Bạn đã từng nghĩ đến sự cẩn trọng mỗi khi uống một tách cà phê ngon lành? Đằng sau những hạt cà phê thơm ngon ấy là một quy trình chăm sóc cây cà phê vô cùng phức tạp và công phu. Từ việc tạo bờ tủ gốc bằng rơm rạ đến việc phòng trừ sâu bệnh bằng cách sử dụng các loại thuốc phòng trừ, mỗi bước trong quy trình chăm sóc này đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cây mạnh mẽ và tạo ra những trái cà phê chất lượng.
Hãy cùng Cánh Diều Việt khám phá chi tiết về quy trình này và những biện pháp quan trọng mà người trồng cây cần phải thực hiện để bảo vệ sức khỏe và năng suất của cây cà phê nhé!
Quy trình chăm sóc cây cà phê hiệu quả
Tủ gốc và che túp
Ngay sau khi hoàn thành việc trồng cây cà phê, việc tủ gốc là rất quan trọng để bảo vệ gốc cây và cung cấp môi trường tốt cho sự phát triển của cây. Để thực hiện việc này, cần sử dụng các vật liệu như rơm rạ, cỏ khô, hoặc cây phân xanh để tạo thành một lớp tủ gốc dày khoảng 5-10cm.
Khoảng cách giữa lớp tủ gốc và gốc cây nên là 5-10cm để tránh sự xâm nhập của côn trùng gây hại. Trong những vùng thường xuyên gặp khó khăn về thời tiết sau khi trồng cây, việc che túp cũng là biện pháp cần thiết. Trong mùa mưa, việc che túp không cần thiết, nhưng trong mùa nắng, việc này giúp bảo vệ cây khỏi gió, hạn và rét.
Trồng dặm
Sau khoảng 15-20 ngày sau khi trồng cây, cần kiểm tra và trồng dặm kịp thời những cây còn sống và loại bỏ những cây đã chết hoặc suy yếu. Việc này nên hoàn thành trước khi mùa mưa kết thúc, tức sau khoảng 1,5-2 tháng. Kỹ thuật trồng dặm tương tự như khi trồng mới.
Làm cỏ và tạo lại lớp tủ gốc
Trong quá trình sinh trưởng, cần diệt cỏ kịp thời để đảm bảo cây cà phê không bị cỏ lấn át. Đối với các loại cỏ khó diệt như cỏ tranh hay cỏ gấu, cần sử dụng thuốc diệt cỏ hóa học. Thường xuyên tạo lớp tủ gốc giúp duy trì độ ẩm, giảm việc tưới nước và loại bỏ cỏ. Đồng thời, lớp tủ gốc cũng giúp điều chỉnh nhiệt độ đất và giữ cho đất luôn mềm mại.
Trồng xen trong vườn cà phê
Trong giai đoạn kiến thiết cơ bản, cần trồng xen các loại cây khác nhau để bảo vệ, cải tạo và nâng cao chất lượng đất. Các loại cây trồng xen có thể sử dụng bao gồm lạc và đậu đỗ. Các cây, cành và lá của cây trồng xen cũng có thể được sử dụng để tạo lớp tủ gốc cho cây cà phê.
Cây che bóng và đai rừng chắn gió
- Cây che bóng tạm thời có thể trồng giữa hai gốc cây hoặc thành một dải giữa hai hàng cây cà phê bằng các loại cây phân xanh như muồng hoa vàng hoặc cốt khí.
- Cây che bóng lâu dài có thể trồng cây keo dậu, với khoảng cách trồng 5m x 6m. Khi cây lớn, cần tỉa dần và duy trì mật độ 10m x 12m. Cây che bóng cần được trồng ở vị trí phù hợp để tạo bóng mát.
- Đai rừng chắn gió có thể trồng xung quanh khu vực trồng cà phê. Đai rừng nên có chiều rộng 9m, với ba hàng muồng đen ở giữa, mỗi hàng cách nhau 1m và cây cách cây 3m. Hai bên mép đai rừng cần trồng thêm cây ăn quả như mít, nhãn, vải, xoài.
Bón phân
Phân hữu cơ cần bón cho cây cà phê mỗi năm sau khi thu hoạch quả. Liều lượng là 5-10kg/cây, thường vào tháng 11-12. Cách bón: Đào rãnh 20cm sâu và rộng xung quanh mép tán, sau đó rải đều phân hữu cơ và lấp lại đất.
Phương pháp chống hạn và rét cho cây
Sau khi trồng mới và cây chưa phát triển đủ để tự bảo vệ khỏi tác động của thời tiết khắc nghiệt, việc che phủ cho cây là cần thiết. Đặc biệt là trong điều kiện nắng hạn hoặc rét, đặc biệt là khi có sương muối, việc che phủ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Kỹ thuật che phủ nên được thực hiện như sau:
- Che phủ cây cà phê kín hướng gió đông-bắc, với một phần hở khoảng 1/4 ở phía tây-nam để tạo lưu thông không khí.
- Túp che phủ phải được lắp đặt chắc chắn, cao khoảng 10-15cm so với đỉnh của cây cà phê, và không để túp đè lên cây.
Kỹ thuật tạo hình và tỉa cành
Tạo hình và tỉa cành là một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc cây cà phê, nhằm tạo ra bộ tán cân đối và phân bố cành quả đều trong không gian, từ đó tăng hiệu suất và dễ dàng trong việc chăm sóc và thu hoạch. Các phương pháp cụ thể bao gồm:
Tạo hình cơ bản: Hiện nay, xu hướng chủ yếu là tạo hình đơn thân, tức là mỗi hố chỉ trồng một thân cà phê chính. Để tránh việc cây mọc nhiều thân trên một hố, cần thường xuyên tỉa các chồi vượt mọc từ gốc và từ các nách lá trên thân chính.
Tạo hình nuôi quả:
- Cắt bỏ các cặp cành cơ bản mọc sát mặt đất để tạo không gian thông thoáng và thuận lợi cho việc đi lại chăm sóc và thu hoạch.
- Tỉa bớt các cành cơ bản nhỏ, sinh trưởng kém và không có khả năng ra cành thứ cấp để tập trung dinh dưỡng cho các cành khác.
- Loại bỏ các cành thứ cấp mọc sát thân chính, cành tăm nhớt, cành bị sâu bệnh, cành chùm và các cành khô chết để tăng ánh sáng vào phần trong của tán cây.
- Cắt ngắn các cành già cỗi do đã cho nhiều vụ quả để tập trung chất dinh dưỡng cho các cành tơ khỏe mạnh mọc từ phần trong của cây.
- Loại bỏ các chồi vượt mọc từ gốc, trên thân chính và đỉnh ngọn.
Tạo hình đau: Đối với các vườn đã qua nhiều năm thu hoạch, năng suất giảm, cần cắt tỉa để tái tạo khung tán mới. Sau khi thu hoạch, cần cắt bỏ tất cả các cành ở đoạn cách xa thân chính từ 15-20cm từ gốc lên đỉnh tán. Sau đó, cần xới xáo và bổ sung phân chuồng để cây tái tạo nhanh chóng và khỏe mạnh.
Kỹ thuật cưa đốn phục hồi vườn cà phê
Trong trường hợp vườn cà phê đã cho quả nhiều năm, các cành cơ bản đã già cỗi và năng suất giảm đều, việc cưa đốn để tái tạo là cần thiết. Thời điểm thích hợp để thực hiện kỹ thuật cưa đốn là vào tháng 2-3. Các bước thực hiện bao gồm:
- Cưa thân cành cách mặt đất khoảng 25-30cm theo mặt phẳng nghiêng 45 độ, và đảm bảo mặt cắt phẳng và không bị dập nát.
- Đào bỏ các gốc chết và bón phân hữu cơ để chuẩn bị trồng dặm. Khi chồi mọc, cần tỉa định chồi hai lần: lần thứ nhất khi chồi cao khoảng 10-15cm để lại 4-5 chồi/gốc, và lần thứ hai khi chồi cao khoảng 20-30cm để lại 2 chồi/gốc.
- Để phòng trừ sâu bệnh hại cà phê, cần phun thuốc phòng trừ một cách đều đặn từ giai đoạn đầu mùa mưa (tháng 4), với mỗi lần phun cách nhau khoảng 3-4 tuần, phun trực tiếp vào phía dưới mặt lá.
Thuốc đặt trị sâu bệnh và côn trùng gây hại phổ biến trên cây
Bệnh gỉ sắt (Hemileia vastatrix Bet.Br): Phun thuốc có chứa đồng như Bordeaux, Oxyclorua đồng, Propiconazole, Dithan M-45, Tilt super vào phía dưới mặt lá, mỗi lần cách nhau 3-4 tuần từ giai đoạn đầu mùa mưa (tháng 4) để phòng trừ bệnh gỉ sắt.
Bệnh khô cành, khô quả: Khi thấy các triệu chứng của bệnh khô cành khô quả, có thể phun thuốc Tilt nồng độ 0,1%, Deosal 0,2%, hoặc Ridomil 0,2% vào lúc đậu quả, và thực hiện phun hai lần cách nhau 14 ngày.
Bệnh lở cổ rễ (do nấm Rhizoctonia sp gây hại): Sử dụng các thuốc như Validacin 0,3%, Vicarben 0,5%, hoặc Bordeaux 1% tưới dung dịch lên gốc 2-3 lần cách nhau 15 ngày. Trong trường hợp bệnh nặng, cần nhổ và đốt các cây bị nhiễm bệnh, sau đó tiến hành khử trùng đất bằng Focmôn 2-3%.
Bệnh rễ do tuyến trùng (Nematodes): Cần nhổ và đốt các cây nặng bị nhiễm tuyến trùng. Đối với các vùng đất đã bị nhiễm bệnh nặng, cần thực hiện luân canh với cây trồng khác, và tránh trồng lại cây cà phê trong ít nhất 2-3 năm.
Sâu đục thân (Xylotrechuss quadripes Chev.): Thực hiện kiểm tra định kỳ trên vườn cây, và khi phát hiện sự xuất hiện của sâu, cần cưa và gom đốt để ngăn chặn sự lây lan. Có thể sử dụng các thuốc như Padan hoặc Regent để phun.
Các loại rệp: Đối với rệp vảy xanh, rệp vảy nâu, và rệp sáp, có thể sử dụng các loại thuốc như Bi58, Mocap hoặc Supracid với nồng độ 0,2-0,3%, phun trực tiếp vào nơi có rệp. Nên thực hiện phun thuốc hai lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày.
Mọt đục quả (Stephanoderes hampei): Sử dụng các loại thuốc như Regent hoặc Basudin với nồng độ 0,2-0,25%, phun vào giai đoạn quả già và quả sắp chín, thực hiện hai lần cách nhau 3-4 tuần.
Mọt đục cành (Xyleborus morstatti): Phát hiện và loại bỏ các cành bị nhiễm mọt đục để ngăn chặn sự lây lan.
Để tăng năng suất và thực hiện phun thuốc kịp thời, việc áp dụng máy bay phun thuốc trừ sâu bệnh của Cánh Diều Việt là một giải pháp an toàn và hiệu quả. Máy bay này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và công sức mà còn đảm bảo phun thuốc đều và chính xác vào từng khu vực cần thiết. Đồng thời, việc sử dụng máy bay giúp giảm nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với thuốc trừ sâu, bảo vệ sức khỏe của người phun.
Hy vọng bài viết trên sẽ hữu ích cho quý bà con. Chúc bà con mùa màng bội thu.
