Vụ mùa và vụ chiêm là hai khái niệm quan trọng trong nông nghiệp đặc biệt là nông nghiệp lúa của Việt Nam. Việc hiểu rõ giữa hai khái niệm này sẽ giúp cho người nông dân có thể lựa chọn thời điểm và phương pháp canh tác phù hợp nhất cho từng vụ. Bài viết này sẽ giải đáp đầy đủ về hai khái niệm này cùng với một số đặc điểm các vụ mùa lúa ở Việt Nam.
Vụ mùa là gì?
Vụ mùa là thời gian trồng và thu hoạch cây trồng trong năm. Trong nông nghiệp lúa, vụ mùa được tính toán từ thời điểm trồng đến thời điểm thu hoạch. Ở Việt Nam, do ảnh hưởng của khí hậu và địa hình nên có nhiều vụ mùa khác nhau trong năm.
Vụ chiêm là gì?
Vụ chiêm là thời gian chuyển từ vụ mùa sang vụ mùa mới. Trong nông nghiệp lúa, vụ chiêm được tính từ thời điểm thu hoạch đến thời điểm trồng cây mới. Vụ chiêm cũng rất quan trọng trong việc xác định thời điểm trồng và chăm sóc lúa.
Phân biệt vụ chiêm và vụ mùa
Để phân biệt rõ ràng giữa vụ chiêm và vụ mùa, người ta có thể dựa vào những đặc điểm sau:
- Thời điểm: Vụ mùa bắt đầu từ lúc trồng cây đến thời điểm thu hoạch, còn vụ chiêm bắt đầu từ thời điểm thu hoạch đến khi trồng cây mới.
- Hoạt động canh tác: Trong vụ mùa, người nông dân sẽ chăm sóc và thu hoạch cây trồng, còn trong vụ chiêm, họ sẽ chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo bằng cách cày đất, phân bón, tưới nước…
- Đặc điểm của cây trồng: Trong vụ chiêm, cây trồng đã bị thu hoạch và ngưng phát triển, còn trong vụ mùa, cây trồng đang ở giai đoạn phát triển và sinh trưởng.
Đặc điểm các vụ mùa lúa ở Việt Nam
Vụ mùa lúa tại đồng bằng sông Hồng
Ở đồng bằng sông Hồng, có hai vụ lúa chính là lúa chiêm và lúa mùa.
Vụ chiêm được gieo vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11 và thu hoạch vào cuối tháng 5 năm sau. Vì thời tiết lạnh khô, người nông dân cần chọn giống lúa chịu rét tốt và cung cấp đủ nước cho lúa.
Vụ mùa được gieo vào cuối tháng 5 và thu hoạch giữa tháng 11. Do thời tiết thay đổi nhanh chóng, người nông dân cần linh hoạt trong việc chọn giống lúa để đảm bảo cây lúa có thể phát triển tốt theo từng điều kiện.
vụ mùa lúa ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ
Ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, có ba mùa lúa chính là: vụ hè thu, đông xuân và vụ mùa.
Vụ hè thu (hay còn gọi là vụ tám) được gieo vào cuối tháng 4 và thu hoạch vào cuối tháng 9 theo lịch dương.
Vụ đông xuân (hay còn gọi là vụ ba) được gieo vào cuối tháng 10 và thu hoạch vào tháng 4 năm sau theo lịch dương.
Cuối cùng, vụ mùa (hay còn gọi là vụ tháng 10) được gieo vào cuối tháng 5 và thu hoạch vào cuối tháng 11 theo lịch dương.
Vì vùng đất này có biển và núi gần nhau nên địa hình khá hẹp. Điều này làm cho bà con nơi đây gặp nhiều khó khăn lớn.
Vụ mùa lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long
Đồng bằng sông Cửu Long có ba vụ mùa lúa, trong đó vụ mùa và vụ chiêm là hai vụ chính, ngoài ra còn có vụ hè thu. Nhờ điều kiện thuận lợi, khu vực này được coi là vựa lúa lớn nhất Việt Nam.
Vụ mùa bắt đầu gieo từ tháng 5 hoặc 6 và thu hoạch vào cuối tháng 11; được trồng trong mùa mưa, nên nên chọn giống lúa thích hợp để đảm bảo sinh trưởng tốt trong điều kiện ướt.
Vụ chiêm bắt đầu gieo vào cuối tháng 11 – đầu tháng 12 và được thu hoạch vào đầu tháng 4 năm sau; là vụ mùa mới, nên nên chọn giống lúa ngắn ngày để trồng.
Vụ hè thu thường bắt đầu gieo vào đầu tháng 4 và được thu hoạch vào cuối tháng 8; chọn giống lúa ngắn ngày để trồng.
Các vụ mùa lúa ở Đông Nam Bộ
Mặc dù cùng nằm ở miền Nam, nhưng các vụ mùa lúa ở Đông Nam Bộ khác biệt so với vùng đồng bằng sông Cửu Long. Khu vực này có ba vụ chính là đông xuân, hè thu và vụ mùa.
Vụ đông xuân được gieo vào tháng 12 theo lịch Dương. Vụ mùa này thường được trồng ở các khu vực ven sông hoặc suối để cây lúa được đủ nước. Lý do cho việc trồng lúa vào mùa khô là bởi không có mưa.
Vụ hè thu ở Đông Nam Bộ được gieo khi mùa mưa bắt đầu (khoảng cuối tháng 4,5). Và vụ mùa thường được gieo vào khoảng tháng 7-8 hàng năm. Tùy thuộc vào điều kiện thời tiết, các vụ mùa lúa ở Đông Nam Bộ có thể linh hoạt.
Kết luận
Vụ mùa và vụ chiêm là hai khái niệm quan trọng trong nông nghiệp đặc biệt là nông nghiệp lúa của Việt Nam. Hiểu rõ giữa hai khái niệm này sẽ giúp cho người nông dân có thể lựa chọn thời điểm và phương pháp canh tác phù hợp nhất cho từng vụ. Bên cạnh đó, việc hiểu rõ các đặc điểm của các vụ mùa lúa ở Việt Nam cũng rất quan trọng để có được kế hoạch canh tác hiệu quả và đem lại năng suất cao nhất. Cánh Diều Việt sẽ liên tục cập nhật kiến thức cho bà con tại Kiến thức nông nghiệp.
