Sâu bệnh hại chè và cách phòng trừ hiệu quả nhất

Sâu bệnh hại chè là một thách thức đáng kể đối với những người làm vườn trà. Sức mạnh phá hoại của chúng có thể khiến vườn chè của bạn bị thiệt hại nhanh chóng. Tuy nhiên, hãy yên tâm! Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại sâu và bệnh gây hại cùng với cách phòng và điều trị hiệu quả.

Các loại sâu bệnh hại cây chè phổ biến

Rầy xanh hại chè

Rầy xanh (Empoasca flavescens) là côn trùng nhỏ, dài 2-4 mm, màu xanh lá, chuyên tấn công búp và lá non. Chúng dùng vòi chích hút nhựa, để lại vết thâm nâu li ti dọc gân lá, làm búp chùn, lá khô từ chóp lan xuống mép – hiện tượng thường gọi là “cháy rầy”. Nương chè bị hại mức trung bình có màu vàng đỏ, trông như thiếu dinh dưỡng. Mùa cao điểm từ tháng 5-12, đặc biệt ở vùng râm mát, độ ẩm cao.

Biện pháp phòng trừ:

• Thủ công: Thu gom búp và lá bị hại, đốn chè đúng thời điểm (tháng 12-1) để tránh búp non ra vào mùa rầy rộ.
• Canh tác: Trồng mật độ vừa phải, bón phân NPK cân đối (3:1:1, khoảng 35 kg đạm/1 tấn búp) giúp cây khỏe mạnh.
• Sinh học: Sử dụng thiên địch như bọ rùa hoặc chế phẩm Bacillus thuringiensis (Bt).
• Hóa học: Dùng Dinotefuran (Oshin 100SL) với liều 250ml/ha, pha 400 lít nước, phun khi mật độ rầy vượt 5 con/khay.

Bọ trĩ hại chè

Bọ trĩ (Physothrips setiventris), kích thước 0,5-1,2 mm, màu nâu đỏ hoặc vàng xanh, tấn công lá non và tôm chè. Chúng hút nhựa gây sần sùi, lá cong queo, cọng búp có vết nứt ngang màu xám – nông dân gọi là “chè ghẻ”. Bọ trĩ phát triển mạnh vào mùa khô nóng (27-33°C), từ tháng 3-4 và 7-9, khiến cây dễ rụng lá, sinh trưởng chậm.

Biện pháp phòng trừ:

• Thủ công: Ngắt bỏ búp chứa trứng, tưới phun mưa giữ độ ẩm 75-80% để hạn chế bọ trĩ.
• Canh tác: Trồng cây che bóng như muồng, làm sạch cỏ dại để giảm nơi trú ẩn.
• Sinh học: Ứng dụng nhện bắt mồi hoặc nấm Beauveria bassiana.
• Hóa học: Sử dụng Abamectin (Emalusa 35EC), liều 200 ml/ha, pha 500 lít nước, phun khi thấy 2 con/búp trở lên.

Bọ xít muỗi hại chè

Bọ xít muỗi (Helopetis theivora) có thân thon dài 5-10 mm, màu nâu xanh, thường chích hút nhựa búp chè, lá non và cành non vào sáng sớm hoặc chiều tối. Vết chích ban đầu trong như giọt dầu, sau chuyển nâu đậm, khiến búp và lá cong queo, khô đen. Bọ xít muỗi hoạt động mạnh từ tháng 5-11, trong điều kiện ẩm độ trên 90%, gây hại không đồng đều trên nương chè, làm cây sinh trưởng kém.

Biện pháp phòng trừ:

• Thủ công: Hái kỹ búp chè bị hại để loại bỏ trứng và ấu trùng, vệ sinh tán chè để giảm nơi ẩn nấp.
• Canh tác: Trồng giống chè kháng như LD 97, giữ mật độ cây vừa phải để hạn chế độ ẩm quá cao.
• Sinh học: Khai thác thiên địch như ong ký sinh hoặc kiến để kiểm soát mật độ bọ xít.
• Hóa học: Phun Emamectin benzoate (Dylan 2EC), liều 0,5 lít/ha, pha 400 lít nước khi phát hiện 3-5 con/búp.

Sâu bướm trắng trên cây chè

Hút nước mầm lá non của cây chè, xuất hiện khi cây yếu đuối, thiếu dinh dưỡng hoặc môi trường chè không cân bằng.

Tác hại: Gây suy yếu của cây chè, làm giảm khả năng quang hợp, mất màu xanh tự nhiên của lá chè và giảm năng suất trà.

Ngoài các loại sâu trên, cây chè còn bị các loại sâu khác như sâu bướm, sâu cuốn lá non, rệp muội, sâu róm, bọ nẹt, ruồi đục lá, sâu xếp lá, bọ xít bông, nhóm sâu kèn, sâu đục thân đỏ, mối hại chè, bọ xít hoa hại quả chè và rệp sáp…Cần phát hiện và phòng ngừa kịp thời sâu bệnh hại cây trồng để tránh gây tổn hại, giảm năng suất và chất lượng sản phẩm.

Tổng hợp các loại bệnh hại thường gặp ở cây chè

Bệnh thối búp chè

Bệnh thối búp do nấm Colletotrichum thaee sinensis gây ra, khiến búp non, lá non và cành non chuyển màu nâu đen, thối rữa rồi rụng. Bệnh phát triển mạnh từ tháng 5-10, trong điều kiện ẩm ướt kéo dài (độ ẩm >85%). Chè bị hại không chỉ mất năng suất mà còn có vị đắng khi chế biến.

Biện pháp phòng trừ:

• Thủ công: Thu gom và đốt tàn dư cây bệnh để giảm nguồn lây lan.
• Canh tác: Vệ sinh đồng ruộng thường xuyên, tránh để vườn quá rậm rạp.
• Sinh học: Dùng chế phẩm Trichoderma viride (Biobus 1.00 WP) phun sớm khi bệnh chớm xuất hiện.
• Hóa học: Áp dụng Ningnanmycin (Diboxylin 8SL), liều 0,6 lít/ha, pha 400 lít nước, phun ngay đầu mùa mưa.

Bệnh phồng lá chè

Do nấm Exobasidium vexans gây ra, bệnh phồng lá xuất hiện trên lá non với đốm vàng nhạt, sau đó mặt dưới phồng lên, phủ phấn trắng, mặt trên lõm xuống. Vết bệnh chuyển nâu, lá co rúm sau 5-7 ngày. Bệnh phát triển mạnh ở 15-20°C, độ ẩm trên 85%, từ tháng 9-12, làm chậm tái sinh trưởng của cây.

Biện pháp phòng trừ:

• Thủ công: Hái triệt để lá bệnh, tiêu hủy để tránh bào tử lây lan.
• Canh tác: Tránh bón quá nhiều đạm, giữ vườn thông thoáng bằng cách tỉa cành hợp lý.
• Sinh học: Sử dụng chế phẩm Bacillus spp. để ức chế nấm.
• Hóa học: Phun Imibenconazole (Manage 5WP), liều 100 g/ha, pha 200 lít nước, phun 2 lần cách nhau 7-10 ngày.

Bệnh nấm tóc trên cây chè

Bệnh nấm tóc (Pestalozzia spp.) tạo các sợi nấm mảnh như tóc trên lá già hoặc bánh tẻ, kèm đốm xám lan rộng trong điều kiện nóng ẩm (tháng 7-8). Tuy ít gây thiệt hại nghiêm trọng, bệnh làm giảm thẩm mỹ và chất lượng chè búp.

Biện pháp phòng trừ:

• Thủ công: Thu gom lá bệnh, xử lý triệt để để hạn chế nấm phát tán.
• Canh tác: Đốn chè tập trung, bón phân kali và lân để tăng sức đề kháng.
• Sinh học: Ứng dụng Trichoderma viride phun định kỳ.
• Hóa học: Dùng Cucuminoid + Gingerol (Stifano 5.5SL), liều 0,5 lít/ha, pha 400 lít nước khi bệnh xuất hiện.

Biện pháp phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại chè

Phòng trừ tổng hợp (IPM) là cách tiếp cận kết hợp nhiều phương pháp để kiểm soát sâu bệnh hiệu quả, bền vững. Dưới đây là các bước thực hiện:

1. Vệ sinh đồng ruộng: Loại bỏ tàn dư cây trồng, cỏ dại nhằm giảm nơi trú ẩn của sâu bệnh – một cách đơn giản nhưng mang lại hiệu quả lớn.
2. Theo dõi thường xuyên: Kiểm tra nương chè 1-2 lần/tuần để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
3. Sử dụng thiên địch: Khai thác bọ rùa, nhện bắt mồi để giảm mật độ sâu hại như rầy xanh, bọ trĩ.
4. Áp dụng thuốc an toàn: Chỉ dùng hóa chất khi cần thiết, ưu tiên các chế phẩm vi khuẩn như Bt hoặc nấm Beauveria.
5. Công nghệ hiện đại: Cánh Diều Việt khuyến khích bà con trải nghiệm máy bay phun thuốc DJI Agras T50, giúp xử lý 1 ha chỉ trong 10 phút, tiết kiệm 90% nước và công sức. Đăng ký ngay tại https://canhdieuviet.vn/dang-ky-demo/ để khám phá giải pháp tiên tiến này tại vườn chè của bạn.

Cải thiện hiệu quả phòng chống sâu bệnh hại chè

Việc dùng máy bay phun thuốc trừ sâu là một giải pháp tiết kiệm thời gian, nhân công và chi phí sản xuất cho cây chè. Bên cạnh đó, nó còn giúp tăng năng suất và chất lượng khi thu hoạch.

Máy bay nông nghiệp giúp kiểm soát liều lượng thuốc chính xác, giảm tình trạng dư thừa thuốc và tiết kiệm tới 90% nước. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe con người, đồng thời giảm ô nhiễm môi trường. Sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu cho cây chè đem lại nhiều lợi ích, bảo vệ cây chè khỏi sâu bệnh, phát triển mạnh mẽ, và mang lại sản phẩm chè chất lượng cao.

Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ có ích cho mọi người. Nếu cần giải đáp thêm, vui lòng liên hệ Cánh Diều Việt qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng.

Bài viết liên quan: 

• Sâu Bệnh Hại Bưởi Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất 2023
• Sâu Bệnh Hại Cây Ăn Quả Và Biện Pháp Phòng Trừ Hiệu Quả
• Sâu Bệnh Hại Cà Phê Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả