Sâu Bệnh Trên Cây Na (mãng cầu) và Cách phòng trừ hiệu quả

Cây na là một loại trái cây thơm ngon được nhiều người ưa chuộng. Để đạt hiệu quả tốt trong việc trồng vườn na, cần cung cấp đầy đủ và đa dạng chất dinh dưỡng cho cây. Ngoài ra, để chăm sóc cây trái một cách hiệu quả, cần nắm rõ các loại sâu bệnh trên cây na cùng với nguyên nhân và cách điều trị kịp thời.

Các loại sâu gây hại trên cây na phổ biến

Rệp sáp phấn – Kẻ hút nhựa thầm lặng

Rệp sáp phấn có thân phủ lớp sáp trắng, thường bám trên lá non, chồi và quả na. Chúng hút nhựa cây, làm lá quăn queo, quả nhỏ lại, chai sần hoặc rụng sớm khi còn non. Rệp còn tiết chất mật ngọt, tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển, khiến quả đen xỉn, mất giá trị thương mại. Loài này gây hại quanh năm, đặc biệt bùng phát vào mùa khô nóng từ tháng 3 đến tháng 5. Ví dụ, một vườn na tại Đồng Nai từng mất 25% sản lượng do rệp sáp phấn không được kiểm soát kịp thời. Cách xử lý:

• Tỉa cành sau thu hoạch, giữ vườn thông thoáng để giảm nơi trú ẩn của rệp.
• Thăm vườn thường xuyên, phát hiện sớm khi có 3-5 con/chồi hoặc trên quả.
• Phun thuốc Amamectin benzoate (20ml/10L nước) hoặc Imidacloprid (15ml/8L nước), thêm dầu khoáng (1L/ha) để tăng hiệu quả.
• Phun 2 lần, cách nhau 7-10 ngày, đảm bảo tuân thủ thời gian cách ly 14 ngày trước thu hoạch.

Sâu đục quả – Phá hoại từ bên trong

Thành trùng là bướm nhỏ màu nâu xám, cánh ánh xanh kim loại, hoạt động mạnh vào ban đêm. Sâu non màu đen, dài 20-22mm, đục sâu vào thịt quả, để lại phân trên vỏ, khiến quả hỏng hoàn toàn. Một quả có thể bị 3-5 sâu tấn công, gây thiệt hại nghiêm trọng, đặc biệt khi quả bắt đầu lớn (đường kính 3-5cm). Cách xử lý:

• Kiểm tra vườn khi quả cỡ ngón tay út, loại bỏ ngay quả bị sâu và tiêu hủy bằng cách đốt hoặc chôn sâu.
• Sử dụng thuốc SHERZOL 205EC (20ml/8L nước) hoặc ViTako (15ml/8L nước), phun tập trung vào quả.
• Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh ảnh hưởng đến ong và côn trùng có lợi.
• Lặp lại sau 7 ngày nếu vẫn còn dấu hiệu sâu.

Giòi (ruồi) hại quả – Nguyên nhân rụng quả non

Ruồi trưởng thành màu vàng, có đốm sẫm trên ngực và bụng, đẻ trứng trên vỏ quả khi quả còn non. Giòi trắng, không chân, dài 5-7mm, đục sâu vào thịt quả, gây thối rữa, làm quả rụng hoặc khô tóp trên cây. Loài này thường xuất hiện vào mùa mưa, từ tháng 6 đến tháng 9, khi độ ẩm cao. Cách xử lý:

• Dọn sạch tàn dư thực vật quanh gốc, dùng phân hữu cơ vi sinh (2-3kg/gốc) để cải thiện đất.
• Treo bẫy pheromone (Methyl Eugenol 75%, 3-4 bẫy/1.000m²) từ tháng 5-6, kiểm tra và thay thuốc 10 ngày/lần.
• Bọc quả bằng túi vải không dệt khi quả đạt đường kính 4-5cm, buộc chặt để ruồi không xâm nhập.
• Kết hợp phun SHERPA 25EC (15ml/8L nước) nếu mật độ ruồi cao.

Bọ vòi voi – Tấn công hoa nguy hiểm

Bọ vòi voi trưởng thành là bọ cánh cứng màu nâu nhạt, có vòi dài đặc trưng, dài khoảng 10-15mm. Chúng đẻ trứng trong cánh hoa, cả trưởng thành và ấu trùng đều gặm nhấm hoa, khiến hoa thâm đen, khô héo nhưng không rụng, làm giảm tỷ lệ đậu quả. Một bông hoa có thể chứa 5-10 con bọ, gây thiệt hại lớn vào mùa ra hoa (tháng 4-6). Cách xử lý:

• Quan sát hoa trước khi nở, dùng tay bắt bọ vào buổi sáng sớm nếu số lượng ít.
• Phun thuốc xông hơi như DRAGON 585EC (10ml/8L nước) hoặc PYRINEX 20EC (25ml/8L nước) lên hoa.
• Phun vào buổi tối để tránh ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn tự nhiên của cây.
• Lặp lại sau 5-7 ngày nếu bọ vẫn xuất hiện.

Các loại bệnh hại na thường gặp

Bệnh thối khô quả (na điếc đen) – Nỗi lo lớn

Bệnh do nấm Lasiodiplodia theobromae gây ra, phát triển mạnh từ tháng 6 đến tháng 8 trong điều kiện khô hạn xen kẽ mưa. Triệu chứng gồm lá có đốm đen viền vàng, cành nhỏ khô chết, quả chuyển đen, thịt quả hóa nâu xốp như bần, làm giảm nghiêm trọng năng suất. Một vườn na tại Lâm Đồng từng mất 40% quả do bệnh này vào năm 2023. Cách xử lý:

• Trồng cây với mật độ hợp lý (400-500 cây/ha), tỉa cành sau thu hoạch để vườn thoáng khí.
• Bón phân cân đối, bổ sung Super Kali Humate (2kg/1.000m²) và chế phẩm Trichoderma (1kg/1.000m²) để tăng sức đề kháng.
• Phun thuốc Bendazol 50WP (10g/8L nước) hoặc Carbenzim 500FL (15ml/8L nước) khi quả non, nồng độ 0,15-0,2%.
• Tưới nước đều, tránh để đất quá khô hoặc úng.
  Phòng bệnh giúp quả na đạt chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Bệnh thán thư – Thách thức mùa mưa

Do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, bệnh phát triển mạnh trong thời tiết ẩm ướt, mưa kéo dài từ tháng 7 đến tháng 10. Lá xuất hiện đốm nâu viền vàng, lan thành vòng đen chứa bào tử; hoa và quả non khô đen, rụng sớm; quả lớn bị thâm từng mảng, ảnh hưởng mẫu mã. Cách xử lý:

• Tỉa cành, dọn sạch tàn dư thực vật sau thu hoạch để giảm nguồn nấm lây lan.
• Phun thuốc Amistar 250SC (10ml/8L nước) hoặc Ridomil Gold 68WG (25g/8L nước) từ khi quả nhỏ, định kỳ 15 ngày/lần.
• Ngừng phun trước thu hoạch 10-15 ngày để đảm bảo an toàn thực phẩm.
• Kiểm tra độ ẩm đất, tránh để nước đọng lâu.
  Kiểm soát thán thư giúp bảo vệ năng suất và giữ quả na đẹp mắt.

Bệnh vàng lá thối rễ – Sát thủ âm thầm

Nguyên nhân từ nấm Fusarium sp. hoặc Phytophthora sp., bệnh phát triển trong đất ẩm ướt, làm rễ thối đen, mất khả năng hút nước và dinh dưỡng. Lá chuyển vàng, rụng dần, cây héo úa, sinh trưởng kém, lâu dài có thể chết hoàn toàn. Bệnh thường xuất hiện vào mùa mưa hoặc sau ngập úng. Cách xử lý:

• Cải tạo đất, đảm bảo thoát nước tốt, tránh đọng nước quanh gốc.
• Bón vôi bột (1-2kg/gốc/năm) để khử nấm và điều chỉnh pH đất.
• Tưới Boocđô (1%) hoặc Carbenzim (3%, 5L/gốc), thực hiện 3 lần/tháng, liên tục 3 tháng.
• Trồng cây trên luống cao nếu khu vực dễ ngập.
  Xử lý sớm giúp cây na phục hồi, phát triển bền vững.

Cách tốt nhất để phòng trừ các loại sâu bệnh trên cây na

Có một số biện pháp hiệu quả để phòng trừ sâu bệnh hại trên cây na, bao gồm:

• Dọn vườn cây: Loại bỏ các lá cây rụng, quả thối và mảnh vụn cây bị nhiễm bệnh.
• Cắt tỉa cây đúng cách: Giảm độ dày của cành và tạo ra không gian thông thoáng giữa cây để giảm độ ẩm trong vườn cây.
• Sử dụng thuốc trừ sâu an toàn: Lựa chọn thuốc trừ sâu phù hợp và tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
• Kiểm tra thường xuyên và phát hiện sớm: Tiến hành biện pháp kiểm soát kịp thời khi phát hiện sự hiện diện của sâu hay bệnh.
• Quản lý môi trường trồng trọt: Cung cấp đủ ánh sáng, thoát nước tốt, duy trì độ ẩm phù hợp và chăm sóc cây na theo hướng dẫn.
• Sử dụng kỹ thuật điều khiển sinh học: Áp dụng các phương pháp điều khiển sinh học để kiểm soát sâu bệnh tự nhiên.
• Điều chỉnh lịch trồng: Điều chỉnh lịch trồng cây na có thể giúp tránh thời gian cao điểm sự lây lan và tấn công của sâu bệnh.

Các cách nâng cao khả năng tiêu diệt sâu bệnh trên cây na

Để tăng khả năng tiêu diệt sâu bệnh trên cây na, cần sử dụng các phương pháp thích hợp và bền vững để đảm bảo an toàn cho môi trường và sức khỏe con người. Sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu mang lại những lợi ích sau:

• Phủ sóng rộng: Máy bay có thể tiếp cận các vùng trồng cây na khó tiếp cận và phủ sóng rộng diện tích lớn.
• Tiết kiệm thời gian và nỗ lực: Sử dụng máy bay nông nghiệp giúp tiết kiệm thời gian và nỗ lực so với phương pháp phun thuốc truyền thống bằng tay hoặc máy phun thuốc di động.
• Phân phối thuốc đồng đều và hiệu quả: Máy bay xịt thuốc đảm bảo phân phối thuốc trừ sâu đồng đều và hiệu quả trên toàn bộ vùng trồng cây na, giúp kiểm soát sâu bệnh tốt nhất.
• Tiêu diệt sâu bệnh ở các vùng khó tiếp cận: Máy bay phun thuốc trừ sâu giúp tiêu diệt sâu bệnh hiệu quả ở các vùng trồng cây na có địa hình khó khăn hoặc xa.

Hy vọng với những thông tin Cánh Diều Việt cung cấp sẽ hữu ích cho mọi người. Nếu cần giải đáp thêm, vui lòng liên hệ qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ và tư vấn nhanh nhất.

Bài viết liên quan: 

• Sâu Bệnh Hại Cây Trồng Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất
• Sâu Bệnh Hại Dưa Chuột Và Biện Pháp Phòng Trừ Tốt Nhất 2023
• Sâu Bệnh Hại Xoài Và Biện Phòng Phòng Ngừa Hiệu Quả