Bệnh khô vằn, một bệnh nấm quan trọng, đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vùng trồng ngô trên khắp nước ta. Hiện nay, các giống ngô mới đang trồng rộng rãi gặp nguy cơ cao bị bệnh này. Tác động của bệnh khô vằn làm giảm năng suất ngô trung bình từ 20 – 40%. Các cây ngô bị nhiễm bệnh hiển thị những vết bệnh leo cao lên bắp và bông cờ, gây hậu quả nghiêm trọng, có thể làm mất đến 70% hoặc hơn nữa năng suất. Để tìm hiểu về bệnh khô vằn trên cây ngô và các biện pháp phòng trị, hãy đọc bài viết phía dưới.
Tác nhân gây bệnh khô vằn, một bệnh hại ngô
Tác nhân gây bệnh khô vằn ở cây ngô là do nấm Rhizoctonia solani Kuhn, một loại nấm thuộc lớp Nấm trơ. Nấm này sống ký sinh trong đất và gây ra bệnh khô vằn, một bệnh hại quan trọng đối với cây ngô.
Nấm có hình dạng hạch tương đối lớn, dao động từ 1,1 đến 2,6 mm. Màu sắc của nấm không đều, thường là màu nâu. Sợi nấm có tốc độ phát triển nhanh, khoảng 30mm/ngày trên môi trường PDA ở nhiệt độ cao, thường là từ 28 đến 30 độ Celsius.
Nấm này có khả năng truyền bệnh trên các cây ngô và lúa, và ngược lại từ lúa sang ngô. Nguồn nấm bệnh chủ yếu tồn tại trên tàn dư cây bệnh và trong đất dưới dạng nốt nấm. Nấm có thời gian sống lâu trên 1 năm, gây nguy hiểm và lan rộng bệnh trong quá trình trồng ngô.
Triệu chứng bệnh khô vằn
Bệnh khô vằn gây hại rộng rãi trên các vùng trồng ngô (bắp), tác động lên các bộ phận của cây như phiến lá, bẹ lá, thân và bắp ngô. Bệnh tạo ra các vết lớn màu xám tro, loang lổ mang hình dạng không đều như dạng đám mây trên cây.
Vết bệnh lan từ gốc cây lên tới áo bắp, bắp ngô và bông cờ, gây héo úa lá, làm cây chết khô. Triệu chứng bệnh khô vằn trên ngô (bắp) tương tự như trên lúa.
Nấm bệnh khô vằn có khả năng gây hại từ khi cây mới nảy mầm cho đến khi thu hoạch. Mầm bị nhiễm bệnh thường có các vết màu nâu trên rễ và thân mầm. Cây ngô (bắp) bị nhiễm bệnh trong giai đoạn mầm thường phát triển yếu và có màu vàng. Tuy nhiên, triệu chứng rõ ràng và nặng nhất của bệnh thường xuất hiện ở giai đoạn cây ngô (bắp) đạt giai đoạn trổ cờ và hình thành hạt.
Trong điều kiện độ ẩm cao, trên mặt các vết bệnh sẽ xuất hiện lớp sợi nấm màu trắng, các hạch nấm xốp, ban đầu có màu trắng và sau đó chuyển sang màu nâu. Các hạch nấm là nguồn lây nhiễm cho bệnh. Bệnh gây giảm năng suất và cây bị nhiễm bệnh nặng sẽ bị lép.
Đặc điểm phát sinh, phát triển bệnh khô vằn trên cây ngô
Bệnh khô vằn trên cây ngô (cây bắp) có những đặc điểm phát sinh và phát triển sau:
- Bệnh khô vằn gây hại trong các vụ trồng ngô đông, xuân và hè thu. Trong vụ ngô xuân, bệnh thường phát triển mạnh vào thời kỳ 6 – 7 lá và tiếp tục gia tăng tỷ lệ nhiễm bệnh trong quá trình từ giai đoạn ra bắp cho đến thu hoạch. Bệnh có thể làm cây ngô non khô chết hoặc gây hỏng bắp ngô.
- Mức độ nhiễm bệnh khô vằn trên cây ngô bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thời vụ, chế độ nước, mức độ bón phân đạm và mật độ gieo trồng. Gieo trồng ngô muộn (vụ xuân), tưới nước quá nhiều, bón phân đạm quá cao (trên 12kg N/sào ở Bắc Bộ) và trồng cây quá đậm (với mật độ trên 2.500 cây/sào ở Bắc Bộ) có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh khô vằn so với việc gieo trồng sớm, sử dụng lượng phân đạm vừa phải, cân đối và trồng cây với mật độ thấp hơn (khoảng 1.700 cây/sào).
Biện pháp phòng trừ bệnh khô vằn trên cây ngô (cây bắp )
Để phòng trừ bệnh khô vằn trên cây ngô (cây bắp) và kiểm soát sâu bệnh hại cây ngô, có thể áp dụng các biện pháp chi tiết sau:
Sử dụng giống ngô kháng bệnh
Lựa chọn giống ngô có khả năng kháng bệnh khô vằn và sâu bệnh để trồng. Tìm hiểu về các giống ngô kháng bệnh có sẵn trên thị trường và chọn giống phù hợp với điều kiện trồng của bạn.
Quản lý môi trường trồng
Đảm bảo môi trường trồng thuận lợi cho cây ngô bằng cách lựa chọn đất tốt và chuẩn bị đất trồng đúng cách. Duy trì độ ẩm phù hợp và thoáng khí trong vườn ngô. Điều chỉnh hệ thống tưới nước để đảm bảo cung cấp nước đủ cho cây ngô.
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Để kiểm soát sâu bệnh trên cây ngô, sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật phù hợp. Tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều lượng đúng để đảm bảo hiệu quả trong việc kiểm soát sâu bệnh. Có thể sử dụng máy bay phun thuốc để phun thuốc một cách đồng đều và hiệu quả trên toàn vườn ngô.
Vệ sinh đồng ruộng
Thu dọn, tiêu hủy các tàn dư thân lá cây ngô bệnh sau thu hoạch để loại bỏ nguồn lây nhiễm. Làm đất và ngâm nước ruộng để diệt trừ hạch nấm và tàn dư bệnh trong đất.
Xử lý hạt giống
Trước khi gieo trồng, xử lý hạt giống bằng các chất khử trùng hoặc chế phẩm đối kháng để tiêu diệt nấm bệnh có thể tồn tại trên hạt.
Kiểm soát cỏ dại
Làm sạch cỏ dại và loại bỏ cỏ gây cạnh tranh tài nguyên với cây ngô. Điều này giúp giảm sự cạnh tranh và lây lan bệnh trong vườn ngô.
Bón phân đúng cách
Đảm bảo cây ngô được cung cấp đủ dinh dưỡng bằng cách sử dụng phân bón hữu cơ hoặc phân bón hóa học phù hợp. Sử dụng máy bay phun thuốc để bón phân một cách đồng đều và hiệu quả trên vườn ngô.
Định kỳ kiểm tra, quan sát
Theo dõi sự phát triển của cây ngô và thực hiện kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm sự xuất hiện của bệnh và sâu bệnh. Quan sát các triệu chứng bệnh như sâu cắn, lá, quả bị hỏng. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bệnh, tiến hành phun thuốc phòng trừ sâu bệnh.
Xử lý và tiêu hủy cây bị nhiễm bệnh
Nếu có cây ngô bị nhiễm bệnh, hãy tiến hành loại bỏ và tiêu hủy chúng một cách nhanh chóng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong vườn ngô.
Hợp tác với chuyên gia
Nếu gặp khó khăn trong việc kiểm soát bệnh khô vằn và sâu bệnh trên cây ngô, hãy tìm sự hỗ trợ, tư vấn từ chuyên gia nông nghiệp hoặc nhà nghiên cứu có kinh nghiệm để có các biện pháp phòng trừ và kiểm soát hiệu quả.
Hy vọng với bài chia sẽ Cánh Diều Việt mang đến sẽ giúp mọi người tìm được những giải pháp tối ưu để phòng chống được bệnh khô vằn trên cây ngô. Mang lại hiệu suất cây trồng, nông sản tốt nhát.
Bài viết liên quan:
- Sâu Keo Mùa Thu Hại Ngô & Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất 2023
- Giải Pháp Phòng Trừ Bệnh Thối Thân Cây Ngô Hiệu Quả
- Bệnh Thối Nhũn Trên Cây Ngô Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả Nhất
