Cà phê thường thể hiện hương vị tốt nhất khi được trồng ở vùng đất cao nguyên, có khí hậu nhiệt đới ẩm, nhiều mưa, và đất màu mỡ. Điều trồng cà phê ở nơi có ánh sáng đầy đủ, độ pH từ 6-6.5, là quan trọng để đạt được năng suất và chất lượng cao. Bài viết dưới đây Cánh Diều Việt sẽ chia sẻ kỹ thuật trồng cà phê quan trọng.
Chọn giống cà phê
Khi chọn giống cà phê phù hợp với điều kiện trồng, quyết định giữa Arabica và Robusta là quan trọng. Arabica được ưa chuộng vì chất lượng cao và giá trị thị trường, nhưng nó đòi hỏi điều kiện trồng khắt khe hơn và chưa phổ biến ở Việt Nam so với Robusta.
Đối với Arabica, đất cần có độ dốc dưới 200, độ xốp trên 60%, tầng đất mặt dày trên 70 cm, và hàm lượng mùn của lớp đất mặt trên 2,5%. Độ cao của đất nên từ 1000 – 1500m so với mặt nước biển, với lượng mưa trung bình từ 1200 – 1900 mm. Nhiệt độ lý tưởng là từ 15 độ C – 24 độ C, và cần có mùa khô hạn ít nhất 2 tháng.
Ngược lại, Robusta đơn giản hơn về điều kiện trồng. Nó thích hợp với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, với nhiệt độ từ 24 độ C – 26 độ C, lượng mưa trên 2000mm/năm và độ ẩm cao. Điều này làm cho Robusta trở thành sự lựa chọn phổ biến hơn ở Việt Nam.
Chuẩn bị đất
Trong chiến lược trồng cà phê, việc chọn đất chính là bước quan trọng nhất. Đất đỏ bazan, có độ tơi xốp cao, tầng đất mặt dày, khả năng thoát nước tốt và độ dốc phù hợp sẽ làm nền tảng cho sự phát triển thành công của cây cà phê. Quá trình cày bừa đất và loại bỏ cỏ dại trước khi trồng cũng đóng vai trò quan trọng.
Điều kiện đất trồng:
- Độ dốc đất dưới 15 độ và có điều kiện nước tưới thuận lợi.
- Tầng đất dày hơn 70cm, có khả năng thoát nước tốt.
- Mực nước ngầm cách mặt đất ít nhất 100cm.
- Hàm lượng mùn tầng 0 – 20cm (đất mặt) lớn hơn 2,0%.
- pH KCl trong khoảng 4,5 – 6,0.
- Tránh tái canh trên các diện tích cà phê đã bị nhiễm bệnh vàng lá, thối rễ do tuyến trùng hoặc nấm, gây hại nặng và cần chuyển đổi sang cây trồng khác.
Chuẩn bị đất trồng:
- Thực hiện quá trình làm đất ngay sau khi mùa mưa kết thúc.
- Tiến hành cày đất 2 lần ở độ sâu 30 – 40cm theo cả chiều ngang và chiều dọc của lô.
- Sau khoảng 1,5 – 2,0 tháng phơi đất, bắt đầu bừa đất ở độ sâu 20 – 30cm theo cả chiều ngang và chiều dọc của lô.
- Trong quá trình cày bừa, tiếp tục thu gom rễ còn sót lại và đốt cháy chúng.
- Trước khi bừa lần đầu, bón vôi bột đều trên bề mặt đất với lượng từ 500 – 1.500kg/ha tùy thuộc vào loại đất.
Thời điểm và mật độ trồng
Bắt đầu vào đầu mùa mưa và kết thúc trước mùa khô 1-2 tháng giúp cây phát triển mạnh mẽ. Thời điểm tốt nhất là từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm.
Tuy cây cà phê ưa nước, nhưng cần đảm bảo đất không bị ngập úng. Nếu có cây không phát triển tốt, việc điều chỉnh vị trí trồng là cần thiết.
Trồng với mật độ là:
- Cà phê chè: Khoảng 5.000 cây/ha, hàng cách hàng 2m, khoảng cách trồng cà phê cách nhau 1m.
- Cà phê vối: 3,5×2,5m (1.330 cây/ha, 1 cây/hố) hoặc 3,0×2,5m (2.660 cây/ha, 2 cây/hố).
Tưới nước
Tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối muộn giúp tránh nắng trực tiếp. Trong mùa hè, nếu nắng gắt, cần tăng cường tưới vào cả buổi sáng và tối, nhưng luôn đảm bảo rằng lớp đất bề mặt đã khô ráo trước mỗi lần tưới.
Thời điểm tưới:
Cây cà phê cần trải qua khoảng 2 tháng khô hạn để ngừng sinh trưởng và phân hóa mầm hoa đầy đủ. Trong điều kiện tự nhiên của Tây Nguyên, việc tưới lần đầu cho cây cà phê kinh doanh thường được thực hiện vào tháng 2 hàng năm, phụ thuộc vào điều kiện thời tiết.
Tưới đúng thời điểm này sẽ kích thích cây ra hoa tập trung, tạo điều kiện cho việc đạt được năng suất cao. Tuy nhiên, tưới muộn có thể dẫn đến tình trạng cây suy kiệt, rụng lá và khô cành. Ngược lại, nếu tưới sớm khi các mầm hoa chưa phân hóa đầy đủ, cây có thể ra hoa ít và hoa nở lai rai, ảnh hưởng đến năng suất và làm trở ngại cho quá trình thu hoạch sau này.
Ngoài ra, tưới sớm còn gây tăng chi phí tưới và chi phí cắt cành, do một số mầm ngủ có thể phát triển thành cành thứ cấp thay vì phân hóa thành mầm hoa, làm ảnh hưởng đến quá trình chăm sóc cây cà phê.
Thời kỳ | Tưới phun mưa (m3/ha/lần) | Tưới gốc (lít/gốc/lần) | Chu kỳ tưới (ngày) |
Thời kỳ kiến thiết cơ bản | 500-600 | 400-500 | 25-30 |
Thời kỳ kinh doanh | 400-500 | 200-300 | 25-30 |
Bón phân:
Phương pháp bón phân hữu cơ cho cây cà phê đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng để đảm bảo cây phát triển mạnh mẽ và mang lại năng suất cao. Dưới đây là hướng dẫn về việc áp dụng phân bón và chăm sóc đất cho cây cà phê:
Phân hữu cơ: Cây cà phê, một loại cây lâu năm, có hệ thống rễ khoẻ và lan rộng, do đó, cần một lượng lớn phân bón. Dưới đây là hướng dẫn về mức bón tối thiểu:
- Năm trồng mới: Bón lót 10-20kg/hố.
- Thời kỳ kinh doanh: Bón 15-20kg/cây, định kỳ 3 năm 1 lần bằng cách đào rãnh theo chiều rộng của tán và bón vào rãnh cùng phân lân.
Phân hoá học:
- Định chế độ bón phân dựa trên độ phì của đất và khả năng năng suất của vườn cây.
- Nếu không có điều kiện phân tích đất, có thể áp dụng định lượng phân bón cho mật độ cây trung bình là 5.000 cây/ha.
Giai đoạn | N (kg/ha/năm) | P2O5 (kg/ha/năm) | K2O (kg/ha/năm) |
Trồng mới (năm 1) | 40-50 | 150-180 | 30-40 |
Chăm sóc năm thứ 2 | 70-95 | 80-90 | 50-60 |
Chăm sóc năm thứ 3 | 160-185 | 80-90 | 180-210 |
Kinh doanh chu kỳ 1 | 255-280 | 90-120 | 270-300 |
Cưa đốn (nuôi chồi) | 115-140 | 150-180 | 120-150 |
Kinh doanh chu kỳ 2 | 225-280 | 90-120 | 270-300 |
Thời điểm bón: Bón phân 4 lần mỗi năm tùy thuộc vào điều kiện thời tiết của từng vùng.
Loại Phân | Tỷ lệ Bón (%) | |||
Tháng 2-3 | Tháng 4-5 | Tháng 6-7 | Tháng 9-10 | |
Đạm | 20 | 30 | 30 | 20 |
Lân | 100 | – | – | – |
Thời gian | 20 | 30 | 30 | 20 |
Ngoài ra để đảm bảo vườn cây bền vững có thể bón vôi 2-3 năm một lần với lượng 500-1.000kg/ha, bón đều trong phạm vi tán vào đầu mùa mưa.
Cách bón:
- Trên địa hình phẳng, bón vòng theo tán cây. Trên đất dốc, bón một nửa bộ tán phía trên dốc theo dạng hình bán nguyệt.
- Đối với cây cà phê nhỏ, bón cách gốc 10cm thành dải rộng 20cm ra phía ngoài mép tán.
- Khi cây lớn, bón cách gốc 20cm và thành dải rộng 30cm ra phía ngoài mép tán.
- Trong thời kỳ kinh doanh, bón cách gốc 30cm theo dải rộng 50cm ra phía ngoài mép tán.
- Tưới đều nước để phân hóa tan hoàn toàn và tránh thất thoát dinh dưỡng.
- Hệ thống tưới tiết kiệm tại gốc giúp hòa tan phân bón hiệu quả, tăng cường sự hấp thụ của cây cà phê.Chú ý rằng việc tuân thủ đúng hướng dẫn và điều chỉnh theo điều kiện cụ thể của vườn cây sẽ giúp đảm bảo năng suất và sức khỏe cho cây cà phê.
Cắt tỉa cây
Việc cắt tỉa cây cà phê đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và năng suất của cây. Thường xuyên cắt tỉa vào đầu mùa xuân là quy trình quan trọng, giúp cây tránh được tình trạng già cỗi và tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cành mới.
Loại bỏ những cành già cỗi không chỉ giúp cây thoải mái hơn mà còn thúc đẩy quá trình sinh trưởng của những cành còn lại, giảm nguy cơ gặp sâu bệnh và tăng cường năng suất hạt cà phê.
Ngoài ra, việc tỉa cành cũng nhằm mục đích đảm bảo cây luôn nhận đủ ánh sáng từ nhiều hướng khác nhau. Điều này không chỉ giúp tránh được các vấn đề liên quan đến sâu bệnh mà còn giúp tán cây phát triển đồng đều và cân đối hơn.
Phòng trừ sâu bệnh: Bảo vệ cây cà phê tận gốc
Cây cà phê thường phải đối mặt với nhiều loại sâu bệnh và các vấn đề khác, đặc biệt là sâu đục thân, mọt đục cành, rệp vảy, và nhiều bệnh nấm khác nhau. Để bảo vệ cây cà phê tận gốc và giữ cho năng suất cao, quan trọng nhất là tuân thủ các biện pháp phòng trừ sâu bệnh.
Trong trường hợp sâu bệnh xuất hiện, việc sử dụng phân hữu cơ là lựa chọn an toàn và hiệu quả. Tránh sử dụng các chất hóa học gây hại cho môi trường và ổn định sinh thái tự nhiên. Hạn chế sử dụng phân vô cơ để tránh thoái hóa đất và duy trì sự cân bằng sinh thái tự nhiên. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe của cây cà phê mà còn duy trì chất lượng cao của hạt cà phê sản xuất.
Để hỗ trợ bà con nông dân trong công tác phòng trừ sâu và bệnh, Cánh Diều Việt giới thiệu giải pháp máy bay phun thuốc trừ sâu bệnh trên cây cà phê. Máy bay này không chỉ tiết kiệm thời gian và công sức, mà còn đảm bảo phun thuốc đều và chính xác vào từng khu vực cần thiết.
Đồng thời, việc sử dụng máy bay giúp tiết kiệm nguồn tài nguyên, tránh lãng phí thuốc trừ sâu và giảm ô nhiễm môi trường. Máy bay phun thuốc của Cánh Diều Việt là giải pháp an toàn và tiện lợi, không gây ảnh hưởng đến người làm việc dưới mặt đất và giúp nâng cao hiệu quả công việc trong trồng cà phê.
Trên đây là hướng dẫn kỹ thuật trồng cà phê hiệu quả. Hy vọng sẽ hữu ích cho quý bà con, Cánh Diều Việt chúc bà con mùa màng bội thu.
Bài viết tham khảo:
- Quy trình kỹ thuật canh tác cây cà phê chè | Cổng thông tin điện tử Lâm Đồng