Ngày nay, người ta đã nhận ra tác hại của việc sử dụng phân hoá học, do đó đang chuyển sang sử dụng phân bón hữu cơ. Phân xanh là một trong những loại phân hữu cơ được ưa chuộng và tối ưu. Hãy cùng Cánh Diều Việt khám phá về loại phân đặc biệt này.
Phân xanh là gì?
Phân xanh là loại phân bón hữu cơ được sản xuất từ các phần tử của cây xanh như xác cây, xác hoa quả, bã cà phê và cây thân thảo. Khi phân hủy, chúng được sử dụng để bón lót cho cây trồng hoặc ép xanh và cung cấp dinh dưỡng cho rễ cây trong thời gian dài. Việc sử dụng phân xanh phù hợp với loại cây trồng phụ thuộc vào mục đích sử dụng của người nông dân.
Lợi ích của việc phân bón xanh
Cải tạo đất hiệu quả
Phân bón này có chứa nhiều lượng đạm, đóng góp vào việc tăng cường hàm lượng dinh dưỡng và nitơ trong đất. Điều này thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của rễ cây và khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng khó tiêu ở tầng sâu. Đồng thời, phân xanh cung cấp dinh dưỡng quý báu cho cây trồng và làm cho đất trở nên giàu dinh dưỡng hơn.
Cải tạo đất mặn hiệu quả
Phân bón xanh giúp giảm thiểu tình trạng mất nước từ đất mặt và ngăn chặn lượng muối và ion natri (Na+) tăng cao từ nguồn nước ngầm. Khi được áp dụng vào đất, phân xanh giúp phân hủy các chất hữu cơ và giảm tác động có hại của ion Na+ đối với đất mặn.
Bảo vệ đất, ngăn chặn xói mòn và rửa trôi dinh dưỡng
Phân bón xanh hỗ trợ việc bảo vệ đất bằng cách tạo lớp phủ đất, giữ chất dinh dưỡng lại. Điều này có tác dụng giữ nước cho đất và ngăn ánh nắng trực tiếp chiếu vào mặt đất. Đồng thời, phân xanh đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn hiện tượng xói mòn và rửa trôi chất dinh dưỡng dưới tác động của nước và gió.
Nguyên liệu để sản xuất ra phân xanh
Phân xanh được sản xuất từ các loại cây thường thuộc họ đậu, tuy nhiên cũng có một số loại cây khác như cỏ lào hay cây quỳ dại cũng được sử dụng. Những loài cây này thường được trồng đặc biệt để sản xuất phân xanh, và cả các cây hoang dại cũng được tận dụng vào quá trình sản xuất.
Những loại cây thuộc họ đậu có khả năng hợp tác với vi sinh vật sống trên rễ, giúp chúng hấp thụ đạm từ không khí cũng như khả năng hút lân khó tiêu và kali từ tầng đất sâu hơn, vượt trội so với các loại cây khác.
Cây phân xanh phát triển mạnh và nhanh chóng, và chúng dễ trồng. Ngoài việc cung cấp phân bón cho cây trồng, các loài cây này còn có thể được sử dụng làm cây phủ đất, giúp che nắng và giữ độ ẩm cho đất, ngăn chặn hiện tượng xói mòn, cải tạo đất và tăng năng suất cây trồng.
Các loài cây phân xanh có đa dạng và thích nghi rộng rãi, có thể trồng ở nhiều vùng địa lý khác nhau. Vai trò quan trọng của chúng nằm trong việc bảo vệ đất đai và tăng cường năng suất của các loại cây trồng.
Các loại cây có thể sử dụng làm phân xanh
Ở Việt Nam, các loài cây phù hợp để làm phân xanh bao gồm: muồng, điền thanh, đậu nho nhe, keo dậu, cỏ stylo, trinh nữ, và nhiều loại khác. Mặc dù những loài cây phân xanh có khả năng thích nghi rộng rãi, không phải loài nào cũng thích hợp cho việc trồng.
Hiệu suất và sự phát triển của các loài cây phân xanh phụ thuộc vào loại đất cũng như điều kiện địa phương. Một số loài có thể phù hợp với địa hình đồi núi, trong khi loài khác lại thích hợp với đất cát.
Ngoài ra, còn có loài phù hợp với vùng Nam hoặc vùng Bắc, và còn nhiều sự lựa chọn khác.
Do đó, việc chọn loại cây phân xanh cần dựa trên điều kiện địa phương để đảm bảo hiệu quả tối đa. Thêm vào đó, tạo hiệu quả tốt nhất yêu cầu sự kết hợp hợp lý với các loại cây trồng khác. Vì vậy, việc lựa chọn cấu trúc cây trồng đúng cách là cần thiết để tạo ra một vườn trồng xen kẽ hiệu quả.
Phân xanh thuộc nhóm phân bón nào?
Phân xanh thuộc nhóm phân bón hữu cơ đặc biệt. Được hình thành từ các phần cây trên mặt đất, phân xanh thường được sử dụng ngay sau thu hoạch mà không cần quá trình ủ. Do đó, tác dụng của nó chỉ xuất hiện khi đã phân hủy. Phân xanh thường được áp dụng để làm “lớp phủ” cho cây hàng năm hoặc để cải tạo đất cho các cây lâu năm.
Ưu và nhược điểm của phân xanh
Phân xanh là một loại phân bón hữu cơ được sản xuất từ các chất thải sinh học như rơm, lá cây, cỏ và phần thịt của động vật. Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng phân xanh cũng có nhược điểm quan trọng cần lưu ý.
Ưu điểm:
- Phân xanh được sản xuất từ các chất thải sinh học như rơm, lá cây, cỏ và phần thịt của động vật. Sử dụng phân xanh giúp cải tạo đất và giảm hiện tượng xói mòn. Khả năng giữ nước của phân xanh giúp giảm lượng đất bị xói mòn, đồng thời cải thiện khả năng thoát nước của đất.
- Phân xanh cung cấp môi trường thuận lợi cho vi sinh vật có lợi trong đất. Điều này giúp cân bằng vi sinh vật trong đất và tạo điều kiện tốt cho sự phát triển của hệ thống đất.
Nhược điểm:
- Khi phân xanh bị vùi sâu vào đất, quá trình phân hủy có thể tạo ra các chất độc như CH4 và H2S. Những chất này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và ảnh hưởng đến chất lượng không khí trong khu vực.
- Phân xanh có tác dụng chậm hơn so với phân bón hóa học và chỉ hoạt động như một loại bón lót. Nó không cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng cho cây trồng như phân hóa học có thể.
Hướng dẫn cách sử dụng phân xanh hiệu quả nhất
- Khi cây phân xanh đang nở hoa và không có hạt là thời điểm tốt để vùi chúng vào đất. Khi này, cây có năng suất sinh khối cao và sẽ không còn sản xuất hạt. Cân nhắc sử dụng phân xanh khi làm đất để cải tạo đất từ đầu cho cây trồng.
- Áp dụng phân xanh trong hệ thống xen canh trên vườn cây để cải thiện sự đa dạng và hỗ trợ dinh dưỡng đất.
- Sử dụng lá cây phân xanh để che phủ lên bề mặt đất hoặc gốc của cây trồng lâu năm, giúp giữ ẩm, bảo vệ đất và cung cấp dinh dưỡng từ việc phân hủy.
- Cắt nhỏ lá cây phân xanh và vùi trực tiếp vào đất. Đây là phương pháp đơn giản và tiết kiệm công sức.
- Phân hủy phần thân và lá của cây phân xanh trước khi sử dụng làm phân bón cho cây trồng. Điều này thường áp dụng khi thời điểm thu hoạch cây phân xanh không khớp với thời điểm làm đất và trồng cây.
- Cắt tỉa cây phân xanh và sau đó phân hủy phần cây đã cắt để sử dụng làm phân bón.
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng
Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi sử dụng phân xanh:
Bổ Sung Phân Lân:
Khi vùi phân bón vào đất, hãy kết hợp việc sử dụng phân lân. Điều này sẽ thúc đẩy quá trình phân giải hữu cơ trong đất và cung cấp lượng chất dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng.
Lựa Chọn Vị Trí Vùi Phân Đúng Cách:
- Đất Màu Nhẹ: Với đất màu chứa thành phần cơ giới nhẹ, nên vùi phân cây xanh vào tầng đất có độ ẩm ổn định. Điều này sẽ tạo điều kiện tốt cho quá trình phân hủy và hấp thụ dinh dưỡng.
- Đất Chua: Đối với đất chứa độ pH thấp, hãy bổ sung vôi, photphorit hoặc lân nung chảy để cân bằng độ pH và cung cấp dinh dưỡng.
Thời Gian Vùi Phân:
- Vụ Hè Là Tốt Nhất: Vùi phân vào vụ hè sẽ tối ưu hóa quá trình phân hủy. Nó giúp đảm bảo điều kiện nhiệt độ và độ ẩm tốt cho việc này.
- Tránh Phân Hủy Trong Đất Ngập Nước: Khi vùi phân ở ruộng lúa, tránh để cây phân giải trong đất ngập nước. Điều này có thể ảnh hưởng đến hút nước và hấp thụ dinh dưỡng của cây.
Thời Kỳ Vùi Phân:
Vùi Phân Trước Khi Đưa Nước Vào Ruộng: Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, nên vùi phân vào đất trước khoảng 20 ngày trước khi đưa nước vào ruộng.
