Mãng cầu gai còn được biết đến với tên gọi mãng cầu xiêm là một loại cây trồng đặc biệt phù hợp với khí hậu nhiệt đới ẩm. Bằng cách áp dụng những kỹ thuật trồng mãng cầu gai thông minh và bài bản, bà con có thể tạo ra một vườn mãng cầu xiêm không chỉ xanh tốt mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao, với những quả to, đều và thơm ngon.
Hãy cùng Cánh Diều Việt tìm hiểu sâu hơn về những phương pháp canh tác này trong phần nội dung tiếp theo của bài viết.
Đặc điểm của cây mãng cầu gai
Cây mãng cầu gai (còn gọi là mãng cầu xiêm) là một loại cây ăn quả nhiệt đới đặc trưng với nhiều đặc điểm nổi bật:
- Hình dáng và kích thước: Cây mãng cầu gai thường đạt độ cao từ 3 đến 8 mét. Cây có tán rộng, lá xanh đậm, dày và bóng.
- Hoa và quả: Hoa của cây mãng cầu gai thường mọc đơn độc hoặc từng cụm nhỏ ở các nhánh. Quả mãng cầu gai có hình dạng đặc trưng, bề ngoài phủ đầy gai mềm. Quả khi chín có vỏ màu xanh hoặc vàng, thịt bên trong màu trắng hoặc kem, chứa nhiều hạt đen.
Điều kiện sinh trưởng của mãng cầu xiêm
Để có sự thịnh vượng của cây mãng cầu xiêm, còn được biết đến với các tên gọi như mãng cầu gai, na gai hoặc na Xiêm, hãy lưu ý những điều kiện sinh trưởng quan trọng sau đây:
- Nhiệt độ lý tưởng: Mãng cầu xiêm thích nhiệt độ từ 25 đến 32 độ C. Chúng không chịu được lạnh, vì vậy hãy tránh trồng cây trong những thời kỳ lạnh giá.
- Ánh sáng: Đây là cây ưa sáng, nơi có nhiều ánh nắng sẽ thúc đẩy sự phát triển và năng suất của cây. Ánh sáng đủ cũng giúp cây chống chịu các bệnh và sâu bệnh tốt hơn.
- Đất phù hợp: Mãng cầu xiêm có khả năng thích nghi với nhiều loại đất khác nhau, tuy nhiên, đất cần có độ pH trong khoảng từ 4,5 đến 6,5. Để đảm bảo sự thành công, hãy chọn đất có khả năng thoát nước tốt và tránh đất ngập úng hoặc đất nhiễm phèn và mặn.
Nếu bạn muốn trồng cây giống ghép gốc bình bát, hãy lưu ý rằng chúng có khả năng chịu đựng những điều kiện khó khăn hơn, bao gồm ngập úng và đất nhiễm phèn. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo rằng đất có độ pH phù hợp và không quá bị ngập nước.
Kỹ thuật trồng mãng cầu gai
Chọn giống
Khi lựa chọn giống mãng cầu xiêm, có hai phương pháp chính mà bà con nông dân có thể áp dụng để đảm bảo chất lượng và hiệu suất của vườn trái:
- Sử dụng Hạt Giống Chất Lượng: Hãy chọn hạt giống từ những cây mãng cầu mẹ có đặc tính nổi bật như: quả đẹp, đồng đều kích cỡ, năng suất cao, tỉ lệ phần thịt quả nhiều và hương thơm dễ chịu. Hạt giống sau khi thu hoạch nên được gieo trong môi trường ươm đúng cách để phát triển thành cây con khỏe mạnh.
- Chọn Cây Ghép hoặc Chiết Cành: Trong trường hợp thiếu thời gian cho quá trình ươm hạt, việc chọn mua cây ghép hoặc chiết cành là một giải pháp tối ưu. Điều quan trọng là phải lựa chọn những cây giống có sức sống cao, không bị sâu bệnh và lá không bị tổn thương.
Đối với những vùng có điều kiện đất nhiễm mặn, phèn, hoặc thường xuyên gặp vấn đề về nước dâng cao, việc chọn lựa cây giống ghép gốc bình bát là một lựa chọn thông minh.
Phương pháp này không chỉ giúp cây phát triển mạnh mẽ trong điều kiện khắc nghiệt mà còn kéo dài thời gian cho quả, tăng năng suất và đảm bảo chất lượng của trái cây.
Thời vụ trồng
Mãng cầu xiêm là loại cây có khả năng thích ứng với việc trồng vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích từ nguồn nước tự nhiên, việc trồng cây vào đầu tháng 4 đến tháng 5 dương lịch là lựa chọn khôn ngoan.
Khoảng thời gian này giúp tối ưu hóa việc sử dụng nước mưa, đồng thời giảm thiểu cần thiết phải tưới tiêu, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn đầu đời của cây con.
Mật độ và khoảng cách trồng
Dựa trên điều kiện cụ thể và quy mô của vườn, bà con có thể lựa chọn giữa hai phương pháp trồng mãng cầu gai: xen canh hoặc chuyên canh, để tối ưu hóa không gian và năng suất.
- Trồng xen canh: mãng cầu gai có thể được trồng dọc hai bên mé mương, nơi nhận được đầy đủ ánh sáng mặt trời, đồng thời kết hợp hài hòa với các loại cây trồng chính khác trong vườn.
- Trồng chuyên canh: cây mãng cầu gai được trồng theo một trật tự cụ thể, như trồng theo hàng hoặc theo mô hình “nanh sấu” với khoảng cách khoảng 3m x 3m giữa các cây. Điều này cho phép trồng được khoảng 750 đến 1.000 cây trên mỗi hecta, tối ưu hóa diện tích sử dụng đồng thời tăng cường năng suất.
Chuẩn bị đất trồng cây
Mãng cầu gai là loại cây có khả năng thích ứng tốt với đa dạng các loại đất, từ đất phèn, đất phù sa ven sông, cho đến đất bãi bồi. Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển tối ưu, bà con cần lưu ý rằng độ pH của đất nên nằm trong khoảng từ 4,5 đến 6,5.
Khi chuẩn bị hố trồng, nên đào đất sao cho tơi xốp, tạo nên các mô đất với kích thước rộng khoảng 40 – 60 cm và cao từ 25 – 30 cm, để tạo điều kiện tốt nhất cho rễ cây phát triển.
Quá trình chuẩn bị đất cần được thực hiện khoảng 5 – 7 ngày trước khi trồng để đất có thời gian phơi ải, giúp diệt trừ sâu bệnh hiệu quả. Đồng thời, việc bón vôi bột cùng với phân chuồng hoai mục (khoảng 2 – 3kg mỗi hố) và 200g phân lân sẽ cung cấp dinh dưỡng cần thiết và cải thiện chất lượng đất, tạo điều kiện lý tưởng cho cây phát triển mạnh mẽ.
Tiến hành trồng cây
Khi trồng cây mãng cầu ghép gốc bình bát, hãy nhẹ nhàng đặt cây vào giữa hố đất đã chuẩn bị, sau đó lấp đất mịn xung quanh gốc cây một cách cẩn thận và chắc chắn. Đảm bảo rằng đất xung quanh gốc cây được nén chặt để cây đứng vững. Kế tiếp, tưới nước đầm đẫm để cây nhanh chóng ổn định và bắt đầu quá trình sinh trưởng.
Đối với cây mãng cầu được ươm trong bầu, cẩn thận tháo bỏ bầu đất mà không làm tổn thương rễ cây. Đặt cây cẩn thận vào trung tâm hố đất, sau đó lấp kín đất xung quanh, tạo một lớp mô đất cao khoảng 10cm. Hàng năm, việc bồi đất lên mô nên được thực hiện theo bán kính tán lá của cây, để hỗ trợ sự phát triển và ổn định của cây.
Hướng dẫn cách chăm sóc cây mãng cầu xiêm
Tưới nước cho Mãng Cầu Xiêm
Cây này ưa nhiệt và chịu hạn tốt, nhưng để đạt được năng suất trái cao, việc cung cấp đủ nước là quan trọng. Trồng vào đầu mùa mưa giúp giảm thiểu nhu cầu tưới nước.
Trong mùa khô, hãy tưới nước hàng ngày cho cây trước khi chúng bắt đầu ra trái. Khi cây bắt đầu ra trái non, cần đảm bảo cung cấp đủ nước để tránh hiện tượng rụng lá và trái. Tưới 2-3 lần mỗi tuần trong giai đoạn cây ra trái là cần thiết.
Mãng cầu xiêm ghép gốc bình bát có khả năng chịu đựng độ mặn nhẹ, với độ mặn không quá 11 ‰.
Quản lý Cỏ Dại
Mặc dù cỏ dại ít ảnh hưởng đến cây mãng cầu xiêm trưởng thành, nhưng trong giai đoạn non, việc loại bỏ cỏ dại là thiết yếu để tránh sự cạnh tranh dinh dưỡng giữa cỏ và cây.
Tỉa Cành và Tạo Tán
Tỉa cành và tạo tán là bước quan trọng để kích thích cây ra trái đều và lớn.
- Trong giai đoạn cây chưa ra trái, tiến hành cắt tỉa để tạo khung và hình dáng tán cho cây. Giữ lại 3-4 cành chính trên mỗi cây.
- Khi cành phát triển, bấm ngọn để hình thành các tầng tán. Điều này giúp tập trung dinh dưỡng vào các nhánh chính, kích thích ra trái nhiều hơn và thuận tiện cho việc thu hoạch.
Bao Trái
Khoảng 1-2 tháng sau khi quả bắt đầu phát triển, sử dụng túi nilon hoặc túi bao quả chuyên dụng để bao quả. Điều này giúp bảo vệ quả khỏi sự tấn công của sâu bệnh, cải thiện vẻ ngoài và đảm bảo chất lượng của quả.
Bón phân cho mãng cầu xiêm
Bón Phân Lót
Trước khi trồng mãng cầu xiêm, hãy bổ sung phân lót cho hố đất với tỷ lệ 10-15kg phân hữu cơ (như phân chuồng hoai mục, phân trùn quế…) kết hợp với 0,5kg phân lân nung chảy và 0,5kg vôi bột. Sự kết hợp này không chỉ giúp loại bỏ mầm sâu bệnh từ đất mà còn cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cây phát triển.
Bón Thúc
Sử dụng phân bón NPK với tỷ lệ 10-10-10 hoặc 16-16-8, với liều lượng khoảng 10kg mỗi năm, cùng với phân hữu cơ như phân chuồng, phân gà trong 3 năm đầu. Từ năm thứ 4 trở đi, tăng liều lượng NPK thêm 0,3kg mỗi năm, cho đến năm thứ 8. Sang năm thứ 9, giữ nguyên liều lượng như năm thứ 8.
Phân bón thúc nên được chia thành 2-3 lần, sau khi thu hoạch (cuối mùa mưa) và trong giai đoạn cây nuôi trái (đầu và cuối mùa mưa). Đầu mùa mưa cần bổ sung thêm 1kg phân lân và cuối mùa mưa thêm 0,2kg phân kali mỗi cây để cải thiện chất lượng quả.
Khi bón phân cho mãng cầu xiêm, phân cần được bố trí theo chiều tán lá. Có thể xới nhẹ đất và lấp phân lại hoặc rải đều phân dưới tán lá, cách gốc khoảng 0,5m. Sau đó, tưới nước đều để giúp phân tan và phát huy hiệu quả nhanh chóng.
Sử dụng máy bay phun thuốc để bón phân cho mãng cầu gai mang lại hiệu quả cao
Việc sử dụng máy bay phun thuốc để bón phân cho cây mãng cầu gai có thể mang lại hiệu quả cao, đặc biệt trong trường hợp vườn cây có diện tích lớn. Phương pháp này giúp phân bón được phân tán đều và nhanh chóng trên diện rộng, đảm bảo rằng mọi cây đều nhận được lượng dinh dưỡng cần thiết.
Ngoài ra, sử dụng máy bay phun thuốc còn giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với phương pháp bón phân thủ công. Tuy nhiên, cần chú ý đến việc chọn loại phân và thiết lập máy bay sao cho phù hợp với nhu cầu của cây cũng như đặc điểm của từng khu vực trồng để đạt hiệu quả tối ưu.
Kết luận
Áp dụng một cách chính xác và bài bản các kỹ thuật trồng mãng cầu xiêm mà chúng tôi đã chia sẻ, bà con nông dân có thể tự tin rằng mình sẽ sở hữu một vườn mãng cầu không chỉ xanh tươi mà còn mang lại năng suất cao với những trái to, đều và ngon, đóng góp đáng kể vào thu nhập và sự phát triển kinh tế gia đình.
Cánh Diều Việt kính chúc bà con sẽ gặt hái được nhiều thành công rực rỡ trong hành trình phát triển vườn mãng cầu xiêm của mình.
