Bệnh thối thân cây ngô là một căn bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây ngô, gây giảm năng suất và chất lượng. Tuy nhiên, thông qua việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát, như chọn giống cây kháng bệnh, quản lý môi trường và sâu bệnh, sử dụng phương pháp hóa học hoặc sinh học, và xử lý khi cây bị nhiễm bệnh, ta có thể giảm thiểu tác động của bệnh và duy trì sự phát triển ổn định của cây ngô.
Cùng tìm hiểu chi tiết hơn các phương pháp ở bài viết dưới đây.
Giới thiệu về bệnh thối thân cây ngô
Khái niệm và ảnh hưởng của bệnh
Bệnh thối thân cây ngô là một căn bệnh thường gặp và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây ngô. Đây là một bệnh lý mà thân cây ngô bị ảnh hưởng bởi vi khuẩn hoặc nấm, dẫn đến sự suy giảm năng suất và chất lượng của cây. Bệnh thối thân cây ngô có thể xảy ra ở mọi giai đoạn phát triển của cây, từ giai đoạn hạt đậu cho đến khi cây đạt đến giai đoạn sinh trưởng hoặc thậm chí trong quá trình thu hoạch.
Có thể có ảnh hưởng nặng nề đến năng suất cây, gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho người trồng. Nó cũng ảnh hưởng đến chất lượng cây, làm giảm giá trị thương phẩm của sản phẩm cây ngô. Bệnh thối thân cũng có thể làm suy yếu cây và làm nó trở nên dễ bị tấn công bởi sâu bệnh hại cây ngô và các tác nhân gây bệnh khác.
Phân loại và triệu chứng
Thối thân do vi khuẩn: Do vi khuẩn gây bệnh chủ yếu do các loại vi khuẩn, chẳng hạn như Xanthomonas campestris pv. zeae.
Vi khuẩn này thường xâm nhập vào cây ngô thông qua những tổn thương trên thân cây, chẳng hạn như các vết cắt hoặc tổn thương do sâu bệnh hoặc thời tiết bất lợi. Vi khuẩn tấn công và phá hủy các cấu trúc bên trong cây, gây ra các triệu chứng của bệnh thối thân cây ngô.
Thối thân do nấm: Do nấm gây bệnh chủ yếu là do các loại nấm, chẳng hạn như Fusarium spp., Pythium spp. Những loại nấm này có khả năng xâm nhập vào thân cây qua các mô mở hoặc thông qua hệ thống rễ. Khi nấm xâm nhập vào cây, chúng gây ra sự suy giảm chức năng của các mô và cấu trúc bên trong cây, làm cho thân cây trở nên yếu và dễ bị hỏng.
Triệu chứng
Bệnh thối thân cây ngô có những triệu chứng cụ thể giúp nhận biết và chẩn đoán bệnh.
- Giảm tốc độ sinh trưởng và phát triển của cây ngô: Các cây bị nhiễm bệnh thường phát triển chậm hơn so với cây ngô khỏe mạnh. Chúng có thể thể hiện sự suy yếu và thiếu sức sống, không đạt được kích thước và trọng lượng mong muốn.
- Thân cây bị biến màu, thường là một sắc đỏ hoặc nâu, đặc biệt tại các vị trí tổn thương: Khi bị nhiễm bệnh, thân cây ngô sẽ thay đổi màu sắc, thường là một sắc đỏ hoặc nâu. Điều này thể hiện sự tổn thương và phân hủy của cấu trúc bên trong thân cây.
- Thân cây bị mục nát hoặc phân hủy ở các vùng bị nhiễm bệnh: Các vùng trên thân cây bị nhiễm bệnh có thể bị mục nát hoặc phân hủy. Thân cây trở nên mềm và dễ vỡ tại những điểm này. Bạn có thể thấy những mảng thân cây bị mục nát và bị phân rã.
- Các lá cây có thể chuyển sang màu vàng hoặc nâu và chết đi: Lá cây bị nhiễm bệnh thường chuyển sang màu vàng hoặc nâu, và sau đó chết đi. Lá có thể bị khô và khái phá liên tục, làm cho cây mất khả năng hấp thụ ánh sáng một cách hiệu quả.
- Cây thường có khối lượng và kích thước nhỏ hơn so với cây ngô khỏe mạnh: Bệnh thối thân làm giảm năng suất cây ngô. Các cây bị nhiễm bệnh thường cho ra bông hoặc hạt có kích thước nhỏ hơn và không đạt được trọng lượng mong muốn.
- Sự suy giảm năng suất và chất lượng của các bông ngô hoặc hạt ngô: Ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất của bông ngô hoặc hạt ngô. Các bông ngô có thể bị biến màu hoặc bị nhiễm bệnh, trong khi hạt ngô có thể bị giảm kích thước hoặc bị mục nát.
Nguyên nhân gây ra bệnh thối thân cây ngô
Vi khuẩn và nấm gây bệnh
Vi khuẩn gây bệnh
Xanthomonas campestris pv. zeae là loại vi khuẩn này gây ra bệnh thối thân cây ngô và thường được tìm thấy trong môi trường đất và cây trồng. Nó xâm nhập vào cây ngô thông qua các vết thương hoặc tổn thương trên thân cây, chẳng hạn như các vết cắt hoặc tổn thương do sâu bệnh hoặc thời tiết bất lợi.
Pseudomonas syringae pv. syringae là một loại vi khuẩn phổ biến gây ra bệnh thối thân cây ngô. Nó có khả năng tấn công thân cây và gây tổn thương cho các cấu trúc bên trong cây.
Nấm gây bệnh
Nấm Fusarium spp là nguyên nhân chính gây ra bệnh thối thân cây ngô. Loại nấm này thường xâm nhập vào thân cây thông qua hệ thống rễ và lan truyền trong cơ thể cây. Nấm này tấn công các mô và cấu trúc bên trong cây, gây ra sự suy yếu và phân hủy.
Nấm Pythium cũng gây ra bệnh thối thân cây ngô. Nấm này thường xâm nhập vào thân cây ngô thông qua các mô mở, chẳng hạn như vết thương hoặc vết cắt. Khi xâm nhập, nấm Pythium phá huỷ mô và gây ra sự suy giảm chức năng của cây.
Điều kiện môi trường ảnh hưởng
- Độ ẩm cao: Độ ẩm cao và điều kiện môi trường ẩm ướt là môi trường lý tưởng cho sự phát triển và lan truyền của vi khuẩn và nấm gây bệnh. Khi cây ngô được tiếp xúc với môi trường ẩm ướt trong thời gian dài, tỷ lệ nhiễm bệnh có thể tăng lên.
- Thời tiết lạnh: Thời tiết lạnh làm giảm sự phát triển sức đề kháng của cây ngô, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm gây bệnh xâm nhập và tấn công cây.
- Đất bị ô nhiễm: Đất bị ô nhiễm với các tác nhân gây bệnh, như mầm bệnh và nấm, có thể là nguồn lây nhiễm cho cây. Việc trồng cây ngô trong đất bị ô nhiễm có thể tăng nguy cơ bị bệnh thối thân.
- Các yếu tố rối loạn hệ thống cân bằng sinh thái: Những yếu tố như thiếu dinh dưỡng, pH đất không cân bằng, sự cạnh tranh với cỏ dại và bệnh khác có thể làm suy yếu cây ngô làm nó dễ bị tấn công bởi vi khuẩn và nấm gây bệnh.
Phòng ngừa, kiểm soát bệnh thối thân cây ngô
Chọn giống cây kháng bệnh
Đảm bảo cây ngô được trồng trong môi trường tốt, có đủ ánh sáng và thông gió. Điều này giúp giảm độ ẩm và giữ cây khô ráo, từ đó giảm khả năng phát triển của vi khuẩn và nấm gây bệnh.
Tránh trồng cây ngô trong các khu vực có lịch sử nhiễm bệnh thối thân cây hoặc nơi có đất bị ô nhiễm bệnh. Chọn vị trí trồng mới và làm sạch vùng đất trước khi trồng ngô mới.
Quản lý môi trường và sâu bệnh
Loại bỏ,tiêu hủy các cây ngô bị nhiễm bệnh hoặc tổn thương nghiêm trọng. Điều này giúp loại bỏ nguồn lây nhiễm và giảm khả năng lan truyền của bệnh trong vườn cây.
Thực hiện phương pháp trồng xen canh hoặc luân canh với các loại cây không phải là cây ngô. Điều này giúp giảm sự lây lan của vi khuẩn và nấm gây bệnh, bởi vì chúng không có chủ vận để phát triển và sinh sản.
Sử dụng phương pháp hóa học hoặc sinh học
- Phương pháp hóa học: Sử dụng thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng nấm có chứa các hoạt chất hiệu quả chống lại vi khuẩn và nấm gây bệnh. Điều này có thể làm giảm sự lây lan và phát triển của bệnh thối thân cây ngô.
- Phương pháp sinh học: Sử dụng các biện pháp sinh học như vi khuẩn, nấm có lợi để kiểm soát vi khuẩn, nấm gây bệnh thối thân cây ngô. Các loại vi khuẩn, nấm có lợi này có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm, giúp giảm sự lây lan và ức chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm gây bệnh.
Ngoài ra, để hỗ trợ trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát bệnh thối thân cây ngô, máy bay phun thuốc có thể được sử dụng. Máy bay phun thuốc có thể phun một lượng lớn thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng nấm một cách hiệu quả và đồng đều lên các vùng trồng ngô. Điều này giúp đạt hiệu quả cao trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh thối thân cây ngô trên diện tích rộng.
Biện pháp xử lý khi cây ngô bị nhiễm bệnh thối thân
Cắt bỏ các phần bị nhiễm bệnh
- Khi phát hiện cây ngô bị nhiễm bệnh thối thân, một biện pháp quan trọng là cắt bỏ và loại bỏ các phần cây bị nhiễm bệnh. Điều này bao gồm việc cắt bỏ các vùng thân cây bị mục nát, phân hủy hoặc có triệu chứng bệnh rõ rệt.
- Việc cắt bỏ các phần bị nhiễm bệnh giúp loại bỏ nguồn lây nhiễm và giảm khả năng lan truyền của bệnh trong vườn cây. Nên sử dụng công cụ sắc bén và sạch để cắt bỏ những phần cây bị nhiễm bệnh, đồng thời phải vệ sinh công cụ sau khi sử dụng để tránh lây lan bệnh.
Sử dụng thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng nấm
- Một biện pháp xử lý khác khi cây ngô bị nhiễm bệnh thối thân là sử dụng thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng nấm có chứa các hoạt chất hiệu quả chống lại vi khuẩn và nấm gây bệnh.
- Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng nấm nào, cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều lượng được chỉ định trên nhãn của sản phẩm. Nên sử dụng các loại thuốc có hiệu quả trong việc kiểm soát vi khuẩn và nấm gây bệnh thối thân cây ngô.
- Khi sử dụng thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng nấm, cần tuân thủ các quy định và hướng dẫn về an toàn và bảo vệ môi trường. Nên thực hiện việc phun thuốc vào thời điểm thích hợp và theo lịch trình định kỳ để đảm bảo hiệu quả kiểm soát và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Kết luận
Bệnh thối thân là một bệnh phổ biến trên ngô, có thể gây ra thiệt hại đáng kể cho cây ngô, giảm năng subệnhất và chất lượng hạt. Tuy nhiên, bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh thối thân, bà con nông dân có thể bảo vệ và tăng năng suất của cây ngô.
Hy vọng những chia sẻ trên của Cánh Diều Việt sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh thối thân cây ngô và các biện pháp phòng ngừa bệnh tốt nhất.
Bài viết liên quan:
- Bệnh Khô Vằn Trên Cây Ngô Và Cách Phòng Trừ
- Bệnh Thối Nhũn Trên Cây Ngô Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả Nhất
- Cách Phòng Trừ Bệnh Héo Cây Ngô Tốt Nhất Hiện Nay
