Xoài, một loại cây trồng quen thuộc và yêu thích tại Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với hương vị thơm ngon, ngọt lịm mà còn là nguồn cung cấp dồi dào các dưỡng chất quý giá. Việc nhân giống và trồng xoài có thể thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau như gieo hạt, ghép mắt, hoặc chiết cành. Hôm nay, Cánh Diều Việt sẽ hướng dẫn bạn cách chiết cành cây xoài và các bí quyết chăm sóc cây để đạt hiệu quả cao nhất.
Ưu điểm của việc chiết cành xoài là gì?
Chiết cành xoài có nhiều ưu điểm nổi bật, đặc biệt phù hợp với việc phát triển nông nghiệp bền vững:
- Kỹ thuật chiết cành cho phép cây con giữ nguyên được các đặc tính di truyền của cây mẹ, từ hương vị, màu sắc quả đến tốc độ phát triển.
- So với việc trồng từ hạt, cây chiết cành thường bắt đầu ra quả sớm hơn, giúp nông dân thu hoạch và có lợi nhuận nhanh chóng.
- Cây chiết thường có tỉ lệ sống cao hơn do đã phát triển một phần hệ rễ trước khi tách khỏi cây mẹ.
- Chiết cành không yêu cầu không gian lớn cho quá trình phát triển ban đầu, phù hợp với những vườn cây có diện tích hạn chế.
- Do đã được phát triển từ cây mẹ khỏe mạnh, cây chiết thường có sức đề kháng tốt hơn đối với sâu bệnh.
- Không cần chi phí lớn cho việc mua giống mới hay công nghệ nhân giống phức tạp, chiết cành là phương pháp tiết kiệm và hiệu quả.
5 bước chiết cành cây xoài đúng kỹ thuật, đơn giản
Trong quá trình áp dụng kỹ thuật chiết cành cho cây xoài, Cánh Diều Việt đã phân chia quy trình thành 5 bước cơ bản, mỗi bước đại diện cho một giai đoạn phát triển riêng biệt. Để đạt được kết quả tối ưu, việc hiểu rõ và áp dụng đúng các kỹ thuật trong từng giai đoạn là vô cùng quan trọng.
Hãy theo dõi sát sao mỗi bước của quy trình chiết cành xoài mà chúng tôi giới thiệu để bạn có thể thu được hiệu quả cao nhất trong việc phát triển vườn xoài của mình.
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ và thời điểm chiết cành
Chiết cành xoài đạt hiệu quả nhất vào đầu một chu kỳ sinh trưởng mới của cây. Đây là thời điểm lý tưởng bởi sự dễ dàng trong việc tách cành do lớp nhựa mềm dưới vỏ, và cũng là lúc cây dễ tạo rễ nhất, chuẩn bị cho những thách thức của thời tiết khó khăn sắp tới.
Bạn có thể nhận biết đến thời điểm này khi thấy những chồi non bắt đầu nhuốm màu xanh tươi. Trong bối cảnh của Việt Nam, các nhà chuyên môn về nông nghiệp thường khuyến nghị chiết cành vào mùa xuân, khi thời tiết ổn định và cây xoài đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh mẽ.
Cần tránh chiết cành vào mùa đông, đặc biệt tại các vùng miền Bắc với khí hậu lạnh, vì điều này có thể làm chậm quá trình phát triển của cây và thậm chí gây chết cành.
Trước khi bắt tay vào chiết cành xoài, hãy chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và vật liệu cần thiết. Đó là một con dao bén, kéo, cưa, cùng với đất bó cây, ni lông, dây lạt hoặc dây dù… Những sự chuẩn bị này sẽ giúp quá trình chiết cành diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
Bước 2: Chọn cây và cành chiết
Hiện nay, thị trường Việt Nam đa dạng với nhiều giống xoài khác nhau, mỗi loại mang đặc tính riêng biệt. Các giống xoài phổ biến như xoài cát, xoài xiêm, và xoài bưởi cần được lựa chọn cẩn thận để phù hợp với điều kiện trồng trọt cụ thể của từng vùng.
Đối với những cây xoài đã trưởng thành, việc chiết cành nên tập trung vào những cành non hơn. Đặc biệt, tránh chiết cành trong giai đoạn cây đang ra hoa hoặc đang kết trái để không ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng quả, đồng thời cũng giúp tăng cơ hội thành công của quá trình chiết.
Kích thước lý tưởng cho cành chiết là khoảng từ 1 đến 1.5 cm đường kính và nên có tuổi đời ít nhất một năm. Trước khi chiết, hãy chắc chắn rằng khu vực xung quanh cành chiết được làm thông thoáng.
Sử dụng kéo hoặc cưa để tỉa bỏ những cành yếu hoặc già cỗi, giúp cây tập trung năng lượng và dinh dưỡng cho sự phát triển của cành chiết.
Bước 3: Tiến hành khoanh và lột vỏ
Sau khi chuẩn bị cành chiết, bước tiếp theo quan trọng là tiến hành khoanh và lột vỏ, công đoạn này thường dễ dàng hơn vào mùa xuân. Hãy sử dụng một con dao bén để thực hiện hai đường cắt song song quanh cành, cách nhau khoảng 2cm. Sau đó, hãy cắt một đường vuông góc nối liền giữa hai đường cắt trước đó và nhẹ nhàng bóc lớp vỏ ở phần này ra.
Khi loại bỏ phần vỏ này, bạn sẽ tạo ra một sự gián đoạn trong dòng chảy của nước và chất dinh dưỡng từ rễ lên đến ngọn cành, kích thích quá trình hình thành rễ mới. Đảm bảo rằng mỗi vết cắt thực hiện một cách chính xác và sạch sẽ, vì chính tại những vị trí này, rễ mới sẽ phát triển.
Bước 4: Bọc đất
Khi chuẩn bị đất cho quá trình bó cành xoài, hãy chọn loại đất thịt phong phú về dinh dưỡng, có độ tơi xốp và khả năng giữ ẩm tốt. Các nhà chuyên môn trong lĩnh vực nông nghiệp thường khuyến nghị sử dụng đất thịt để tạo bầu cho cành. Để tăng cường chất lượng, bạn có thể pha trộn thêm một ít rơm băm nhỏ hoặc một chút phân hữu cơ.
Tiếp theo, làm ẩm đất bằng cách tưới nước đến mức có thể nặn đất thành hình gần giống hình cầu có kích thước khoảng bằng nắm tay. Tuy nhiên, cần lưu ý không làm ẩm quá mức, vì điều này sẽ khiến việc bó bầu trở nên khó khăn.
Để kiểm tra độ ẩm của đất, hãy nắm một ít đất trong tay và quan sát. Nếu đất chảy ra, điều đó cho thấy nó quá ẩm, và bạn cần thêm đất khô. Ngược lại, nếu đất giữ nguyên hình dạng, hỗn hợp đất cho bầu đã sẵn sàng.
Chuẩn bị số lượng bầu đất tương ứng với số cành bạn dự định chiết, tránh làm thừa để không lãng phí.
Bước 5: Bọc giấy bóng và buộc cố định
Tiếp theo, sau khi đã bọc đất ẩm xung quanh phần cành đã được bóc vỏ, bước quan trọng tiếp theo là bọc kỹ lưỡng vùng này bằng ni lông. Chọn kích thước ni lông phù hợp với bầu đất, thường là hình vuông hoặc hình chữ nhật, với kích thước khoảng 40cm chiều dài và 30 cm chiều rộng.
Cố định ni lông bằng cách buộc chặt hai đầu với lạt hoặc dây dù, đảm bảo không khí và nước không thể xâm nhập vào bên trong. Quá trình chiết cành giờ đây đã hoàn tất, và công việc còn lại của bạn là chăm sóc cây đều đặn. Trong khoảng 2 đến 3 tháng, bạn sẽ thấy cây bắt đầu mọc rễ mới.
Khoảng từ 4 đến 5 tháng sau khi chiết, khi rễ trong bầu đã phát triển đầy đủ và chuyển sang màu vàng, đó là lúc thích hợp để bạn tách cành đã chiết ra khỏi cây mẹ.
Tiếp theo, hãy đưa cành này vào vườn ươm, cởi bỏ lớp bao nilon, và chăm sóc nó trong vài tháng. Sau đó, cành xoài này sẽ sẵn sàng để trồng vào vườn, bắt đầu một chu kỳ mới của sự sống.
Bứng và chăm bón cây xoài giống trước khi có thể trồng
Để thành công trong việc chiết cành cây xoài, việc chăm sóc sau chiết là vô cùng quan trọng. Bạn cần chú trọng theo dõi sự phát triển của cây, đảm bảo cung cấp nước và phân bón hợp lý để cây luôn khỏe mạnh và phát triển tốt.
Bắt đầu bằng việc tưới ướt đất vườn ươm từ ngày trước khi bắt đầu chăm sóc. Ngày hôm sau, dùng thuổng hoặc dao len chuyên dụng để nhẹ nhàng đưa cây xoài non ra khỏi đất, sau đó đặt vào túi nilon màu đen cùng với đất đã trộn phân, nhằm nuôi dưỡng cây giống.
Quá trình chăm sóc kéo dài khoảng 3 đến 4 tháng. Khi cây xoài non đã phát triển đủ 2 tầng lá, bạn có thể đưa chúng ra ngoài vườn để trồng. Lưu ý chỉ sử dụng chất kích thích ra hoa và tăng trái một lần trong năm, áp dụng cho cây đã mang trái trong mùa trước.
Tránh kích thích trực tiếp lên hoa, và phun thuốc vào lúc lá cây khô ráo, không mưa trong vòng 6 giờ sau khi phun. Phun KNO3 (Nitrat kali) sao cho ướt đều lá nhưng không chảy thành giọt, thực hiện vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh hại lá.
Ngày nay, nhiều người nông dân đã áp dụng máy bay phun thuốc DJI T40 để cải thiện hiệu suất trong việc phun thuốc. Máy bay này giúp phun thuốc chính xác và đồng đều hơn, giảm thời gian và công sức canh tác.
Đồng thời, sử dụng máy bay giúp tiết kiệm đến 30% lượng thuốc và 90% lượng nước so với phương pháp truyền thống, góp phần bảo vệ môi trường và chất lượng trái cây. Cách này cũng giúp bảo vệ sức khỏe nông dân bằng cách giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp với hóa chất.
Kết luận
Đó là những thông tin hữu ích về phương pháp chiết cành xoài mà Cánh Diều Việt muốn chia sẻ. Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ hỗ trợ bạn trong việc phát triển vườn xoài của mình.
