Các loại sâu gây hại cây rau màu và cách phòng trừ hiệu quả

Trong quá trình chăm sóc cây trồng, một trong những thách thức lớn nhất là đối phó với sự tấn công của các loại sâu gây hại. Đặc biệt, từ khi cây còn non cho đến khi thu hoạch, các loại sâu này có thể gây tổn hại đáng kể đến sự an toàn và năng suất chất lượng của cây trồng. Hãy đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về các loại sâu bệnh hại rau màu và nhận thức về tầm quan trọng của việc phòng trừ sâu bệnh trong quá trình trồng trọt.

Các loại sâu hại cho cây rau màu

Sâu khoang

Sâu khoang thường xuất hiện trên bắp cải, rau muống, khoai tây, khoai lang và cà. Chúng đẻ trứng thành ổ trên lá, phủ lông mịn, sâu non sống thành đám khi nhỏ, sau phân tán. Vòng đời sâu non 22-30 ngày, màu sắc chuyển từ xanh lục sang nâu vàng, rồi xám đen khi trưởng thành (38-50mm). Nhộng màu nâu, dài 17-20mm. Sâu gặm lá, làm cây suy yếu nhanh.

Cách phòng trị:

• Kiểm tra lá thường xuyên, nhặt bỏ ổ trứng bằng tay.
• Sử dụng bẫy đèn vào ban đêm để bắt sâu trưởng thành.
• Phun chế phẩm sinh học như Beauveria bassiana (liều 1kg/ha) khi mật độ sâu thấp.
• Trồng xen canh với cây tỏi để xua đuổi tự nhiên.

Sâu tơ

Sâu tơ thích ăn mặt dưới lá, gây khô hạn vào mùa đông. Do khó phát hiện, chúng gặm diệp lục, tạo lỗ thủng khiến lá héo dần. Loài này phổ biến trên rau cải, xà lách và các loại rau lá.

Cách phòng trị:

• Lật mặt dưới lá kiểm tra 2-3 ngày/lần, loại bỏ sâu non.
• Dùng lưới che phủ cây con để ngăn sâu đẻ trứng.
• Phun dung dịch neem (10ml/lít nước) vào chiều mát.
• Bón phân cân đối, tránh dư đạm để hạn chế sâu phát triển.

Sâu vẽ bùa

Sâu vẽ bùa nhỏ (0,5mm khi nở, 4mm khi đẫy sức), màu xanh nhạt, hoạt động quanh năm. Chúng đục diệp lục, tạo đường hầm ngoằn ngoèo trên lá non, chồi, đôi khi tấn công quả, khiến lá co rúm, giảm quang hợp.

Cách phòng trị:

• Cắt bỏ lá bị hại, tiêu hủy xa vườn.
• Dùng bẫy dính vàng treo cách mặt đất 30cm để bắt trưởng thành.
• Phun thuốc sinh học Abamectin (0,5ml/lít nước) khi sâu mới xuất hiện.
• Tưới nước đều, giữ độ ẩm ổn định để cây khỏe mạnh.

Sâu xanh da láng

Sâu xanh da láng xuất hiện khi trời khô hạn, dài 12-15mm, màu xanh bóng. Chúng ăn lá non ban đêm, để lại gân lá hoặc làm cây trơ trụi. Nếu không kiểm soát, sâu dễ gây dịch lớn.

Cách phòng trị:

• Đặt bẫy pheromone để theo dõi mật độ sâu.
• Thu gom lá khô, tàn dư để hạn chế nơi trú ẩn.
• Phun Bacillus thuringiensis (Bt) (1g/lít nước) vào tối.
• Trồng cây họ đậu xen kẽ để thu hút thiên địch như ong ký sinh.

Sâu xám

Sâu xám tấn công cây con, sâu non (37-47mm) màu xám đen, hoạt động ban đêm, ẩn trong đất ban ngày. Chúng cắn đứt thân, ăn lá non, phổ biến từ tháng 12 đến tháng 2.

Cách phòng trị:

• Cày đất sâu 20-25cm trước khi trồng để tiêu diệt nhộng.
• Rải vôi bột (1 tấn/ha) quanh gốc cây con.
• Sử dụng thuốc hạt như Padan 95SP (10kg/ha) khi gieo trồng.
• Đặt bẫy bằng cám rang trộn thuốc trừ sâu vào ban đêm.

Các loại bệnh hại cho cây rau màu thường gặp

Bệnh thối nhũn

Bệnh thối nhũn do vi khuẩn Erwinia gây ra, thường xuất hiện khi trời ẩm ướt. Thân và lá rau (như cải, rau muống) bị mềm nhũn, có mùi hôi, sau chuyển màu nâu đen và chết.

Cách phòng trị:

• Thoát nước tốt, tránh úng lâu ngày.
• Loại bỏ cây bệnh, khử trùng dụng cụ bằng cồn 70%.
• Phun dung dịch đồng oxychlorua (50g/10 lít nước) khi bệnh mới xuất hiện.
• Bón phân hữu cơ hoai mục để tăng sức đề kháng cho cây.

Bệnh đốm lá

Bệnh đốm lá do nấm Cercospora gây ra, tạo các đốm nâu hoặc xám trên lá cải, xà lách. Đốm lan rộng làm lá vàng, rụng sớm, giảm năng suất.

Cách phòng trị:

• Tỉa lá già, tạo độ thoáng cho vườn.
• Phun thuốc Daconil 75WP (20g/8 lít nước) cách 7 ngày/lần.
• Tránh tưới nước lên lá vào chiều tối.
• Luân canh với cây họ đậu để cải thiện đất.

Bệnh phấn trắng

Bệnh phấn trắng do nấm Erysiphe gây ra, phổ biến trên rau họ bầu bí và cải. Lá xuất hiện lớp phấn trắng, sau vàng úa, khô héo.

Cách phòng trị:

• Giữ vườn sạch, dọn tàn dư cây trồng.
• Phun thuốc Anvil 5SC (10ml/10 lít nước) khi bệnh nhẹ.
• Tăng cường bón kali để cây kháng bệnh tốt hơn.
• Trồng thưa, đảm bảo ánh sáng xuyên qua tán lá.

Phương pháp hiệu quả để ngăn chặn các loại sâu bệnh hại rau màu

Sử dụng kiểm soát sinh học

• Sử dụng con đẻ tự nhiên: Ớn, ong bắp cày và ve sầu là những con đẻ tự nhiên có thể săn và tiêu diệt sâu bệnh hại trên rau màu.
• Sử dụng vi khuẩn và nấm sinh học: Vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) và nấm Metarhizium anisopliae là hai loại sinh vật tự nhiên có khả năng tấn công và tiêu diệt sâu bệnh hại cây trồng mà không gây hại cho môi trường.

Áp dụng phương pháp vật lý

• Đặt mạng che phủ: Sử dụng mạng che phủ trên vườn rau để ngăn chặn sâu và côn trùng bay vào vườn và đặt trứng.
• Sử dụng cửa lưới: Lắp đặt cửa lưới tại cửa vào vườn để ngăn sự xâm nhập của sâu từ môi trường bên ngoài vào khu vực trồng rau.

Sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ

• Sử dụng các loại thuốc trừ sâu hữu cơ được chứng nhận: Lựa chọn sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ có nguồn gốc từ thiên nhiên, không gây hại cho môi trường.
• Xử lý đúng liều lượng và thời điểm: Sử dụng thuốc trừ sâu hữu cơ theo liều lượng và thời điểm đúng để đảm bảo hiệu quả và tránh tình trạng kháng thuốc.

Quản lý môi trường

• Vệ sinh khu vực trồng rau: Loại bỏ các vật liệu thải và lá chết để ngăn chặn sự phát triển của sâu bệnh hại.
• Luân canh và đồng cỏ: Áp dụng luân canh và trồng đồng cỏ để giảm nguồn thức ăn và môi trường sống của sâu bệnh hại.

Quan sát và điều khiển định kỳ

• Theo dõi thường xuyên: Quan sát cẩn thận cây rau để phát hiện sớm sự xuất hiện của sâu và bệnh hại, và thực hiện ngay các biện pháp kiểm soát. Theo dõi đều đặn giúp phát hiện kịp thời các dấu hiệu của sâu và bệnh hại như tổ yến, vết chằng chịt hoặc túi tơ.
• Sử dụng phương pháp vật lý để tiêu diệt sâu: Nếu phát hiện sâu gây hại, có thể dùng tay thu thập hoặc sử dụng công cụ như cây cà gai để loại bỏ sâu khỏi cây rau.
• Áp dụng kiểm soát hóa học khi cần thiết: Trong trường hợp sâu và các biện pháp khác không hiệu quả, có thể sử dụng thuốc trừ sâu hóa học phù hợp theo hướng dẫn từ nhà cung cấp hoặc chuyên gia nông nghiệp.

Biện pháp tăng cường hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại trên cây rau màu

Để nâng cao hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại rau, người trồng cần đầu tư vào trang thiết bị phù hợp. Một thiết bị quan trọng không thể thiếu là máy bay phun thuốc trừ sâu. Máy bay nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích vượt trội và được nhà nông chú trọng đầu tư.

Lợi ích của việc sử dụng máy phun thuốc trừ sâu:

• Tiết kiệm thời gian và nhân công: Máy phun thuốc trừ sâu giúp tiết kiệm thời gian và nhân công so với phương pháp phun thuốc thủ công. Máy bay tự động có thể phun thuốc nhanh chóng và đồng đều trên diện tích lớn, giảm thời gian và công sức cần thiết.
• Phun thuốc đều và chính xác: Máy phun thuốc trừ sâu đảm bảo phun thuốc đều và chính xác, bảo đảm toàn bộ khu vực trồng rau màu được bao phủ. Điều này giúp kiểm soát tốt hơn sự phát triển của sâu bệnh hại và đảm bảo hiệu quả trong việc phòng trừ.
• Tiết kiệm chi phí: Mặc dù máy bay nông nghiệp ban đầu có thể tốn kém, nhưng trong thời gian dài, việc sử dụng máy phun thuốc trừ sâu có thể tiết kiệm chi phí lao động và thuốc trừ sâu. Đồng thời, áp dụng thuốc trừ sâu một cách chính xác và hiệu quả cũng giúp giảm thiểu lãng phí và tiết kiệm nguồn tài nguyên.

Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với quý bà con. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, xin vui lòng liên hệ với Cánh Diều Việt qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng nhất.

Bài viết tham khảo:

• “Sổ Tay Dịch Hại Trên Cây Rau Màu Và Biện Pháp Quản Lý” – Cổng Thông tin điện tử tỉnh Tiền Giang
  https://snnptnt.tiengiang.gov.vn/documents/5347492/23614408/So_tay_dich_hai_tren_cay_rau_mau_20201014052300143140.pdf/23523a24-9255-4a94-bf2f-6e08504863c3
• “Sâu Bệnh Hại Chính Trên Cây Rau” – UBND tỉnh Bình Thuận
  https://chicucttbvtv.binhthuan.gov.vn/UpLoaded/files/So%20tay%20cay%20rau%202021.pdf

Bài viết liên quan: 

• Sâu Bệnh Hại Mía Và Biện Pháp Phòng Trừ Hiệu Quả
• Sâu Bệnh Hại Dưa Hấu Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất 2023
• Sâu Bệnh Hại Nhãn Và Biện Pháp Phòng Trừ