Phân chuồng là gì? phương pháp ủ & cách sử dụng

Phân chuồng là một trong những loại phân bón được sử dụng rộng rãi nhất để giúp cây trồng phát triển mạnh mẽ và đạt năng suất cao, nhưng để làm được điều đó, ta cần biết cách chăm sóc cây hợp lý. Việc sử dụng phân bón đúng cách là kiến thức quan trọng mà bất kỳ nông dân nào cũng nên nắm vững. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại phân bón, vậy phân chuồng là gì? Có những loại phân chuồng nào tốt nhất cho cây trồng? Hãy cùng Cánh Diều Việt khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

Phân chuồng là gì?

Phân chuồng là loại phân bón hữu cơ tự nhiên được tạo ra từ chất thải của gia súc, gia cầm như bò, gà, ngựa, cừu hoặc thậm chí là dơi, kết hợp với nước tiểu và chất độn như rơm, trấu. Đây là nguồn cung cấp dinh dưỡng đa dạng, bao gồm các chất đa lượng như nitơ (N), phốt pho (P), kali (K) và vi lượng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Không chỉ dừng lại ở việc nuôi dưỡng cây, phân chuồng còn giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng độ tơi xốp, giữ ẩm và kích thích hoạt động của vi sinh vật có lợi.

Để đạt hiệu quả cao nhất, phân chuồng thường được kết hợp với phân NPK để đảm bảo năng suất cây trồng và canh tác bền vững.

Vai trò của phân chuồng trong nông nghiệp

Phân chuồng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự phì nhiêu của đất và hỗ trợ cây trồng phát triển khỏe mạnh. Dưới đây là những lợi ích nổi bật mà nó mang lại:

Cung cấp dinh dưỡng tự nhiên

Phân chuồng chứa hàm lượng dinh dưỡng phong phú, tùy thuộc vào loại động vật và cách chế biến. Ví dụ, phân bò giàu nitơ và kali, trong khi phân gà có hàm lượng phốt pho cao hơn, phù hợp với cây cần phát triển rễ.

Cải thiện đất đai

Nhờ bổ sung chất hữu cơ, phân chuồng giúp đất trở nên tơi xốp, tăng khả năng giữ nước và giảm xói mòn. Điều này đặc biệt hữu ích cho những vùng đất cằn cỗi hoặc bị thoái hóa sau nhiều vụ canh tác.

Giảm phụ thuộc phân hóa học

Sử dụng phân chuồng hợp lý giúp bà con giảm lượng phân hóa học, từ đó tiết kiệm chi phí và hạn chế tác động xấu đến môi trường. Đây là xu hướng được nhiều nông dân áp dụng để hướng tới nền nông nghiệp xanh.

Xem thêm bài viết: Phân Xanh Là Gì? Cách Bón Phân Cho Cây Hiệu Quả Nhất

Cách ủ phân chuồng tại nhà hiệu quả nhất

Để phân chuồng phát huy tối đa lợi ích, việc chế biến đúng cách là điều cần thiết. Dưới đây là 3 phương pháp phổ biến mà chúng tôi khuyến khích bà con áp dụng:

Phương pháp ủ nóng

• Bước 1: Lấy phân tươi từ chuồng, xếp thành đống cao khoảng 1,5m, không nén chặt.
• Bước 2: Tưới nước giữ độ ẩm 60-70%, thêm 1% vôi bột và 1-2% super lân.
• Bước 3: Trét bùn kín đống ủ, tưới nước hàng ngày. Sau 30-40 ngày, phân hoai mục và sẵn sàng sử dụng.

Phương pháp ủ nguội

• Bước 1: Xếp phân thành lớp, mỗi lớp dày 20-30cm, rắc 2% bột lân.
• Bước 2: Nén chặt, đống ủ rộng 2-3m, cao 1,5-2m, phủ bùn kín.
• Bước 3: Để 5-6 tháng, phân sẽ phân hủy hoàn toàn, thích hợp cho cây lâu năm.

Phương pháp kết hợp nóng và nguội

• Bước 1: Ủ nóng 5-6 ngày, khi nhiệt độ đạt 50-60°C thì nén chặt.
• Bước 2: Xếp lớp mới lên trên, trét bùn kín, có thể bổ sung phân gà, thỏ để tăng chất lượng.
• Bước 3: Sau 2-3 tháng, phân sẵn sàng cho mùa vụ.

Cách sử dụng phân chuồng cho cây trồng

Bón phân chuồng đúng cách không chỉ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt mà còn tránh được các nhược điểm như mầm bệnh hay cháy rễ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

Bón lót

• Trước khi gieo trồng, trộn phân chuồng đã hoai mục với đất theo tỷ lệ 10-15kg/100m².
• Đảm bảo phân được rải đều và cày xới kỹ để cây non dễ tiếp cận dinh dưỡng.

Bón thúc

• Khi cây đã phát triển, bón thêm 5-10kg/100m² quanh gốc, kết hợp tưới nước để phân tan đều.
• Thời điểm bón lý tưởng là vào sáng sớm hoặc chiều mát.

Ưu điểm và nhược điểm của phân chuồng

Ưu điểm

• Cung cấp chất hữu cơ dồi dào, cải thiện đất lâu dài.
• Giá thành thấp, dễ tìm từ nguồn gia súc sẵn có.
• Thân thiện với môi trường, giảm ô nhiễm từ phân hóa học.

Nhược điểm

• Nếu không ủ kỹ, phân chuồng có thể chứa mầm bệnh hoặc cỏ dại.
• Hàm lượng dinh dưỡng không đồng đều, cần kiểm soát liều lượng.
• Mùi hôi trong quá trình xử lý có thể gây khó chịu.

Các loại phân chuồng phổ biến và giá tham khảo

Dưới đây là bảng so sánh các loại phân chuồng phổ biến tại Việt Nam (giá cập nhật tháng 3/2025):

Phân chuồng nào tốt nhất? Điều này phụ thuộc vào loại cây trồng và điều kiện đất của bạn. Ví dụ, phân bò phù hợp với cây rau ngắn ngày, trong khi phân dơi lý tưởng cho cây lâu năm như cà phê, tiêu.

Cách bảo quản phân chuồng đúng hiệu quả

Để giữ nguyên chất lượng dinh dưỡng và sử dụng hiệu quả, phân chuồng cần được bảo quản đúng cách. Chọn nơi khô ráo, thoáng mát, có mái che để tránh ánh nắng trực tiếp và mưa, đồng thời cách xa nguồn nước sinh hoạt. Phân tươi cần được ủ hoai mục trước bằng phương pháp ủ nóng hoặc ủ nguội để giảm mùi hôi và thuận tiện cho việc lưu trữ.

Sau khi ủ, phủ kín đống phân bằng bạt chống thấm hoặc bao tải, có thể trét thêm một lớp bùn mỏng để hạn chế thất thoát nitơ. Độ ẩm lý tưởng của phân là 20-30%, cần kiểm tra thường xuyên và điều chỉnh bằng cách tưới nhẹ nếu khô hoặc phơi nếu quá ẩm. Tránh để phân lẫn tạp chất như rác thải hoặc hóa chất gây hại.

Nếu bảo quản lâu dài, cần định kỳ đảo trộn để giữ độ tơi xốp. Với cách làm này, phân chuồng có thể bảo quản bền vững từ 6-12 tháng, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng trong nông nghiệp.

Hy vọng bài viết trên sẽ hữu ích cho quý bà con.

Hiểu biết và áp dụng đúng cách sử dụng phân chuồng sẽ giúp bạn nâng cao năng suất cây trồng một cách bền vững. Tuy nhiên, để tối ưu hơn nữa trong canh tác, Cánh Diều Việt khuyên bạn nên khám phá thêm các thiết bị công nghệ như máy bay phun thuốc. Đây là giải pháp hiện đại giúp phân phối dinh dưỡng đều, tiết kiệm công sức và tăng hiệu quả trên diện tích lớn. Đừng chần chừ, hãy trải nghiệm thực tế với máy bay DJI Agras T50 ngay hôm nay. Đăng ký tại: https://canhdieuviet.vn/dang-ky-demo/ để nhận tư vấn và chứng kiến sự khác biệt trong nông nghiệp của bạn.