Sâu Bệnh Hại Ngô: Nhận biết, Phòng Trị Và Bí Quyết Thành Công

Sâu bệnh hại ngô như sâu xanh, sâu đục thân, hay bệnh thối thân, bệnh sọc lá bắp luôn là thử thách lớn cho bà con khi canh tác, ảnh hưởng từ cây non đến lúc thu hoạch. Trong bài viết này, Cánh Diều Việt sẽ giúp chia sẻ chi tiết giúp bà con nhận diện và phòng trị hiệu quả những tác nhân gây còi cọc, vàng lá, giảm chất lượng hạt này, biến khó khăn thành cơ hội để đạt năng suất cao, tối ưu chi phí và công sức. Với kiến thức thực tế cùng công nghệ hiện đại, chúng tôi hỗ trợ bà con bảo vệ mùa vụ, nâng cao lợi nhuận bền vững trong mọi điều kiện trồng trọt.

Các loại sâu hại ngô phổ biến

Cây ngô thường xuyên bị tấn công bởi nhiều loại sâu, từ sâu ăn lá đến sâu đục thân, mỗi loại có đặc điểm riêng biệt cần nhận diện chính xác để xử lý hiệu quả. Việc phát hiện sớm giúp bà con bảo vệ cây trồng, tránh thiệt hại đáng kể về năng suất và chất lượng.

Sâu xám

Sâu xám hại ngô có thân dài 3-4cm, có màu xám nhạt đặc trưng hay màu đen hoặc nâu xám, đầu đen bóng, thân có đường chỉ mờ chạy dọc hai bên lưng, thường ẩn dưới đất gần gốc cây ban ngày, xuất hiện trên mặt đất hoặc bẹ lá vào ban đêm, dễ thấy vào sáng sớm khi đất ẩm. Trứng nhỏ màu trắng đục, nằm rải rác dưới đất hoặc bẹ lá khô, còn bướm trưởng thành màu nâu xám, sải cánh 30-40 mm, cánh có hoa văn mờ, bay lượn gần ruộng buổi tối. Chúng cắn đứt thân cây non, làm cây gục ngã. Phòng trị bằng cày đất phơi ải, rải Basudin 10G (10-15 kg/ha) sau gieo, bắt thủ công sáng sớm.

Sâu đục thân và đục bắp

Sâu đục thân dài 2-3 cm, màu nâu hồng, có 4-5 vạch mờ dọc thân, đầu nâu sẫm, thường nằm trong lỗ đục trên thân, lá nõn hoặc bắp. Trứng vàng nhạt, xếp thành cụm 20-50 quả trên mặt dưới lá non hoặc bao cờ, dễ thấy khi lật lá, trong khi bướm trưởng thành có cánh vàng nhạt (cái) hoặc nâu vàng (đực), đậu trong bẹ lá ban ngày. Phân sâu màu nâu nhỏ li ti trong đường đục là dấu hiệu rõ nhất. Chúng đục phá cờ, bắp, giảm năng suất. Phòng trị bằng vệ sinh ruộng, phun Decis 2.5EC (0,5 lít/ha) khi sâu non mới nở.

Sâu keo mùa thu

Sâu keo mùa thu dài 2-3 cm, màu xanh nhạt đến nâu, đầu nâu nhạt, bám mặt dưới lá non giai đoạn 2-7 lá, di chuyển chậm khi bị động. Trứng trắng đục, hình cầu nhỏ, xếp thành đám 100-300 quả dưới lá, dễ thấy khi kiểm tra kỹ. Bướm trưởng thành màu nâu sẫm, sải cánh 30-35 mm, cánh có vệt mờ hình chữ V, bay gần ruộng ban đêm. Vết trắng vuông trên lá là dấu hiệu đặc trưng. Chúng ăn thủng lá, ảnh hưởng quang hợp. Phòng trị bằng phun vi khuẩn Bt (1kg/ha) hoặc Topzaza 9SE (0,3 lít/ha).

Sâu gai

Sâu gai dài 2-3 cm, màu xanh hoặc nâu, thân có gai nhỏ li ti, bám trên mặt lá hoặc cuống lá, dễ thấy vào sáng sớm khi sương đọng. Trứng nhỏ, màu trắng, rải rác trên lá, khó phát hiện nếu không kiểm tra kỹ. Chúng gặm lá tạo lỗ lớn. Phòng trị bằng bắt thủ công, phun Match 050EC (0,4 lít/ha), luân canh với lúa, đặt bẫy bướm trưởng thành.

Sâu xanh

Sâu xanh dài 1-2 cm, màu xanh nhạt, di chuyển nhanh, ẩn dưới lá non hoặc nách lá, để lại mép lá gặm nham nhở, dễ nhận ra vào sáng sớm. Trứng nhỏ, trắng, rải rác trên lá, ít nổi bật. Chúng ăn lá non, làm cây yếu. Phòng trị bằng bắt thủ công, phun Igro 240SC (0,3 lít/ha), vệ sinh cỏ dại, bảo vệ bọ rùa.

Các bệnh hại ngô thường gặp

Bệnh do nấm và vi khuẩn cũng gây thiệt hại nghiêm trọng cho cây ngô, cần nhận diện sớm để bảo vệ vụ mùa hiệu quả.

Bệnh khô vằn

Bệnh khô vằn trên cây ngô tạo vết xám tro hoặc nâu loang lổ trên bẹ lá gần mặt đất, lan lên thân và bắp, dài 5-15cm, rộng 2-5 cm, có gờ nổi nhẹ, khi ẩm phủ lớp nấm trắng mịn, sau chuyển nâu xốp, dễ thấy ở ruộng dày, ẩm ướt. Thân ngô nâu đen, mềm nhũn gần gốc, lá vàng héo từ dưới lên. Bệnh gây thối thân, lép hạt. Phòng trị bằng phun Validacin 3% (1 lít/ha), bón Trichoderma (80-100 kg/ha).

Bệnh vàng lá

Bệnh vàng lá khiến lá chuyển vàng từ gốc lên ngọn, mép lá khô héo, phiến lá mỏng, dễ rách, rễ ít, cây còi cọc, thường thấy ở ruộng thiếu dinh dưỡng hoặc nhiễm nấm. Bệnh giảm năng suất đáng kể. Phòng trị bằng bón phân cân đối (N:P:K = 11:5:6 kg/sào), tưới đủ nước (70-80% độ ẩm).

Bệnh thối thân

Bệnh thối thân cây ngô gây vết nâu đen, mềm nhũn ở gốc thân, lan 5-10 cm từ mặt đất lên, có mùi hôi nhẹ, cây dễ gãy, thường xuất hiện sau mưa lớn. Bệnh làm cây ngã đổ. Phòng trị bằng phun Validacin 3% (1 lít/ha), tiêu hủy cây bệnh.

Bệnh sọc lá bắp

Bệnh sọc lá bắp tạo vệt nâu đỏ hoặc xám dài 5-15 cm dọc gân lá, rộng 1-3 cm, lan từ lá dưới lên trên, phiến lá khô dần, dễ thấy ở giai đoạn trổ cờ khi độ ẩm cao. Vệt có viền vàng nhạt, đôi khi kèm nấm đen nhỏ. Bệnh giảm quang hợp, ảnh hưởng chất lượng hạt. Phòng trị bằng phun Tilt 250ND (0,5 lít/ha), dùng giống kháng bệnh, vệ sinh ruộng.

Bệnh do nấm khác

Các loại nấm như Puccinia (rỉ sắt) gây chấm nâu chứa bột vàng cam trên lá, dài 1-3 cm, hoặc Rhizoctonia gây thối thân với vết nâu xốp, thường thấy ở ruộng ẩm. Chúng làm cây yếu. Phòng trị bằng phun Anvil 5SC (0,5 lít/ha), cày ải đất.

Ngoài những rủi ro từ sự tấn công của sâu bệnh kể trên , ngô cũng phải đối mặt với nhiều loại bệnh khác nhau như bệnh héo cây ngô, bệnh đốm lá lớn, đốm lá nhỏ, và bệnh lùn sọc đen… Để bảo vệ cây ngô khỏi những mối đe dọa này, việc chuẩn bị kỹ lưỡng và áp dụng các biện pháp phòng trừ là vô cùng quan trọng. 

Cách phòng trị sâu bệnh hại ngô hiệu quả

Chúng tôi khuyến khích bà con áp dụng các biện pháp sau để kiểm soát sâu bệnh một cách khoa học, tiết kiệm và hiệu quả. Theo Trung tâm Khuyến nông, sâu keo mùa thu có thể gây hại 15-25% năng suất ngô nếu không xử lý kịp thời, vì vậy việc phòng trị sớm là rất quan trọng.

Biện pháp canh tác

• Cày bừa kĩ, loại bỏ tàn dư cây bệnh trước gieo để giảm nguồn sâu bệnh.
• Luân canh với lúa hoặc rau ưa nước, cắt đứt vòng đời sâu và nấm.
• Tưới nước đều ở giai đoạn 3-4 lá, trổ cờ, giữ độ ẩm 70-80%.
• Bón phân: lần 1 (3-4 lá) 5,5 kg đạm urê + 2 kg kali/sào, lần 2 (7-9 lá) 5,5 kg đạm urê + 3 kg kali/sào.

Biện pháp sinh học

• Bảo vệ thiên địch như ong ký sinh, bọ rùa, nhện để kiểm soát sâu tự nhiên.
• Đặt bẫy chua ngọt (4 phần đường:4 phần dấm:1 phần rượu:1 phần nước) bắt bướm trưởng thành.
• Phun vi khuẩn Bt (1 kg/ha) khi sâu còn non, giảm mật độ hiệu quả.

Biện pháp hóa học

Sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng:

Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, thêm 10 ml chất bám dính/16 lít nước để tăng hiệu quả.

Công nghệ máy bay phun thuốc: giải pháp vượt trội cho vườn ngô

Cánh Diều Việt giới thiệu máy bay phun thuốc để xử lý sâu bệnh hại ngô nhanh chóng, hiệu quả. Máy bay DJI Agras T50 phun 10-15 ha/giờ, tiết kiệm 90% nước, 30% thuốc so với phun tay. Ví dụ, tại Hưng Yên, một ruộng ngô 2 ha bị sâu keo mùa thu đã được xử lý trong 20 phút, năng suất tăng 25% so với trước. Giải pháp này giúp bà con tiết kiệm công sức, bảo vệ sức khỏe. Đăng ký trải nghiệm thực tế tại ruộng nhà bạn qua: https://canhdieuviet.vn/dang-ky-demo/ để chứng kiến hiệu quả vượt trội.

Kiểm soát tốt sâu bệnh giúp năng suất tăng 20-30%, đạt 8-10 tấn/ha, bắp chắc, ít lép, giá bán cao hơn. Chi phí xử lý giảm nhờ phòng ngừa sớm, mang lại lợi nhuận bền vững. Một ruộng 1 ha được bảo vệ tốt có thể thu thêm 10-15 triệu đồng mỗi vụ, giúp bà con yên tâm canh tác.

Kết luận

Sâu bệnh hại ngô sẽ không còn là mối bận tâm nếu bà con nắm vững cách nhận biết và áp dụng biện pháp phòng trừ hiệu quả. Cánh Diều Việt luôn đồng hành cùng bạn, mang đến kiến thức thực tiễn và công nghệ hiện đại để bảo vệ mùa vụ. Hãy lưu lại bài viết này để áp dụng ngay cho ruộng ngô của mình.

Đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm máy bay DJI Agras T50 ngay tại đồng ruộng nhà bạn. Nếu còn thắc mắc về sâu bệnh trên ngô hay sâu bệnh hại cây trồng khác, hoặc muốn tìm hiểu thêm về máy bay nông nghiệp, vui lòng liên hệ hotline 05 6655 8899 để được tư vấn và báo giá nhanh nhất!

Bài viết liên quan: 

• Sâu Bệnh Hại Chuối Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả
• Các Loại Sâu Bệnh Hại Sầu Riêng Thường Gặp Và Cách Phòng Trừ