mỗi cây bị nhiễm bệnh, chỉ có một số tép lúa bị tổn thương, trong khi các tép khác phát triển bình thường. Có trường hợp tất cả các tép lúa trong một cây đều bị ảnh hưởng, thậm chí có thể gây chết cây.
- Các cây lúa bị nhiễm bệnh thường không phát triển chiều cao như cây khỏe mạnh xung quanh, dẫn đến tình trạng lùn hơn.
Trên bộ phận cây bị nhiễm bệnh:
- Các lá của cây lúa bắt đầu chuyển từ màu xanh sang màu xanh nhạt, sau đó dần chuyển sang màu vàng nhạt, và tiếp tục chuyển sang màu vàng cam và cuối cùng là màu vàng khô chết.
- Quá trình thay đổi màu bắt đầu từ các lá ở gốc cây, sau đó lan dần lên các lá phía trên.
- Màu vàng lan tỏa từ chóp lá xuống phía dưới, không có ranh giới rõ ràng giữa màu vàng và màu xanh lá cây. Gân lá vẫn giữ màu xanh trong khi phiến lá chuyển sang màu vàng.
- Vùng màu vàng lan dần đến bẹ lá, dẫn đến việc chóp lá khô và cuốn lại, sau đó bị khô cháy hoàn toàn. Nếu bệnh lan đến lá ở phía trên cùng, toàn bộ cây lúa có thể chết khô.
Nhận diện bệnh vàng lùn trên cây lúa dựa trên những dấu hiệu như màu sắc thay đổi của lá, sự lan tỏa từ chóp đến bẹ lá và sự giảm sút trong sự phát triển chiều cao của cây.
Tác hại của bệnh vàng lùn ở lúa
- Giảm năng suất: Bệnh vàng lùn tác động trực tiếp vào quá trình quang hợp của cây lúa, làm cho lá mất khả năng tổng hợp hiệu quả. Kết quả là, năng suất lúa giảm đáng kể do thiếu nguồn năng lượng và dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của hạt.
- Chất lượng sản phẩm kém: Cây lúa bị nhiễm bệnh vàng lùn thường cho ra những hạt lúa nhỏ kích thước và chất lượng không đồng đều. Sự không đều này không chỉ ảnh hưởng đến giá trị thương mại mà còn làm giảm khả năng cung cấp thực phẩm chất lượng cho người tiêu dùng.
- Yếu đuối và dễ bị tác động: Bệnh vàng lùn làm cho cây lúa suy yếu, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường như thời tiết cực đoan, sâu bệnh và các tác nhân bên ngoài. Điều này tạo ra môi trường thuận lợi cho các tác nhân xâm nhập khác gây hại.
- Lây lan nhanh chóng: Virus gây ra bệnh vàng lùn có thể lây lan rất nhanh qua côn trùng vận chuyển như rầy nâu. Điều này gây ra mối lo ngại lớn về việc kiểm soát sự lây lan của bệnh, đặc biệt khi mật độ côn trùng trên cánh đồng cao.
Cách phòng trừ bệnh vàng lùn trên cây lúa
Để ngăn chặn bệnh vàng lùn trên lúa, người nông dân có thể thực hiện sự kết hợp của các biện pháp sau đây:
- Luân phiên canh tác: Tránh trồng lúa liên tiếp trên cùng một mảnh đất. Giữ khoảng cách tối thiểu 20-30 ngày giữa các vụ trồng. Điều này giúp hạn chế sự lan truyền của bệnh vàng lùn. Hãy tuân theo lịch trồng của địa phương và tránh gieo cấy liên tục.
- Quản lý sau thu hoạch: Ngay sau khi thu hoạch lúa, cần cày bừa đất, cắt gốc rạ kịp thời để loại bỏ mầm bệnh. Điều này giúp ngăn chặn sự phát triển của bệnh trong thời gian tới.
- Sử dụng giống lúa chất lượng: Chọn sử dụng giống lúa kháng rầy nâu và có chất lượng tốt. Tránh sử dụng lúa thịt làm giống. Trước khi gieo, hạt giống cần được xử lý đúng cách.
- Điều chỉnh mật độ gieo: Không nên gieo quá dày, mật độ gieo lúa nên tuân theo chỉ số phù hợp (120 kg/ha).
- Gieo lúa vào thời gian phù hợp: Chọn thời điểm gieo khi có ít rầy nâu. Gieo sau khi đỉnh cao rầy nâu đã qua để tránh rầy nâu tấn công mạnh.
- Quản lý nước: Bảo đảm cung cấp nước cho lúa sau khi gieo và duy trì mực nước thích hợp để hạn chế sự tấn công của rầy chích hút.
- Bón phân cân đối: Sử dụng phân bón cân đối, tránh bón thừa đạm. Tăng lượng phân lân và kali để gia tăng khả năng chống chịu với bệnh.
- Theo dõi và phòng ngừa: Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để phát hiện sớm sự xuất hiện của rầy nâu. Khi thấy rầy nâu, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn chính xác.
- Xử lý cây bệnh: Nếu bệnh vàng lùn xuất hiện ở giai đoạn non (0 – 40 ngày sau khi gieo) và gây hại nặng (trên 10% số khóm bị bệnh), cần tiêu hủy bằng cách cày trục cả ruộng và phun thuốc trừ rầy nâu trước khi cày. Nếu bệnh nhẹ (dưới 10%), cần vứt bỏ kịp thời cây bị bệnh.
Bằng cách thực hiện những biện pháp trên, người nông dân có thể giảm nguy cơ bị bệnh vàng lùn và bảo vệ sự phát triển của cây lúa một cách hiệu quả.
Ứng dụng công nghệ máy bay phun thuốc trừ sâu trong kiểm soát bệnh vàng lùn.
Hiện nay, việc ứng dụng máy bay phun thuốc trừ sâu đã trở thành một phương pháp hàng đầu để kiểm soát và ngăn chặn sự lan truyền của bệnh và sâu bệnh trên quy mô rộng. Đặc biệt, máy bay xịt thuốc sâu do DJI sản xuất đã được đánh giá cao và lựa chọn rộng rãi nhờ những lợi ích thực tế mà nó mang lại. Các lợi ích này bao gồm khả năng tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và công sức, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường, cùng với hiệu suất làm việc đạt mức cao.
Kết luận
Bệnh vàng lùn là một trong những bệnh quan trọng trên cây lúa, gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho năng suất và chất lượng của cây. Vì vậy, việc kiểm soát bệnh vàng lùn là rất quan trọng để duy trì sản xuất lúa ổn định và hiệu quả. Công nghệ máy bay phun thuốc trừ sâu là một trong những giải pháp tiên tiến và hiệu quả để kiểm soát bệnh vàng lùn trên cây lúa. Sử dụng công nghệ này có thể giúp nông dân tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời tăng năng suất và chất lượng của lúa.
Nếu có thêm bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến kiến thức nông nghiệp hay kỹ thuật trồng và chăm sóc cây lúa xin vui lòng liên hệ qua số hotline 05 6655 8899 để được Cánh Diều Việt tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình.
Xem thêm:
- Bệnh Vàng Lá Lúa Và Biện Pháp Phòng Ngừa Hiệu Quả Nhất
- Cây Lúa Thiếu Thừa Đạm: Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Khắc Phục
- Bệnh Gạch Nâu Trên Lúa Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả
