Bọ trĩ hay còn gọi là bù lạch là loài côn trùng hiện diện phổ biến ở Việt Nam và gây thiệt hại nghiêm trọng đối với các vườn cây trồng, đặc biệt là lúa. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về bọ trĩ hại lúa và các biện pháp phòng trừ để giảm thiểu thiệt hại.
Đặc điểm hình thái của bọ trĩ hại lúa
- Trứng: Trứng của bọ trĩ có hình dáng bầu dục, khi mới đẻ màu trong suốt, còn khi sắp nở có màu vàng nhạt.
- Sâu non: Sâu non vừa nở có cơ thể màu trong suốt, sau khi lột xác lần đầu thì chúng có màu vàng nhạt. Hình dáng của sâu non là ống, có độ dài không quá một phần hai của cơ thể, và đầu nhỏ hơn phần ngực.
- Nhộng: Nhộng của chúng có màu vàng sẫm và không có khả năng di chuyển. Trong giai đoạn này, nhộng thường hình thành trong những lá cây đã cuộn lại.
- Trưởng thành: Bọ trĩ trưởng thành có chiều dài từ 1 – 2mm. Khi vừa vũ hoá, chúng có màu nâu sáng, sau đó chuyển sang màu đen bóng. Trong giai đoạn này, chúng thường bò cong bụng trên mặt lá. Trưởng thành có đầu hình chữ nhật, mắt kép nhỏ, và con đực có kích thước nhỏ hơn so với con cái.
Vòng đời của bọ trĩ
Vòng đời của bọ trĩ hại lúa bao gồm các giai đoạn sau:
- Trứng: Khoảng 4 – 5 ngày.
- Sâu non: Khoảng 5 – 8 ngày.
- Tiền nhộng và nhộng: Khoảng 2 – 3 ngày.
- Trưởng thành: Khoảng 10 – 20 ngày.
Tập quán sinh sống
- Bọ trĩ hại lúa thường xuất hiện nhiều hơn vào những ngày trời mát mẻ hoặc ban đêm. Trong trường hợp trời nắng, chúng thường ẩn náu trong các lá non hoặc lá đã cuộn lại.
- Chúng thường tập trung hút nhựa lá và hoa của cây lúa, gây ra những triệu chứng gây hại như các điểm trắng nhỏ trên lá, lá cuốn lại ở chóp và lá héo, tóp, khô vàng và thường gây hại trong giai đoạn lúa mới mọc đến đẻ nhánh.
Đặc điểm gây hại
Bọ trĩ gây hại chủ yếu bằng cách hút nhựa lá và hoa của cây lúa. Cách nhận biết bọ trĩ và đặc điểm gây hại bao gồm:
- Hút nhựa lá và hoa: Bọ trĩ hút nhựa lá và hoa của cây lúa, gây suy giảm dinh dưỡng và sức kháng của cây.
- Tập trung ở vùng chóp cây: Chúng thường tập trung hút nhựa ở phần chóp của cây, dẫn đến lá bị cuốn lại, héo tóp và khô vàng.
- Tác động vào giai đoạn non phát triển: Hành vi hút nhựa chủ yếu diễn ra trong giai đoạn lúa non phát triển.
Nguyên nhân gây hại
Nguyên nhân chính gây hại là do hành vi hút nhựa lá và hoa của cây lúa. Khi chúng hút nhựa, chất dinh dưỡng bị suy giảm, làm cho cây yếu, còi cọc đối với các tác nhân bệnh hại khác và ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng.
Tác hại
Sự tác động của bọ trĩ hại lúa gây ra các tác hại sau:
- Thiệt hại cho lá lúa: Bọ trĩ hút nhựa gây xuất hiện các điểm trắng nhỏ trên lá lúa non, làm mất tính thẩm mỹ và giảm hiệu suất quang hợp.
- Cuốn lá lại và héo tóp: Hành vi hút nhựa ở phần chóp cây dẫn đến cuộn lá lại, héo tóp và làm cho lá khô có màu vàng.
- Mất khả năng thụ phấn: Bọ trĩ hút nhựa hoa cây lúa gây cản trở quá trình thụ phấn, gây suy giảm số lượng trái cây và sản lượng.
- Suy giảm sức kháng: Hành vi hút nhựa làm cho cây yếu đối với các tác nhân bệnh hại khác và suy giảm khả năng đối phó với môi trường xấu.
Cách phòng trừ bọ trĩ gây hại cho lúa
- Vệ sinh ruộng: Loại bỏ cỏ dại ở bờ ruộng để giảm nơi trú ngụ của bọ trĩ. Cỏ dại là nơi chúng có thể sinh sôi và phát triển, vì vậy dọn sạch cỏ giúp hạn chế sự tăng số lượng bọ trĩ.
- Canh tác hợp lý: Cung cấp đủ nước cho ruộng lúa bằng cách duy trì độ ẩm thích hợp trong đồng ruộng, tránh để ruộng khô kéo dài và phát sinh thêm các dịch bệnh khác. Bón phân đúng lúc và cân đối để giữ cho lúa khỏe mạnh, không bị yếu đuối và dễ bị tác động gây hại nặng nề bởi bọ trĩ.
- Kiểm tra thường xuyên: Thường xuyên thăm đồng để kiểm tra sự hiện diện của bọ trĩ. Sử dụng phương pháp đặt lòng bàn tay xuống nước để kiểm tra hiện diện của chúng trên cây. Khi thấy mật độ bọ trĩ cao, cần áp dụng biện pháp phòng trừ ngay.
- Sử dụng thuốc sinh học: Lựa chọn sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học để tiêu diệt bọ trĩ. Thuốc sinh học thường không gây hại đến môi trường và thiên địch tự nhiên, giúp duy trì cân bằng sinh thái trong đồng ruộng.
Biện pháp nâng cao hiệu quả diệt trừ bọ trĩ hại lúa bằng máy bay nông nghiệp
Sử dụng máy bay nông nghiệp để phun thuốc có thể tăng hiệu quả diệt trừ bọ trĩ trên quy mô lớn. Máy bay có thể tiếp cận các vùng diện rộng và khó tiếp cận bằng cách thủ công. Việc phun thuốc từ máy bay giúp phủ sóng hiệu quả hơn và đảm bảo rằng các khu vực khó tiếp cận cũng được bảo vệ.
Kết luận
Bọ trĩ hại lúa là một trong những loài côn trùng rất phổ biến tại Việt Nam. Để giảm thiểu thiệt hại của chúng, chúng ta có thể sử dụng các biện pháp phòng trừ, bao gồm sử dụng thuốc trừ sâu, phương pháp cơ bản và phương pháp sinh học. Ngoài ra, sử dụng máy bay nông nghiệp để phun thuốc trừ sâu cũng là một giải pháp hiệu quả. Tuy nhiên, cần đảm bảo an toàn cho người và môi trường khi sử dụng các phương pháp này.
Hy vọng rằng những thông tin mà Cánh Diều Việt đã chia sẻ sẽ giúp ích cho mọi người trong việc bảo vệ cánh đồng lúa của mình. Nếu có thêm bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến các loại sâu bệnh hại lúa, vui lòng liên hệ qua số hotline 05 6655 8899 để được tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình. Chúng tôi luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn trong quá trình quản lý và bảo vệ nông nghiệp của mình.
Xem thêm:
- Sâu Đục Thân Hại Lúa & Biện Pháp Phòng Trừ
- Bọ Xít Hôi Hại Lúa & Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất
- Bọ Xít Hôi Đen Lúa & Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất
