Ở nước ta, cây ăn quả luôn là một trong những loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, tuy nhiên nó lại thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ bị sâu bệnh hại tấn công. Để có thể đảm bảo cây trồng đạt năng suất cao, bà con cần có những biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây ăn quả hiệu quả. Cụ thể hãy cùng Cánh Diều Việt tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Sâu bệnh hại cây ăn quả là gì?
Sâu bệnh hại cây ăn quả là những loại sâu, bệnh và côn trùng khác gây tổn hại đến sức khỏe và sản xuất của cây ăn quả. Chúng có thể tấn công cây từ rễ đến thân, lá, hoa và trái cây, gây thiệt hại đáng kể đến năng suất và chất lượng của sản phẩm nông nghiệp.
Các loại sâu hại bệnh hại cây ăn quả
Cây ăn quả thường bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh và côn trùng gây hại đến hoa, quả và cành cây. Sau đây là một số loại sâu bệnh hại cây trồng thường gặp trên cây ăn quả:
Sâu vẽ bùa
Sâu dài 2mm thân mảnh khảnh, thường hoạt động vào ban đêm. Con trưởng thành đẻ trứng rải rác mặt dưới lá non, sát gân chính chứng nở ra sâu non. Con non đục vào biểu bì mặt dưới lá tạo thành đường hầm ngoằn ngoèo.
Sâu phá hoại cây ăn quả ở tất cả các tháng trong năm, mạnh nhất từ tháng 2 – 10. Cây khi bị sâu hại tấn công sẽ quang hợp kém và ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây.
Sâu đục trái, sâu đục thân
- Sâu đục trái là một loại sâu nhỏ màu trắng, có thể đục vào thân hoặc quả cây, làm cho trái cây bị thối rữa và rụng sớm. Sâu đục trái còn gây mất mùi vị của trái cây, khiến chúng không còn được ưa chuộng trên thị trường.
- Sâu đục thân là một loại sâu nhỏ màu trắng, có thể đục vào thân cây và gây ra sự suy yếu và chết cây. Chúng có thể làm hỏng nhiều cây ăn quả, đặc biệt là những cây đã già.
Sâu cuốn lá, sâu cuốn quả
- Sâu cuốn lá là một loại sâu bé, màu xanh và có thể cuộn lá lại thành ống. Chúng ăn lá, hoa và quả của cây ăn quả, gây ra sự suy yếu của cây, giảm sản lượng và chất lượng của trái cây.
- Sâu cuốn quả là một loại sâu nhỏ màu trắng, cuộn lại một phần của quả cây và ăn phần thịt bên trong. Chúng làm hỏng quả cây, gây mất giá trị thương mại và chất lượng của quả.
Sâu bướm đêm
Sâu bướm đêm là một loại sâu có màu sáng, thường được tìm thấy ban đêm khi chúng bay xung quanh cây. Chúng ăn lá, hoa và quả của cây, gây ra sự suy yếu của cây và giảm sản lượng trái cây.
Sâu xám
Sâu xám là một loại sâu có màu xám, có thể ăn lá, hoa, quả và thân cây. Chúng gây ra những vết sẹo màu xám trên trái cây, gây mất giá trị thương mại của trái cây.
Bọ xít xanh
Thường gặp phổ biến trên cây ăn quả và hoạt động chủ yếu vào sáng sớm hoặc chiều mát. Cả bọ xít non và trưởng thành đều dùng vòi để chích hút dịch quả. Chỗ bị bọ xít xanh chích sẽ có một chấm nhỏ và quầng màu nâu. Quả còn nhỏ mà bị chích hút nhiều thì trái sẽ vàng, chai và rụng sớm. Trái lớn thì dễ bị thối rồi rụng.
Rầy chổng cánh
Rầy chổng cánh thường đậu ở đọt non để chích hút nhựa cây, ít bay. Ấu trùng di chuyển chậm chạp và thường sống tập trung ở đọt và lá non. Chúng tấn công cây bằng cách chích hút dinh dưỡng của lá và đọt non làm lụi dần, sần sùi ảnh hưởng đến sự phát triển của cây và ra quả.
Câu cấu
Câu cấu có 2 loại là to và nhỏ. Loài sâu bệnh hại cây ăn quả này thường hại trên cây có múi và nhãn, vải, xoài,… Đây là loài gây hại nguy hiểm vì số lượng lớn, phàm ăn, chúng ăn cụt đọt non, lá non, lá bánh tẻ, thêm cả lá già và quả non. Quả bị hại nặng thì rụng, nhẹ thì vỏ quả bị biến dạng, giảm chất lượng sản phẩm.
Những loại bệnh hại thường gặp trên cây ăn quả
Dưới đây là những loại bệnh hại thường gặp trên các cây ăn quả:
Bệnh thán thư
Bệnh thán thư (hay còn gọi là bệnh cháy lá vàng) là một trong những loại bệnh thường gặp trên cây ăn quả, đặc biệt là trên cây xoài, cam, chanh và bưởi. Bệnh do nấm hoặc vi khuẩn gây ra, tấn công lá cây và gây ra các triệu chứng như lá cây cháy vàng, khô và rụng.
Bệnh thán thư được truyền từ cây này sang cây khác thông qua vi khuẩn hoặc nấm trên lá cây hoặc trên mặt đất. Nhiều yếu tố có thể làm cho cây trở nên dễ bị nhiễm bệnh, bao gồm: ánh sáng yếu, sự thiếu hụt dinh dưỡng, nước tưới quá nhiều hoặc quá ít, độ ẩm cao, đất kém chất lượng, và tổn thương của cây.
Các biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh thán thư bao gồm:
- Kiểm tra thường xuyên cây trồng để phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh và loại bỏ các lá cây bị nhiễm bệnh.
- Bảo vệ cây trồng bằng cách bón phân đầy đủ, tưới nước đúng cách và cung cấp ánh sáng và gió đủ.
- Xử lý các tàn dư của cây trồng và các loại cây khác gần đó để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
- Sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm để tiêu diệt vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện đúng cách và theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo an toàn cho cây trồng và con người.
Vì bệnh thán thư có thể lây lan rất nhanh và ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của cây trồng, nên người trồng cây cần thường xuyên kiểm tra và chăm sóc cây để phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời.
Bệnh nấm đốm lá, bệnh nấm đốm trái
- Bệnh nấm đốm lá thường do các loại nấm gây ra và ảnh hưởng đến lá cây. Khi bị nhiễm bệnh, lá cây sẽ xuất hiện các vết đốm, có thể là màu nâu, đen hoặc xám, và dần lan ra khắp lá. Bệnh nấm đốm lá thường xảy ra khi thời tiết ẩm ướt và mưa nhiều. Để phòng tránh bệnh nấm đốm lá, người trồng cây nên bảo vệ lá cây khỏi bị ướt và kiểm soát bệnh đúng cách bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm.
- Bệnh nấm đốm trái thường là do các loại nấm gây ra và ảnh hưởng đến quả cây. Khi quả bị nhiễm bệnh, các vết đốm màu nâu hoặc đen sẽ xuất hiện trên bề mặt quả. Đôi khi, quả còn có thể bị mục nát hoặc bị rụng sớm. Để phòng tránh bệnh nấm đốm trái, người trồng cây nên bảo vệ quả khỏi bị tổn thương và kiểm soát bệnh đúng cách bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm.
Bệnh thối rễ
Bệnh thối rễ là một loại bệnh thường gặp trên cây ăn quả, được gây ra bởi nhiều loại vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng. Bệnh này gây ra sự suy yếu của cây, làm giảm năng suất và độ sống còn của cây.
Các triệu chứng của bệnh thối rễ bao gồm các rễ bị sưng phồng, chuyển sang màu nâu hoặc đen, chết và bong ra khỏi thân cây. Cây bị nhiễm bệnh sẽ có sự phát triển chậm, lá nhỏ và vàng, và không sản xuất quả hoặc sản phẩm kém chất lượng.
Nguyên nhân chính của bệnh thối rễ là môi trường ẩm ướt, đất nhiễm phèn hoặc vôi, quá nhiều phân bón hoặc hóa chất và sự tấn công của sâu bọ hoặc mối mọt. Bệnh thối rễ có thể lây lan qua đất, nước hoặc thông qua các con vật như côn trùng hoặc động vật ăn cây.
Để phòng ngừa bệnh thối rễ, người trồng cây cần tuân thủ quy trình vệ sinh và chăm sóc cây đúng cách, bao gồm cắt tỉa, bón phân, tưới nước và xử lý sâu bọ đúng cách. Đất cần được bón trồng và chăm sóc đúng cách để đảm bảo độ ẩm phù hợp và khả năng thoát nước tốt.
Nếu bệnh đã xuất hiện, người trồng cây có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu hoặc thuốc trừ nấm được chấp nhận để sử dụng trong nông nghiệp để tiêu diệt các mầm bệnh.
Bệnh rụng lá
Bệnh thối rễ thường do vi khuẩn hoặc nấm gây ra, làm suy yếu hệ thống rễ cây. Các triệu chứng của bệnh bao gồm sự suy yếu của cây, lá nhạt màu, rụng lá và khả năng chết dần của cây. Để phòng tránh bệnh thối rễ, người trồng cây cần đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây, tránh thức ăn quá nhiều phân bón và cải thiện chất lượng đất.
Bệnh sương mai
Bệnh sương mai thường là do nấm gây ra và ảnh hưởng đến quả cây. Khi bị nhiễm bệnh, trên bề mặt quả sẽ xuất hiện các đốm màu đen hoặc xám, dần lan rộng và bao phủ hết quả. Quả bị nhiễm bệnh cũng có thể bị mục nát và rụng sớm. Để phòng tránh bệnh sương mai, người trồng cây nên kiểm soát độ ẩm trong vườn trồng và sử dụng các loại thuốc trừ nấm hiệu quả.
Bệnh thối hoa
Bệnh thối hoa là một trong những bệnh thường gặp trên cây ăn quả. Bệnh này được gây ra bởi một số loại nấm và ảnh hưởng đến hoa của cây.
Khi bị nhiễm bệnh, hoa của cây sẽ bị chết và có thể rụng sớm. Một số triệu chứng khác của bệnh thối hoa bao gồm các đốm nâu trên cánh hoa, cánh hoa bị ố vàng hoặc nâu, và các dấu hiệu của mốc trên cánh hoa.
Nguyên nhân của bệnh thối hoa bao gồm môi trường ẩm ướt, nhiệt độ lạnh và đất bị ôi thiu. Bệnh thối hoa cũng có thể lây lan qua các loại nấm trong đất hoặc từ các cây bị nhiễm bệnh khác.
Để phòng ngừa bệnh thối hoa, người trồng cây cần bảo vệ cây khỏi sự ướt đọng và đảm bảo thông gió tốt. Cần cắt bỏ các hoa bị nhiễm bệnh và lá cây bị nhiễm bệnh để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Nếu bệnh đã xuất hiện, người trồng cây có thể sử dụng các loại thuốc trừ nấm như benomyl hoặc thiophanate-methyl để tiêu diệt nấm gây bệnh.
Bệnh mốc sương
Bệnh mốc sương là một bệnh thường gặp trên cây ăn quả, đặc biệt là trong thời tiết lạnh và ẩm. Bệnh này do các loại nấm phát triển và ảnh hưởng đến lá cây. Khi bị nhiễm bệnh, trên lá cây sẽ xuất hiện một lớp mốc màu trắng hoặc xám.
Mốc sương có thể phát triển trên bề mặt của lá cây hoặc bên trong lá. Nếu bệnh lan rộng, lá cây sẽ dần chuyển sang màu nâu và chết đứng. Bệnh mốc sương cũng có thể ảnh hưởng đến quả cây nếu mốc sương lan ra các cành hoặc cành chết.
Nguyên nhân của bệnh mốc sương thường liên quan đến độ ẩm cao và thiếu thông gió trong vườn trồng. Để phòng tránh bệnh mốc sương, người trồng cây cần đảm bảo thông gió tốt, tưới nước đều và sử dụng các loại thuốc trừ nấm hiệu quả.
Nếu bệnh đã xuất hiện, người trồng cây có thể sử dụng các loại thuốc trừ nấm như copper hoặc sulfur để tiêu diệt mốc sương.
Bệnh loét
Bệnh loét (hay còn gọi là bệnh thối trái) là một trong những loại sâu bệnh hại trên cây có múi gây ra bởi một loại nấm gọi là Phomopsis. Bệnh thường gặp trên những cây trồng có quả như nho, đào, mận, cam, chanh và bưởi.
Bệnh loét thường xuất hiện vào mùa xuân và thu. Triệu chứng của bệnh là các vết sẹo, nứt, loét trên trái, gây mất mùi và mất vị của quả và làm giảm chất lượng và giá trị thương phẩm của cây trồng.
Bệnh loét truyền từ cây này sang cây khác thông qua mầm non, tàn dư cây trồng hoặc qua hạt giống nhiễm bệnh. Các yếu tố khác như thời tiết ẩm ướt và nhiệt độ mát cũng làm cho cây trồng dễ bị nhiễm bệnh.
Để phòng ngừa bệnh loét, người trồng cây nên thực hiện các biện pháp sau:
- Sử dụng giống cây trồng được chọn lọc và khỏe mạnh để giảm nguy cơ bệnh lây lan.
- Cắt tỉa các nhánh cây trồng để cải thiện thông gió và ánh sáng và giảm độ ẩm trên cây trồng.
- Thực hiện quản lý mực nước trong đất đúng cách để giảm thiểu sự ảnh hưởng của ẩm ướt đối với cây trồng.
- Sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm đúng cách và theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho cây trồng và con người.
Trong trường hợp bệnh đã xảy ra, người trồng cây cần phải xử lý những trái bị nhiễm bệnh và tàn dư cây trồng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm để tiêu diệt vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh cũng là một giải pháp để giảm thiểu thiệt hại của bệnh loét.
Bệnh vàng lá
Bệnh lá vàng là một bệnh thường gặp trên cây ăn quả, do nhiều nguyên nhân khác nhau như nấm, vi khuẩn, côn trùng, thiếu dinh dưỡng hoặc stress môi trường. Bệnh gây ra những đốm vàng, nâu hoặc đỏ trên lá, và có thể dẫn đến rụng lá và ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh trưởng của cây trồng.
Các loại bệnh lá vàng thường gặp trên cây ăn quả bao gồm:
- Bệnh lá vàng được gây ra bởi nấm: các loại nấm gây bệnh như Venturia inaequalis trên táo, Marssonina coronaria trên mận, Mycosphaerella musicola trên chuối, và Colletotrichum spp. trên quả bưởi và cam.
- Bệnh lá vàng được gây ra bởi vi khuẩn: bao gồm các loại vi khuẩn gây bệnh Pseudomonas syringae trên táo và mận, và Xanthomonas campestris trên cam và bưởi.
- Bệnh lá vàng do côn trùng gây ra: bao gồm sâu bệnh lá vàng trên táo và mận.
- Bệnh lá vàng do thiếu dinh dưỡng hoặc stress môi trường gây ra: bao gồm thiếu nước, thiếu đất hoặc nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp.
Để phòng ngừa bệnh lá vàng, người trồng cây nên thực hiện các biện pháp sau:
- Sử dụng giống cây trồng khỏe mạnh và chịu được các loại bệnh.
- Thực hiện cắt tỉa cây trồng để tạo ra không gian thông gió và ánh sáng cho lá cây.
- Tưới nước đúng cách và duy trì độ ẩm phù hợp cho cây trồng.
- Sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm đúng cách để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho cây trồng và con người.
- Thực hiện vệ sinh đất và cây trồng định kỳ để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm gây bệnh.
Nếu bệnh lá vàng đã xuất hiện, người trồng cây có thể sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc trừ nấm để tiêu diệt vi khuẩn và nấm gây bệnh.
Cách phòng trừ sâu bệnh hại cây ăn quả hiệu quả
Để có thể phòng trừ đạt hiệu quả cao, bà con cần lưu ý một số biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây ăn quả sau đây:
- Nên lựa chọn những giống cây tốt, khỏe, các cành ghép phải có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt.
- Trồng theo phương pháp thâm canh để giúp cây sinh trưởng và phát triển, nâng cao khả năng chống chịu sâu bệnh.
- Mỗi loài sâu bệnh sẽ có một loài thiên địch tự nhiên, do đó bà con nên bảo vệ và phát huy các loài thiên địch để phòng chống sâu bệnh hại.
- Giữ gìn vệ sinh vườn cây, làm sạch cỏ, gom lá, hoa quả rụng, cành gãy và loại bỏ cành bị bệnh,… để ngăn ngừa sâu bệnh phát sinh và lây lan nhanh chóng. Mỗi năm nên quét nước vôi hoặc thuốc boocđô vào gốc theo định kỳ.
- Cây bị bệnh cần thường xuyên theo dõi và thực hiện biện pháp loại trừ như: bắt giết sâu bọ hoặc dùng thuốc trừ sâu khi cần thiết.
Biện pháp nâng cao hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại cây ăn quả
Dịch bệnh trên cây trồng là một vấn đề khó khăn trong nông nghiệp. Sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc trừ bệnh là một giải pháp để giảm thiểu sự lây lan của bệnh, nhưng đồng thời cũng gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Hiện nay, máy bay phun thuốc đã được ứng dụng rộng rãi để tiết kiệm thời gian và nhân công, tăng hiệu quả trong việc phòng trừ sâu bệnh, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.
Đặc biệt, việc sử dụng máy bay xịt thuốc điều khiển từ xa để phòng trừ các loại sâu bệnh hại cây ăn quả là điều vô cùng cần thiết. Khi dùng drone nông nghiệp bà con sẽ tiết kiệm được chi phí thuê nhân công, nguyên liệu, thời gian, đồng thời tăng năng suất thu hoạch, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.
Liên hệ ngay với Cánh Diều Việt qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ và tư vấn cụ thể hơn nhé!
