Rầy xanh hại sầu riêng là mối lo ngại lớn đối với bà con làm vườn, vì loài sâu này có thể khiến cây suy yếu, còi cọc và giảm đáng kể sản lượng trái. Để bảo vệ vườn sầu riêng trước sự tấn công của rầy xanh, cần có các biện pháp quản lý và chăm sóc hiệu quả.
Trong bài viết này, Cánh Diều Việt sẽ chia sẻ thông tin chi tiết về rầy xanh, cũng như những phương pháp phòng ngừa, các loại thuốc đặc trị hiệu quả cũng như cách nâng cao hiệu quả diệt trừ giúp bà con bảo vệ cây sầu riêng tốt hơn.
Rầy xanh hại sầu riêng
Rầy xanh, còn gọi là rầy phấn trắng hoặc rầy nhảy, thuộc bộ Hemiptera và họ Delphacidae, là loài côn trùng gây hại lớn cho sầu riêng. Chúng tập trung tấn công mạnh vào giai đoạn lá non chưa mở, gây các vết chích màu vàng trên lá. Khi bị hại nặng, lá sẽ cong queo và cháy từ mép vào trong, dẫn đến rụng lá non, làm giảm sự sinh trưởng của cây.
Rầy xanh xuất hiện nhiều nhất từ tháng 12 đến tháng 3, khi chuyển mùa từ mưa sang khô, và giảm dần từ tháng 5 đến tháng 8. Loài này gây tổn thất nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng cây trồng. Dưới đây là đặc điểm nhận dạng và vòng đời của rầy xanh:
Đặc điểm nhận dạng
- Trứng: Trứng của rầy xanh rất nhỏ, dài khoảng 1mm, có hình bầu dục và màu vàng nhạt. Trứng thường được đẻ thành từng ổ từ 12 đến 14 quả, rất khó phát hiện vì được giấu trong lưỡi giáo của cây. Điều này giúp bảo vệ trứng và tăng tỷ lệ nở.
- Rầy non (rầy phấn trắng): Khi mới nở, rầy non có màu vàng nhạt và dần phát triển lớp sáp trắng trên bề mặt cơ thể, cùng với những sợi đuôi dài màu sáp. Đây là giai đoạn dễ nhận biết nhất, do màu trắng của rầy tương phản với màu lá cây, và chúng di chuyển rất nhanh khi bị phát hiện.
- Rầy trưởng thành (rầy xanh): Rầy trưởng thành dài khoảng 3-4 mm, cơ thể màu xanh nâu và có cánh trong suốt. Chúng có khả năng nhảy từ lá này sang lá khác rất nhanh để hút nhựa từ lá non, làm cây suy yếu dần.
- Cách thức gây hại: Khi sầu riêng ra đọt non, rầy xanh đẻ trứng vào khi lá mới nhú khoảng1 cm. Trứng nở thành ấu trùng gây hại bên trong, nếu số lượng nhiều có thể làm rụng lá trước khi mở. Cả ấu trùng và rầy trưởng thành đều chích hút nhựa, gây các chấm vàng, làm lá cong queo, cháy từ mép vào trong và dẫn đến rụng lá non ở cơi đọt.
Vòng đời của rầy xanh
Vòng đời của rầy xanh bao gồm ba giai đoạn: trứng, rầy non và rầy trưởng thành, kéo dài từ 16 đến 45 ngày tùy vào điều kiện môi trường. Sau khi trứng nở, rầy non trải qua nhiều lần lột xác trước khi trở thành rầy trưởng thành. Trong suốt vòng đời, chúng tập trung chủ yếu vào việc hút nhựa từ lá non của cây sầu riêng, gây hại nặng nhất trong giai đoạn cây ra đọt mới.
Rầy xanh là loài sâu hại rất khó phát hiện do khả năng di chuyển nhanh và màu sắc tương đồng với lá cây.. Chúng tấn công mạnh mẽ trong suốt vòng đời, gây thiệt hại lớn cho cây sầu riêng nếu không được kiểm soát kịp thời.
Tác hại của rầy xanh đối với sầu riêng
Rầy xanh gây hại cây bằng cách chích hút, tạo vết thương cơ học trên cây và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm xâm nhập, gây ra các bệnh cho cây trồng. Chúng không chỉ gây hại cho sầu riêng mà còn là mối đe dọa đối với nhiều loại cây trồng khác nhau như cà tím, đậu bắp, ớt, dâm bụt, dưa, lạc và nhiều loại cây khác. Dưới đây là những tác hại cụ thể mà rầy xanh gây ra:
- Chích hút nhựa cây: Rầy xanh chích hút đọt cây ở cả giai đoạn con non (rầy phấn trắng) và trưởng thành (rầy xanh), khiến cho lá cây nhỏ, tong teo và xoắn lại. Khi cây bị hại nặng, hiện tượng rụng lá hàng loạt, khô cành và “chổi chà” trên sầu riêng có thể xảy ra, làm giảm đáng kể năng suất.
- Tạo vết thương cơ học: Những vết thương do rầy xanh gây ra không chỉ làm suy yếu cây mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập, dẫn đến các bệnh lý khác trên cây trồng.
- Khả năng lây lan rộng rãi: Ngoài việc gây hại cho cây sầu riêng, rầy xanh còn có thể gây hại trên nhiều loại cây khác như cà tím, đậu bắp, ớt, và các loại cây dưa. Tính thích nghi cao và khả năng xuất hiện quanh năm của rầy xanh khiến việc kiểm soát chúng trở nên vô cùng khó khăn.
- Kháng thuốc mạnh: Rầy xanh là loài rất dễ kháng thuốc, điều này khiến nông dân phải sử dụng nhiều loại thuốc trừ sâu khác nhau theo kiểu luân phiên, làm tăng chi phí sản xuất và khó khăn trong việc tiêu diệt hoàn toàn rầy xanh. Nhiều bà con còn phải tăng liều lượng thuốc, dẫn đến tăng khả năng kháng thuốc của rầy xanh, gây ra vòng luẩn quẩn và tốn kém về tiền bạc.
Tính nguy hiểm của rầy xanh nằm ở khả năng phát triển mạnh mẽ và khó kiểm soát, gây thiệt hại lớn cho cây sầu riêng và các cây trồng khác.
Cách phòng chống rầy xanh hại sầu riêng
Ông bà ta có câu: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh.” Điều này rất đúng với việc bảo vệ vườn sầu riêng. Thay vì chờ đến khi dịch bệnh bùng phát mới xử lý, bà con nên chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa rầy xanh ngay từ đầu để tiết kiệm chi phí và đảm bảo vườn cây luôn khỏe mạnh. Dưới đây là một số cách phòng ngừa và quản lý rầy xanh mà bà con có thể áp dụng hiệu quả:
Thường xuyên kiểm tra vườn: Bà con nên đi thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của rầy xanh. Dùng bẫy vàng và đèn để thu hút và kiểm soát rầy trưởng thành ngay trong vườn.
Tưới nước từ trên xuống: Khi tưới cây, phun nước từ trên xuống giúp rửa trôi các con rầy non và côn trùng trưởng thành, làm giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh cho cây.
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Cây sầu riêng cần được bón đủ dinh dưỡng, kết hợp giữa phân bón vô cơ (urê, lân, kali) và phân hữu cơ (như đạm cá, humic, bánh dầu) để giúp cây phát triển khỏe mạnh, chống lại sâu bệnh.
Sử dụng phân bón sinh học: Phân bón sinh học giúp tăng cường sức đề kháng cho cây, đặc biệt là các loại phân sinh học chuyên dụng cho cây sầu riêng.
Sử dụng thuốc theo ‘4 Đúng’: Nếu mật độ rầy cao và các biện pháp sinh học không hiệu quả, bà con có thể sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc ‘4 Đúng’:
- Đúng loại thuốc: Chọn thuốc sinh học thân thiện với môi trường, có thể kết hợp với dầu khoáng để tăng hiệu quả, các hoạt chất như Acetamiprid, Thiamethoxam, Imidacloprid, Endosulfan, và Buprofezin được khuyến cáo.
- Đúng liều lượng: Pha thuốc đúng hướng dẫn để đảm bảo hiệu quả, tránh tình trạng kháng thuốc.
- Đúng thời điểm: Phun thuốc khi cây vừa nhú đọt non và lặp lại sau 5-7 ngày.
- Đúng cách: Phun theo đúng kỹ thuật để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất.
Thuốc đặc trị diệt trừ rầy xanh hiệu quả:
- Khi mật độ rầy thấp, bà con có thể dùng thuốc có hoạt chất Abamectin hoặc Emamectin benzoate như thuốc Reasgant 3.6ec, Aba Mka, TV DAN 300WP…
- Khi mật độ rầy cao, cần kết hợp các loại thuốc như hỗn hợp Nitenpyram + Pymetrozine + Imidacloprid, hoặc Abamectin + Azadirachtin như thuốc đặc trị rầy Pyme max, A rầy…
Cánh Diều Việt xin chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ anh Định 1 phi công nông nghiệp ở Bình Phước, một người có nhiều kinh nghiệm trong việc phun thuốc cho cây sầu riêng. Theo anh chia sẻ, để diệt trừ rầy xanh hiệu quả, anh sử dụng 3 bịch Padan 95SP, kết hợp với 1 chai Reasgant 5EC, pha trong 200 lít nước, và phun với lượng 400 lít/ha.
Lưu ý:
- Bà con nên phun thuốc vào buổi chiều mát để tránh nắng nóng làm bay hơi thuốc.
- Cần luân phiên thay đổi hoạt chất để tránh tình trạng rầy kháng thuốc.
Những biện pháp này giúp bà con quản lý rầy xanh hiệu quả và bảo vệ vườn sầu riêng, mang lại năng suất cao và chất lượng trái tốt.
Sử dụng máy bay nông nghiệp giúp bà con phun thuốc trị rầy hiệu quả cao
Hiện nay, việcsử dụng máy bay nông nghiệp để diệt trừ rầy xanh đang được nhiều bà con nông dân lựa chọn, nhờ hiệu quả vượt trội trong việc dập dịch nhanh chóng. Đặc biệt, máy bay DJI T50 nổi bật với khả năng phun mạnh mẽ, đạt 24 lít/phút, giúp xử lý kịp thời các ổ dịch.
Với khả năng đáp ứng lên đến 90% trên bộ lá của cây sầu riêng, máy bay T50 không chỉ giúp tiêu diệt rầy xanh triệt để mà còn tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và bảo vệ sức khỏe cho bà con nông dân. Đây thực sự là giải pháp tối ưu trong công tác bảo vệ mùa màng, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Ưu điểm của việc sử dụng máy bay phun thuốc trị rầy xanh hại sầu riêng:
- Máy bay nông nghiệp có khả năng phun thuốc trên diện rộng, nhanh chóng và hiệu quả, giúp tiết kiệm thời gian so với việc phun bằng tay.
- Đặc biệt hữu ích khi cây sầu riêng được trồng trên diện tích lớn hoặc vùng đất khó tiếp cận bằng phương tiện truyền thống.
- Máy bay nông nghiệp có thể được điều khiển để phun chính xác vào vùng cây trồng cần bảo vệ, giảm thiểu lãng phí thuốc.
- Tránh tình trạng tiếp xúc trực tiếp của người lao động với thuốc trừ sâu và giảm nguy cơ bị nhiễm độc.
Trên đây, Cánh Diều Việt xin chia sẻ những thông tin hữu ích về cách đối phó với rầy xanh hại sầu riêng. Hy vọng rằng bà con nông dân và người trồng sầu riêng có thể áp dụng các kiến thức này để tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu suất canh tác. Bà con nào quan tâm đến máy bay nông nghiệp có thể liên hệ hotline: 05 6655 8899 để được tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình.
