Trong quá trình chăm sóc cây trồng, một trong những thách thức lớn nhất là đối phó với sự tấn công của các loại sâu gây hại. Đặc biệt, từ khi cây còn non cho đến khi thu hoạch, các loại sâu này có thể gây tổn hại đáng kể đến sự an toàn và năng suất chất lượng của cây trồng. Hãy đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về các loại sâu bệnh hại rau màu và nhận thức về tầm quan trọng của việc phòng trừ sâu bệnh trong quá trình trồng trọt.
Các loại sâu hại cho cây rau màu
Sâu cuốn lá
Đặc điểm: Sâu cuốn lá có chiều dài khoảng 3-4 cm, có màu sắc từ xanh lá đến nâu. Chúng tạo kén bằng tơ và cuốn lá để ăn. Trong quá trình phát triển, chúng có thể có nhiều màu khác nhau, khó phân biệt.
Tác hại: Sâu cuốn lá gây thiệt hại bằng cách ăn lá, hoa và quả của cây rau màu. Chúng có thể gặm một phần hoặc toàn bộ lá cây, làm giảm năng suất và chất lượng cây trồng.
Rệp sọc xanh
Đặc điểm: Rệp sọc xanh có màu xanh đen hoặc xám, thân có sọc mờ, chiều dài khoảng 4-5 cm. Chúng là sâu ăn lá và thường hoạt động vào ban đêm.
Tác hại: Rệp sọc xanh gây thiệt hại bằng cách ăn lá rau màu, đặc biệt là trong giai đoạn cây non. Chúng gặm lá, tạo lỗ và làm giảm diện tích lá, làm mất nước và ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất của cây.
Rầy nâu
Đặc điểm: Rầy nâu là loài côn trùng nhỏ, dài khoảng 1-2 mm. Chúng có màu từ trắng đến vàng nhạt. Rầy nâu thường xuất hiện trên mặt dưới của lá rau màu.
Tác hại: Rầy nâu hút chất lượng của cây và làm suy yếu rau màu. Chúng tạo ra các vết nhỏ màu vàng hoặc trắng trên lá, ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ ánh sáng và chuyển hóa chất dinh dưỡng. Ngoài ra, rầy nâu còn có khả năng truyền bệnh và làm giảm năng suất cây trồng.
Bọ xít
Đặc điểm: Bọ xít là loài sâu nhỏ, dài khoảng 2-3 mm. Chúng có màu đen và thường hoạt động trên lá cây rau màu. Con cái đẻ trứng vào lá và ấu trùng ăn lá từ bên trong, gây ra các lỗ trên mặt lá.
Tác hại: Bọ xít gây thiệt hại bằng cách gặm và tạo lỗ trên lá rau màu. Chúng làm mất nước và giảm khả năng hấp thụ ánh sáng của cây, làm cho lá và cây trồng mờ nhạt và suy nhược. Ngoài ra, chúng có khả năng truyền bệnh nhiễm trùng cho cây.
Sâu đục thân
Đặc điểm: Thân của chúng có màu nâu đậm và có kích thước dao động từ 3 đến 5 cm. Sâu đục thân sống dưới mặt đất, và chúng thường thích ăn những phần như rễ, thân hoặc củ của các loại cây rau màu.
Tác hại: Gây thiệt hại nghiêm trọng cho cây rau màu bằng cách ăn gốc cây, làm chết cây non hoặc suy yếu cây trưởng thành, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng cây trồng.
Sâu xám
Đặc điểm: Sâu xám là loài đa thực, có thể phá hại nhiều loại cây trồng như ngô, đậu, lạc, cà chua và cây họ bầu bí. Màu sắc chủ yếu là xám hoặc nâu, sâu xám có kích thước dao động thông thường từ 1 đến 2 cm. Chúng sống phổ biến trong môi trường độ ẩm và thường tồn tại bằng cách tấn công lá, hoa và quả của các loại cây rau màu.
Tác hại: Ăn lá, hoa và quả của cây rau màu, làm chúng mục nát và gây thiệt hại nghiêm trọng cho năng suất và chất lượng cây. Có khả năng lan truyền bệnh trong vườn rau. Phân bố rộng rãi và có khả năng sống ở cả nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Hoạt động mạnh mẽ nhất từ tháng 12 đến tháng 2.
Phòng trừ: Việc sử dụng nhà kính và nhà màng để che chắn gió và ngăn cản sự tấn công của sâu xám là một chiến lược hiệu quả. Đồng thời, việc duy trì môi trường vườn tược sạch sẽ và thoáng đãng cũng giúp giảm nguy cơ bị tấn công.
Sâu tơ
Đặc điểm: Là một loài sâu nhỏ có kích thước của dao động từ khoảng 6-10 mm. Ở dạng con trưởng thành, sâu tơ có màu xanh lá cây đậm, đốm vằn và đốm trắng. Ấu trùng của ấu trùng tơ phát triển ẩn trong những túi tơ mà chúng tạo ra trên lá, cành và quả của cây rau màu.
Tác hại: Ăn lá, cành, hoa và quả của cây, tạo túi tơ trên cây, có thể tấn công nhiều loại rau củ, làm cây suy yếu và mất lá. Dẫn đến giảm năng suất và chất lượng cây trồng.
Lưu ý: Rất khó nhận biết do chỉ tấn công phần dưới lá.
Phòng trừ: Do sâu tơ thường ẩn náu ở phía dưới lá, việc kiểm tra kỹ lưỡng từng phần của cây là quan trọng. Việc sử dụng các biện pháp tự nhiên cũng là một chiến lược phổ biến.
Sâu khoang
Đặc điểm:
Chúng thường tập trung ở bắp cải, khoai tây, rau muống, khoai lang và cây cà. Với kích thước nhỏ, thông thường trong khoảng 6-8 mm, chúng tồn tại bằng cách sinh sống trong những lỗ hổng chọc vào thân, cành và quả của cây rau màu.
Sâu khoang thường đẻ trứng trên lá và phủ bằng lớp lông mịn. Sâu non sống thành đám và sau đó phân tán khắp nơi. Vòng đời của chúng kéo dài từ 22-30 ngày. Khi sâu non đạt 6 tuổi, chúng chuyển màu từ xanh lục sang nâu vàng. Sâu trưởng thành thường có màu xám hoặc đen sẫm.
Tác hại: Ăn và phá hủy các bộ phận của cây, tạo lỗ khoét, làm suy yếu cây và làm cây mất nước và chết dần.
Phòng trừ: Để kiểm soát sâu khoang, nông dân có thể áp dụng biện pháp như luân canh rau củ, nơi sâu khoang không thể dễ dàng lây lan. Việc kiểm tra thường xuyên và loại bỏ những lá có sâu ổ trứng cũng là một cách hiệu quả.
Sâu xanh ăn lá
Đặc điểm: Sâu xanh ăn lá thường gây hại cho rau muống, cà, ớt, đậu đỗ… Kích thước của chúng dao động từ 4-5 cm và chúng có màu xanh lá cây. Sâu này có thói quen sống trên lá cây và tiến hành ăn lá của các loại cây rau màu. Thời gian sống của chúng phụ thuộc vào nhiệt độ và có thể kéo dài từ 35-70 ngày.
Tác hại: Ăn lá cây, tạo vết thương và làm suy yếu cây. Giảm diện tích lá và gây mất nước, dẫn đến giảm khả năng hấp thụ ánh sáng của cây. Gây mờ nhạt và suy nhược lá. Thời gian hoạt động: Hoạt động nhiều nhất vào mùa xuân và đầu hè.
Phòng trừ: Sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ như Golden Flower, Bacillus Thuringiensis, có thể giúp kiểm soát sâu xanh. Đồng thời, việc kiểm tra và loại bỏ sâu non từ phần nụ và quả non là một biện pháp quan trọng để bảo vệ cây trồng.
Bọ hung
Đặc điểm: Với kích thước lớn, thường từ 6-8 cm, bọ hung có màu sáng và có cánh. Chúng thường có thói quen sống trên các loại cây rau màu.
Tác hại: Ăn lá, hoa và quả của cây, gây thiệt hại nghiêm trọng cho năng suất và chất lượng cây trồng. Có khả năng di chuyển xa, lây lan các loại sâu bệnh hại khác.
Các loại bệnh hại cho cây rau màu thường gặp
Bệnh thối nhũn vi khuẩn
Bệnh thối nhũn vi khuẩn trên cây rau, chủ yếu xuất hiện trên cây rau thuộc họ cải, thường phát triển trong điều kiện ẩm độ cao (do mưa nhiều hoặc ngập úng), mật độ trồng dày, và ruộng thiếu khả năng thoát nước. Bệnh thường trở nên nặng nề trên các ruộng rau được bón thừa đạm và phân không cân đối N-P-K. Vi khuẩn Erwinia carotovora là nguyên nhân chính gây bệnh, khiến cho các bộ phận của cây như lá, thân, và rễ bị thối, dẫn đến chết cây nhanh chóng.
Bệnh được chuyển nhiễm qua tàn dư của cây bệnh và tồn tại trong môi trường, bám vào dụng cụ canh tác và lây lan thông qua gió, nước, côn trùng, và hoạt động của con người. Vi khuẩn xâm nhập vào cây trồng thông qua vết thương. Bệnh ban đầu thể hiện dưới dạng giọt dầu, chuyển sang màu nâu nhạt, sau đó mở rộng và gây thối nhũn, có dịch nhầy và mùi thối.
Phòng trừ:.
- Trồng rau với mật độ hợp lý để tránh trồng quá dày.
- Bón phân cân đối và hợp lý, tránh bón thừa đạm. Sử dụng phân hữu cơ kết hợp với chế phẩm nấm Trichoderma để tăng sức đề kháng của cây.
- Khi bệnh xuất hiện, có thể sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) được đăng ký như Kamsu 2SL, Forliet 80WP, Kasai 16.2SC, Bonny 4SL, Supermil 50WP, Kaisin 100WP.
Bệnh sương mai
-
- Bệnh được gây ra bởi nấm, thích hợp ở nhiệt độ 15-18°C, độ ẩm cao, và thời tiết ẩm ướt.
- Ở giai đoạn cây con, lá xuất hiện các đốm màu vàng, sau đó chuyển sang màu nâu và lá rụng.
- Giai đoạn cây lớn, xuất hiện vòng màu vàng ở giữa các gân lá chính, có mốc màu xanh đen. Vết bệnh lan rộng và gây lá chuyển màu rụng.
Phòng trừ:
- Thu gom và tiêu huỷ tàn dư cây trồng để giảm nguồn lây lan.
- Sử dụng thuốc sinh học chứa nấm Trichoderma để phòng trừ bệnh.
- Khi tỷ lệ bệnh cao, có thể sử dụng các loại thuốc hóa học như Amistar 250 SC, Aliette 80 WP, Anvil 5SC, Daconil 75WP, Arivil 55 SC.
Ngoài ra còn một số loại bệnh khảm lá, rụng lá, thối gốc… Để bảo vệ rau màu khỏi những bệnh hại này, quan trọng để thực hiện các biện pháp phòng trừ và kiểm soát môi trường nuôi trồng.
Phương pháp hiệu quả để ngăn chặn các loại sâu bệnh hại rau màu
Sử dụng kiểm soát sinh học
- Sử dụng con đẻ tự nhiên: Ớn, ong bắp cày và ve sầu là những con đẻ tự nhiên có thể săn và tiêu diệt sâu bệnh hại trên rau màu.
- Sử dụng vi khuẩn và nấm sinh học: Vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) và nấm Metarhizium anisopliae là hai loại sinh vật tự nhiên có khả năng tấn công và tiêu diệt sâu bệnh hại cây trồng mà không gây hại cho môi trường.
Áp dụng phương pháp vật lý
- Đặt mạng che phủ: Sử dụng mạng che phủ trên vườn rau để ngăn chặn sâu và côn trùng bay vào vườn và đặt trứng.
- Sử dụng cửa lưới: Lắp đặt cửa lưới tại cửa vào vườn để ngăn sự xâm nhập của sâu từ môi trường bên ngoài vào khu vực trồng rau.
Sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ
- Sử dụng các loại thuốc trừ sâu hữu cơ được chứng nhận: Lựa chọn sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ có nguồn gốc từ thiên nhiên, không gây hại cho môi trường.
- Xử lý đúng liều lượng và thời điểm: Sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ theo liều lượng và thời điểm đúng để đảm bảo hiệu quả và tránh tình trạng kháng thuốc.
Quản lý môi trường
- Vệ sinh khu vực trồng rau: Loại bỏ các vật liệu thải và lá chết để ngăn chặn sự phát triển của sâu bệnh hại.
- Luân canh và đồng cỏ: Áp dụng luân canh và trồng đồng cỏ để giảm nguồn thức ăn và môi trường sống của sâu bệnh hại.
Quan sát và điều khiển định kỳ
- Theo dõi thường xuyên: Quan sát cẩn thận cây rau để phát hiện sớm sự xuất hiện của sâu và bệnh hại, và thực hiện ngay các biện pháp kiểm soát. Theo dõi đều đặn giúp phát hiện kịp thời các dấu hiệu của sâu và bệnh hại như tổ yến, vết chằng chịt hoặc túi tơ.
- Sử dụng phương pháp vật lý để tiêu diệt sâu: Nếu phát hiện sâu gây hại, có thể dùng tay thu thập hoặc sử dụng công cụ như cây cà gai để loại bỏ sâu khỏi cây rau.
- Áp dụng kiểm soát hóa học khi cần thiết: Trong trường hợp sâu và các biện pháp khác không hiệu quả, có thể sử dụng thuốc trừ sâu hóa học phù hợp theo hướng dẫn từ nhà cung cấp hoặc chuyên gia nông nghiệp.
Biện pháp tăng cường hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại trên cây rau màu
Để nâng cao hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại rau, người trồng cần đầu tư vào trang thiết bị phù hợp. Một thiết bị quan trọng không thể thiếu là máy bay phun thuốc trừ sâu. Máy bay nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích vượt trội và được nhà nông chú trọng đầu tư.
Lợi ích của việc sử dụng máy phun thuốc trừ sâu:
- Tiết kiệm thời gian và nhân công: Máy phun thuốc trừ sâu giúp tiết kiệm thời gian và nhân công so với phương pháp phun thuốc thủ công. Máy bay tự động có thể phun thuốc nhanh chóng và đồng đều trên diện tích lớn, giảm thời gian và công sức cần thiết.
- Phun thuốc đều và chính xác: Máy phun thuốc trừ sâu đảm bảo phun thuốc đều và chính xác, bảo đảm toàn bộ khu vực trồng rau màu được bao phủ. Điều này giúp kiểm soát tốt hơn sự phát triển của sâu bệnh hại và đảm bảo hiệu quả trong việc phòng trừ.
- Tiết kiệm chi phí: Mặc dù máy bay nông nghiệp ban đầu có thể tốn kém, nhưng trong thời gian dài, việc sử dụng máy phun thuốc trừ sâu có thể tiết kiệm chi phí lao động và thuốc trừ sâu. Đồng thời, áp dụng thuốc trừ sâu một cách chính xác và hiệu quả cũng giúp giảm thiểu lãng phí và tiết kiệm nguồn tài nguyên.
Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với quý bà con. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, xin vui lòng liên hệ với Cánh Diều Việt qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng nhất.
Bài viết tham khảo:
- “Sổ Tay Dịch Hại Trên Cây Rau Màu Và Biện Pháp Quản Lý” – Cổng Thông tin điện tử tỉnh Tiền Giang
https://snnptnt.tiengiang.gov.vn/documents/5347492/23614408/So_tay_dich_hai_tren_cay_rau_mau_20201014052300143140.pdf/23523a24-9255-4a94-bf2f-6e08504863c3 - “Sâu Bệnh Hại Chính Trên Cây Rau” – UBND tỉnh Bình Thuận
https://chicucttbvtv.binhthuan.gov.vn/UpLoaded/files/So%20tay%20cay%20rau%202021.pdf
Bài viết liên quan:
- Sâu Bệnh Hại Mía Và Biện Pháp Phòng Trừ Hiệu Quả
- Sâu Bệnh Hại Dưa Hấu Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất 2023
- Sâu Bệnh Hại Nhãn Và Biện Pháp Phòng Trừ
