Trong lĩnh vực nông nghiệp, phân bón đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết để giúp cây trồng phát triển và sinh trưởng mạnh mẽ. Hiện nay, có hai dạng chính của phân bón được sử dụng phổ biến: phân bón tan chậm, giải phóng chậm chất dinh dưỡng và phân bón tan nhanh, hòa tan ngay trong nước.
Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Cánh Diều Việt tìm hiểu một vấn đề mà nhiều người quan tâm gần đây, đó là tính hiệu quả của phân bón tan chậm và liệu có nên sử dụng nó cho cây trồng hay không?
Phân bón tan chậm là gì?
Phân bón tan chậm là loại phân bón đặc biệt được thiết kế để giải phóng các chất dinh dưỡng một cách từ từ và ổn định trong môi trường đất trong thời gian dài hơn so với các loại phân bón thông thường.
Điểm đặc biệt của phân bón tan chậm là khả năng cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng một cách liên tục và bền vững trong suốt quá trình sinh trưởng.
Phân bón tan chậm có thể bao gồm các loại phân hữu cơ tự nhiên, giúp bổ sung chất dinh dưỡng cho đất thông qua quá trình phân hủy tự nhiên. Ngoài ra, phân bón tan chậm thông thường là những hạt phân được phủ bằng nhựa dẻo hoặc polymer gốc lưu huỳnh. Những chất này cho phép phân bón giải phóng chất dinh dưỡng chậm chạp theo thời gian, bởi tác động của nước, nhiệt, ánh sáng mặt trời, hoặc các vi sinh vật trong đất.
Đặc điểm này giúp điều chỉnh thời gian phân giải phân bón và cung cấp chất dinh dưỡng một cách cân đối và hiệu quả, hỗ trợ sự phát triển bền vững và khỏe mạnh của cây trồng.
Cấu tạo chung của phân bón tan chậm
Phân bón tan chậm được cấu tạo từ hai phần chính:
Phần vỏ bọc
Lớp vỏ bọc bên ngoài của hạt phân bón thường là một lớp chất dẻo (polymer). Đặc tính của lớp vỏ này là điều chỉnh thời gian phân giải và tan trong môi trường đất. Độ dày của lớp chất dẻo ảnh hưởng đến tốc độ giải phóng chất dinh dưỡng. Với lớp vỏ dày hơn, thời gian phân giải sẽ kéo dài hơn, cung cấp chất dinh dưỡng một cách chậm và ổn định hơn trong suốt quá trình sinh trưởng của cây.
Phần nhân
Phần nhân nằm bên trong hạt phân và chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. Các chất dinh dưỡng trong phần nhân bao gồm các hạt khoáng chất đa lượng (như Nitơ-N, Lân-P, Kali-K) cùng với các vi lượng như Mangan-Mn, Canxi-Ca, Kẽm-Zn và nhiều chất dinh dưỡng khác.
Những chất này được giữ và giải phóng từ từ trong quá trình phân hủy của lớp vỏ bọc, cung cấp nguồn dinh dưỡng liên tục cho cây trong suốt thời gian cây trồng sinh trưởng và phát triển.
Những lợi ích nổi bật của phân bón tan chậm
Phân bón tan chậm mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cây trồng và môi trường:
Cung cấp dinh dưỡng hợp lý cho cây trồng
Phân bón tan chậm chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển của cây trồng. Nhờ tính chất giải phóng từ từ, phân bón này cung cấp chất dinh dưỡng chính xác theo từng loại cây và giai đoạn phát triển, giúp cây trồng phát triển tối ưu nhất.
Giảm nguy cơ cháy phân và bảo vệ rễ cây
Việc phân giải từ từ giúp tránh tình trạng bón phân quá nhiều và ồ ạt trong một lần, giảm nguy cơ cháy rễ và bảo vệ sự phát triển của cây.
Tiết kiệm thời gian bón phân
Do phân giải chậm, người trồng cây không cần bón phân nhiều lần và thường xuyên. Việc này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mua phân và công sức trong việc bón phân.
An toàn và thân thiện với môi trường
Phân bón tan chậm không gây ô nhiễm mạch nước ngầm, không khí và không làm thoái hóa đất. Vì không làm tăng độ dẫn điện (EC) trong đất, phân bón này không gây hại cho vi sinh vật đất và nguồn nước. Ngoài ra, việc phân giải vẫn tiếp tục ngay cả khi không cung cấp nước, giúp đảm bảo cây luôn nhận được dinh dưỡng cần thiết.
Các loại phân bón tan chậm hiệu quả
Hiện nay, có rất nhiều loại phân bón chậm tan trên thị trường như phân bón hữu cơ và phân bón hóa học. Các loại phân bón này đều có khả năng cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng trong thời gian dài.
Phân bón hữu cơ: Là loại phân bón được làm từ các nguyên liệu thiên nhiên như phân bò, phân lợn, tro bụi… Phân bón hữu cơ giúp cải thiện tính đất, tăng sức đề kháng cho cây trồng và không gây ô nhiễm môi trường.
Phân bón hóa học: Là loại phân bón được sản xuất công nghiệp, có thành phần dinh dưỡng đa dạng và được giải phóng dần trong thời gian dài. Phân bón hóa học có thể cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng cho cây trồng, tuy nhiên cũng có thể gây ô nhiễm môi trường nếu không sử dụng đúng cách.
Khác biệt giữa phân bón tan chậm và phân bón thường
Phân bón tan chậm và phân bón thường có những khác biệt sau:
- Tốc độ phân hủy: Phân bón thường giải phóng chất dinh dưỡng nhanh hơn và có thể cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng ngay lập tức. Phân bón tan chậm giải phóng chất dinh dưỡng chậm hơn, tạo ra một nguồn dinh dưỡng liên tục trong thời gian dài.
- Thành phần chất dinh dưỡng: Phân bón thường thường có thành phần đơn giản hơn, chỉ cung cấp một số chất như Nitơ (N), Photpho (P) và Kali (K). Phân bón tan chậm có thành phần dinh dưỡng đa dạng hơn, cung cấp các chất dinh dưỡng khác nhau theo từng giai đoạn phát triển của cây trồng.
Các loại cây trồng thích hợp sử dụng phân bón tan chậm
Phân bón tan chậm có kiểm soát có thể được sử dụng cho rất nhiều loại cây trồng như hoa, rau, cây ăn trái và cây công nghiệp. Tuy nhiên, các loại cây trồng khác nhau sẽ yêu cầu lượng phân bón và thành phần dinh dưỡng khác nhau. Dưới đây là một số loại cây trồng thích hợp sử dụng phân bón tan chậm:
- Cây ăn trái: Cam, bưởi, xoài, mãng cầu, vú sữa.
- Rau: Cải bó xôi, rau muống, cải cúc, cải xoong.
- Hoa: Hoa hồng, hoa ly, hoa lan, hoa cẩm chướng.
- Cây công nghiệp: Cây cao su, cây điều, cây lúa gạo.
Hướng dẫn sử dụng phân bón tan chậm cho cây trồng
Để sử dụng phân bón tan chậm một cách hiệu quả cho cây trồng, cần tuân thủ các bước hướng dẫn sau:
Xác định loại cây trồng và nhu cầu dinh dưỡng: Trước khi sử dụng phân bón tan chậm, cần xác định loại cây trồng và nhu cầu dinh dưỡng của nó ở từng giai đoạn phát triển.
Chọn loại phân bón tan chậm phù hợp: Dựa vào loại cây và yêu cầu dinh dưỡng, chọn loại phân bón tan chậm có cấu trúc vỏ bọc và phần nhân phù hợp với các chất dinh dưỡng cần thiết.
Cung cấp đủ nước cho cây trồng: Phân bón tan chậm chỉ giải phóng dinh dưỡng khi có đủ nước. Vì vậy, cần tưới nước đều đặn và đủ lượng để giúp phân tan chậm phát huy tối đa công dụng.
Tưới nước đủ đẫm: Khi tưới nước, cần đảm bảo tưới đủ đẫm để đảm bảo phân bón tan chậm được thấm vào đất và hệ thống rễ cây.
Bón phân vào mùa mưa: Hướng dẫn bón phân tan chậm cũng lưu ý bón vào đầu, giữa và cuối của mùa mưa. Mùa mưa thường là thời điểm vàng khi cây trồng có xu hướng sinh trưởng mạnh mẽ nhất và hấp thu tốt các chất dinh dưỡng từ phân bón.
Theo dõi và điều chỉnh: Theo dõi tình trạng cây trồng sau khi sử dụng phân bón tan chậm. Nếu cần thiết, điều chỉnh lượng phân bón hoặc thời gian bón để đảm bảo cây trồng nhận đủ dinh dưỡng cần thiết.
Thay phân bón khi cần thiết: Khi thấy phân bón tan chậm gần hết hoặc không còn hiệu quả, hãy thay phân bón khác phù hợp với giai đoạn phát triển của cây trồng.
Hiện nay, bà con có thể sử dụng máy bay nông nghiệp để bón phân cho cây trồng có thể giúp tiết kiệm thời gian và công sức, đồng thời giúp phân bón được phân tán đều và hiệu quả trên diện tích rộng. Tuy nhiên, việc sử dụng máy bay nông nghiệp cần tuân thủ các quy định an toàn bay và bón phân của cơ quan quản lý địa phương, đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
Kết luận
Phân bón tan chậm là một giải pháp tốt cho việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng trong thời gian dài. Nó có nhiều ưu điểm so với phân bón thường như giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cải thiện tính đất và giúp cây trồng sinh trưởng tốt hơn.
Tuy nhiên, để sử dụng phân bón tan chậm hiệu quả và an toàn cho môi trường, bạn cần lựa chọn loại phân bón phù hợp với nhu cầu và điều kiện trồng trọt của bạn, tuân thủ các hướng dẫn sử dụng và áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường.
