Sâu bệnh hại xoài

Sâu bệnh hại xoài là những mối nguy tiềm ẩn, từ côn trùng nhỏ bé như rầy bông, bọ cắt lá đến nấm, vi khuẩn gây bệnh nghiêm trọng. Chúng tấn công lá, hoa, trái và thân cây ở mọi giai đoạn sinh trưởng, từ vườn ươm đến khi thu hoạch. Hiểu rõ đặc điểm từng loại không chỉ giúp bạn bảo vệ vườn xoài mà còn giảm thiểu thiệt hại, tăng hiệu quả kinh tế.

Dưới đây là thông tin chi tiết về các loại sâu bệnh phổ biến, kèm dấu hiệu nhận biết sống động và cách phòng trừ thực tiễn để bà con áp dụng ngay tại vườn nhà.  Hãy cùng Cánh Diều Việt tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!

Các loại sâu bệnh hại xoài phổ biến

Rầy bông xoài (Idioscopus spp.)

Rầy bông xoài là côn trùng nhỏ, màu nâu nhạt, dài khoảng 3-4 mm, thường tụ tập trên lá non, hoa và trái non để chích hút nhựa. Khi bị tấn công, lá xoài cong queo như bị vò nát, rìa khô héo giống cháy nắng, hoa khô dần và rụng trước khi đậu trái. Trái non teo tóp, không phát triển, còn mật ngọt từ rầy tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phủ đen bông và trái, làm giảm giá trị thương phẩm. Nếu bạn nghe tiếng xào xạc nhỏ khi bước vào vườn, đó là dấu hiệu rầy đang di chuyển.

Cách phòng trừ:

• Tỉa cành sau thu hoạch để ánh sáng và không khí lưu thông, hạn chế nơi trú ẩn của rầy.
• Khuyến khích thiên địch như ong ký sinh hoặc bọ xít ăn thịt phát triển tự nhiên.
• Phun thuốc Imidacloprid (liều 0,5 ml/lít nước) khi rầy xuất hiện nhiều, tập trung vào sáng sớm để đạt hiệu quả cao.

Sâu đục trái xoài (Noorda albizonalis)

Sâu đục trái xoài có sâu non màu trắng, dài 1-2 cm, thường đục vào phần cuối trái, để lại vết nứt nhỏ dễ nhận thấy bằng mắt thường. Trái bị hại thối lan dần từ trong ra ngoài, rụng sớm trước khi chín. Khi bổ trái, bạn sẽ thấy những đường hầm nhỏ bên trong, đôi khi còn bắt gặp sâu đang gặm nhấm. Loài này hoạt động mạnh từ trái non đến gần chín, gây thiệt hại lớn nếu không kiểm soát kịp thời.

Cách phòng trừ:

• Thu gom tất cả trái rụng, cho vào bao kín và tiêu hủy để cắt đứt vòng đời của sâu.
• Bao trái bằng túi chuyên dụng khi trái đạt đường kính 3-4 cm, vừa đơn giản vừa hiệu quả.
• Phun thuốc Cypermethrin (liều 1 ml/lít nước) 7-10 ngày/lần vào chiều mát khi phát hiện sâu trưởng thành bay lượn.

Bọ cắt lá (Deporaus marginatus)

Bọ cắt lá thuộc họ Bọ đầu dài (Curculionidae), con cái dài khoảng 5 mm, màu nâu vàng, nhiều lông, miệng kéo dài như vòi. Chúng đẻ trứng trên lá non vào ban đêm rồi cắt ngang lá để bảo vệ trứng, khiến sáng sớm bạn thấy lá rơi rải rác dưới gốc. Cây mất lá non sẽ chậm lớn, đặc biệt gây hại ở vườn ươm hoặc vào mùa khô khi cây ra đọt mới.

Cách phòng trừ:

• Điều khiển cây ra đọt đồng loạt bằng cách tưới nước đều và bón phân hợp lý.
• Thu gom lá bị cắt ngay trong ngày, đốt hoặc chôn sâu để tiêu diệt trứng và ấu trùng.
• Phun thuốc Lambda-cyhalothrin (liều 0,5 ml/lít nước) vào buổi tối khi bọ trưởng thành xuất hiện nhiều.

Rệp sáp (Pseudoccoccus sp.)

Rệp sáp có thân trắng, nhỏ như hạt bụi, bám chặt trên lá non, bông, cuống trái và trái già để hút nhựa. Trái xoài bị hại thường nhỏ, méo mó, mất thẩm mỹ, còn chất thải của rệp tạo lớp nấm bồ hóng đen phủ lên cây, làm cây suy yếu và giảm năng suất. Dấu hiệu dễ thấy là lớp trắng hoặc đen bất thường trên các bộ phận cây.

Cách phòng trừ:

• Tạo môi trường thuận lợi cho bọ rùa – thiên địch tự nhiên của rệp – bằng cách giữ vườn sạch cỏ.
• Phun thuốc Deltamethrin (liều 1 ml/lít nước) khi rệp xuất hiện dày đặc, phủ đều lên kẽ lá và trái.
• Vệ sinh vườn thường xuyên, loại bỏ tàn dư thực vật để giảm nơi trú ẩn của rệp.

Ruồi đục trái (Bactrocera spp.)

Ruồi đục trái nhỏ, cánh trong suốt, dài 6-8 mm, đẻ trứng vào vỏ trái sắp chín. Ấu trùng nở ra phá hoại bên trong, để lại vết thâm trên vỏ, ấn nhẹ có dịch rỉ ra – dấu hiệu rõ ràng nhất. Chỉ sau 3 ngày, trái rụng hàng loạt, gây thiệt hại lớn ở vùng Đông Nam Á, đặc biệt là các vườn không áp dụng biện pháp bảo vệ.

Cách phòng trừ:

• Đặt bẫy Methyl Eugenol (10 bẫy/ha) quanh vườn để bắt ruồi đực, giảm khả năng sinh sản.
• Thu gom trái rụng, ngâm nước hoặc chôn sâu để tiêu diệt ấu trùng còn sót.
• Phun bả protein trộn Spinosad (liều 2 ml/lít nước) 1 tuần/lần khi trái gần chín, nhắm vào ruồi cái.

Sâu đục cành non (Alcicodes sp.)

Sâu đục cành non nhỏ, màu nâu, dài 1-2 cm, đẻ trứng thành hàng 2-5 quả trong cành non. Sâu non ăn từ trong ra ngoài, để lại lỗ nhỏ trên vỏ, khiến cành khô chết bất thường. Loài này đặc biệt nguy hiểm với cây nhỏ, làm cây suy yếu lâu dài và khó phục hồi nếu không xử lý sớm.

Cách phòng trừ:

• Cắt bỏ cành bị hại ngay khi phát hiện, cho vào bao kín và tiêu hủy để loại trừ nhộng.
• Dùng vợt bắt sâu trưởng thành vào sáng sớm, khi chúng ít di chuyển.
• Phun thuốc Permethrin (liều 1 ml/lít nước) khi cây ra đọt non, đảm bảo thuốc thấm sâu vào cành.

Những loại bệnh hại phổ biến trên cây xoài

Bệnh thán thư (Colletotrichum gloeosporioides)

Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, tạo đốm nâu đen nhỏ như mũi kim trên lá non, bông và trái. Đốm lan rộng làm lá thủng lỗ, bông rụng trước khi đậu trái, trái thối hoặc chai sượng. Bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa, gây thiệt hại lớn nếu vườn không được chăm sóc kỹ.

Cách phòng trừ:

• Tỉa bỏ cành lá bệnh, mang ra khỏi vườn và tiêu hủy để cắt nguồn lây lan.
• Phun thuốc Carbendazim (liều 1 g/lít nước) 7-10 ngày/lần từ khi hoa nở đến 2 tháng sau.
• Trồng cây thưa, giữ vườn thoáng khí để giảm độ ẩm – yếu tố kích thích nấm.

Bệnh phấn trắng (Oidium mangiferae)

Bệnh phấn trắng do nấm Oidium mangiferae gây ra, để lại lớp phấn trắng như bột phủ trên lá non, hoa và trái non. Hoa bị hại rụng trước khi thụ phấn, trái méo mó, nhạt màu và rơi sớm. Bệnh thường bùng phát trong thời tiết nóng ẩm hoặc có sương đêm dày đặc.

Cách phòng trừ:

• Cắt tỉa cành thường xuyên để tăng lưu thông không khí, hạn chế môi trường cho nấm.
• Phun thuốc Sulfur (liều 2 g/lít nước) ngay khi thấy phấn trắng, lặp lại sau 10 ngày nếu cần.
• Bón phân cân đối (NPK 15-15-15) để cây khỏe, tăng khả năng chống chịu.

Bệnh đốm đen (Xanthomonas campestris)

Bệnh đốm đen do vi khuẩn Xanthomonas campestris gây ra, tạo đốm nâu đen trên lá, trái và chồi non, lan rộng thành vết loét, đôi khi rỉ nhựa. Ở cây non trong vườn ươm, bệnh có thể làm chết hàng loạt nếu không xử lý kịp. Dấu hiệu rõ nhất là đốm lan nhanh sau mưa lớn.

Cách phòng trừ:

• Loại bỏ lá, cành bệnh và vệ sinh vườn sạch sẽ để giảm nguồn vi khuẩn.
• Phun thuốc Copper Hydroxide (liều 2 g/lít nước) sau mưa, khi vi khuẩn dễ lây lan.
• Hạn chế làm tổn thương cây trong mùa ẩm để ngăn vi khuẩn xâm nhập qua vết thương.

Khi nào sâu bệnh phát triển thành dịch và cách ngăn chặn

Sâu bệnh dễ bùng phát thành dịch vào mùa mưa, từ tháng 6 đến tháng 9 ở Việt Nam, khi độ ẩm cao (80-90%) và nhiệt độ ấm (25-30°C) tạo điều kiện lý tưởng cho nấm, vi khuẩn, và côn trùng sinh sôi. Rầy bông xoài, bệnh thán thư, và ruồi đục trái thường tăng mạnh trong giai đoạn này, đặc biệt ở các vườn rậm rạp, thiếu thông thoáng. Để ngăn chặn dịch, bà con cần hành động nhanh chóng với các bước sau.

1. Quan sát kỹ lưỡng: Kiểm tra vườn sau mỗi trận mưa lớn để phát hiện sớm sâu bệnh.
2. Phun thuốc kịp thời: Sử dụng thuốc phù hợp ngay khi sâu bệnh xuất hiện dày đặc, ví dụ Permethrin cho sâu đục cành non.
3. Giữ vệ sinh vườn: Dọn sạch tàn dư thực vật, tỉa cành để giảm nơi trú ẩn của sâu bệnh.
4. Bảo vệ cây chủ động: Bao trái và phun phòng ngừa trước mùa mưa để hạn chế nguy cơ bùng phát.

Biện pháp sâu bệnh hại xoài đạt hiệu quả cao

Việc ứng dụng máy bay phun thuốc trừ sâu bệnh hại xoài là biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại thiết thực và được lựa chọn nhiều nhất tại nhiều địa phương. Nhờ được trang bị những tính năng thông minh, drone xịt thuốc sâu giúp tăng hiệu quả phòng trừ bệnh đạt trên 90%, tiết kiệm thời gian, chi phí thuê nhân công, giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất và chất lượng nông sản. Đặc biệt, nó còn giúp bảo vệ sức khỏe cho con người và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

https://www.youtube.com/watch?v=vJAZE6YvKa0

Bà con quan tâm đến sản phẩm và dịch vụ, vui lòng liên hệ ngay với Cánh Diều Việt qua số hotline 05 6655 8899 để được hỗ trợ sớm nhất nhé!

Bài viết liên quan: 

• Sâu Bệnh Hại Cây Trồng Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả Nhất
• Các Loại Sâu Bệnh Trên Cây Na Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả
• Sâu Bệnh Hại Cà Chua Và Biện Pháp Phòng Trừ Hiệu Quả