Sâu bệnh hại trên cây có múi như sâu vẽ bùa, rệp vảy, hay bệnh Greening, nấm hồng luôn khiến bà con trồng cam, quýt, bưởi, chanh lo lắng, nhưng Cánh Diều Việt sẽ mang đến giải pháp giúp bạn kiểm soát hiệu quả. Với khí hậu nhiệt đới ẩm ở Việt Nam, sâu bệnh dễ gây thiệt hại 20-30% sản lượng trên 300.000 ha cây có múi nếu không xử lý kịp thời, theo Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.
Hãy cùng Cánh Diều Việt khám phá bài viết này để nhận diện, phòng trừ sâu bệnh, đồng thời tìm hiểu công nghệ hiện đại giúp bảo vệ vườn cây và nâng cao năng suất bền vững.
Các loại sâu hại phổ biến trên cây có múi
Dưới đây, chúng tôi sẽ liệt kê các loại sâu hại phổ biến nhất và cách xử lý chúng một cách hiệu quả để bạn dễ dàng áp dụng tại vườn nhà.
Sâu vẽ bùa (Phyllocnistis citrella)
Sâu vẽ bùa chuyên tấn công lá non, để lại đường ngoằn dưới lớp biểu bì lá, ăn lá và bài tiết phân. Điều này làm giảm khả năng quang hợp, khiến cây suy yếu và dễ bị bệnh loét xâm nhập. Sâu hoạt động mạnh từ tháng 2 đến tháng 10, khi cây ra lộc non liên tục.
Hướng dẫn phòng trừ từng bước:
- Kiểm tra định kỳ: Quan sát lá non 2-3 ngày/lần để phát hiện sớm dấu hiệu.
- Bón phân cân đối: Dùng NPK 15-15-15 (1-2 kg/cây trưởng thành) để lộc ra tập trung.
- Nuôi thiên địch: Thả 5-7 tổ kiến vàng/ha để tiêu diệt sâu non tự nhiên.
- Phun thuốc sinh học: Sử dụng dầu khoáng SK EnSpray 99 (20 ml/bình 16 lít), phun khi mật độ sâu vượt 10 con/lá, lặp lại sau 7 ngày nếu cần.

Rệp sáp và rệp vảy
Rệp sáp với lớp sáp trắng và rệp vảy với vỏ cứng bám trên cành, lá, chích hút nhựa cây, gây vàng lá, khô cành và rụng trái. Chúng sinh sôi mạnh vào mùa khô (tháng 12-4), khi độ ẩm dưới 70%.
Hướng dẫn phòng trừ từng bước:
- Tỉa cành: Giữ khoảng cách cành 30-50 cm để vườn thông thoáng.
- Rửa sạch: Dùng nước áp lực cao rửa trôi rệp trên cành nhỏ.
- Phun thuốc: Dùng Abamectin 3.6 EC (10 ml/bình 8 lít), phun đều, lặp lại sau 7 ngày nếu rệp còn xuất hiện.

Rầy chổng cánh
Rầy chổng cánh không chỉ hút nhựa mà còn truyền bệnh Greening nguy hiểm. Chúng xuất hiện nhiều vào mùa xuân (tháng 2-4), khi cây ra đợt lộc non đầu tiên, một con rầy có thể lây bệnh cho nhiều cây nếu không kiểm soát.
Hướng dẫn phòng trừ từng bước:
- Trồng xen: Xen 1 cây ổi giữa mỗi 10 cây có múi để xua đuổi rầy.
- Đặt bẫy: Sử dụng bẫy dính màu vàng, đặt 50-70 bẫy/ha, thay mới sau 7-10 ngày.
- Phun thuốc: Dùng Imidacloprid 10 WP (15 g/bình 16 lít), phun khi mật độ rầy vượt 5 con/đọt, lặp lại sau 10 ngày.
Sâu hại là một trong những nguyên nhân chính làm giảm năng suất và chất lượng cây có múi. Chúng tấn công lá, cành, và trái, gây thiệt hại trực tiếp hoặc gián tiếp qua việc lây lan bệnh.

Các loại bệnh hại phổ biến trên cây có múi
Bên cạnh sâu hại, các loại bệnh do nấm, vi khuẩn và virus cũng là mối đe dọa lớn đối với cây có múi. Những bệnh này thường khó phát hiện ở giai đoạn đầu, nhưng khi bùng phát có thể làm cây chết hoặc giảm giá trị thương phẩm nghiêm trọng. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu từng loại bệnh và cách phòng trừ hiệu quả.
Bệnh Greening (vàng lá gân xanh)
Do vi khuẩn Liberobacter asiaticum gây ra, bệnh Greening khiến lá vàng lốm đốm, gân xanh, trái nhỏ, méo mó, và cây dần chết. Đây là bệnh khó trị, lây lan qua rầy chổng cánh, phổ biến ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam.
Hướng dẫn phòng trừ từng bước:
- Chọn giống: Mua cây giống sạch bệnh từ vườn ươm uy tín như cam Xã Đoài, bưởi Diễn.
- Loại bỏ cây bệnh: Nhổ và đốt cây nhiễm nặng, cách ly khỏi cây khỏe.
- Kiểm soát rầy: Phun thuốc Imidacloprid định kỳ 2 lần/tháng vào mùa xuân.
Bệnh loét (ghẻ nhám)
Nấm Elsinoe fawcetti gây ra các vết sần màu nâu trên lá, cành và trái, làm giảm giá trị thương phẩm. Bệnh phát triển mạnh khi độ ẩm trên 80%, đặc biệt vào mùa mưa (tháng 6-11).
Hướng dẫn phòng trừ từng bước:
- Vệ sinh vườn: Cắt bỏ cành lá bị bệnh, tiêu hủy ngay lập tức.
- Phun thuốc: Dùng Booc-đô 1% (100 g/bình 10 lít) hoặc Kumulus 80 DF (20 g/bình 16 lít), phun sau đợt lộc non, lặp lại sau 10 ngày.

Bệnh nấm hồng
Nấm hồng tạo lớp màng hồng nhạt trên cành, lá, làm cây suy yếu, dễ gãy cành khi gặp gió mạnh. Bệnh bùng phát vào mùa mưa (tháng 7-11), khi độ ẩm cao kéo dài.
Hướng dẫn phòng trừ từng bước:
- Tỉa cành: Giữ khoảng cách cành 40-60 cm để giảm độ ẩm trong tán cây.
- Phun thuốc: Dùng Carbendazim 50 SC (20 ml/bình 16 lít), phun 2 lần cách nhau 7 ngày khi phát hiện nấm.
Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại trên cây có múi hiệu quả
Dưới đây là biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại hiệu quả mà bà con nên áp dụng:
Chọn giống và chăm sóc đúng cách
Chọn giống sạch bệnh từ cơ sở uy tín là bước đầu tiên quan trọng. Bón phân NPK 15-15-15 (1-2 kg/cây trưởng thành), tưới nước vừa đủ, đảm bảo đất thoát nước tốt để hạn chế nấm phát triển.
Vệ sinh vườn thường xuyên
Cắt tỉa cành già, cành bệnh, thu gom lá rụng và cỏ dại để giảm nơi trú ẩn của sâu bệnh. Quét vôi bột (1 kg/cây) lên gốc mỗi năm vào đầu mùa mưa để sát khuẩn đất.
Sử dụng biện pháp sinh học
Nuôi kiến vàng (5-7 tổ/ha) hoặc dùng chế phẩm Trichoderma (500 g/ha) để cải tạo đất và ngừa nấm. Đây là cách an toàn, giúp cây tăng sức đề kháng tự nhiên.
Ứng dụng công nghệ máy bay phun thuốc
Với vườn diện tích lớn, máy bay phun thuốc là giải pháp tối ưu. Thiết bị này tiết kiệm 30% lượng thuốc, giảm 90% thời gian lao động, đảm bảo thuốc phủ đều 95%. Cánh Diều Việt cung cấp máy bay DJI Agras T50, phù hợp mọi quy mô vườn. Hãy đăng ký trải nghiệm tại: https://canhdieuviet.vn/dang-ky-demo/ để thấy hiệu quả vượt trội trong kiểm soát sâu bệnh.
Để phòng trừ sâu bệnh hại trên cây có múi hiệu quả, bà con nên dùng máy bay xịt thuốc sâu để đảm bảo năng suất cây trồng. Liên hệ ngay với Cánh Diều Việt qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ cụ thể hơn về sản phẩm nhé!
Bài viết liên quan:
- Sâu Bệnh Hại Cây Mận & Biện Pháp Phòng Trừ Hiệu Quả
- Cách Phòng Trừ Sâu Bệnh Cho Rau Hiệu Quả Nhất